80 / 84
1.SÜTUN
Hal-i tabiidenuzaklığı gösterir.
Umumiyetle dimağa vasıl olan alkol zerreleri
hucurât-ı merkeziye-i dimağımızı tenebbüh
ederler. –Bütün melekât-ı akliyyenin makarrı
bu hücreler olduğunu unutmamak lazımdır—
Hücredeki faaliyet bütün melekat-ı zahiri
bir faaliyet suretinde tecelli eder. Zahiridir
dedim. Çünkü bugünkü dakik tecrübi-i ruhiyat
tecrübeleri, mikyasları gösteriyor ki; pek az alkol
alan bir şahısta görülen tetye yanı sıramelekatın
hal-i tabiide ölçülenmiktarlarındanmühim bir
miktarıneksildiğigörülür.Meselaalkoldenevvel
görülen hafıza dikkat, teşkil-i fikir, çalışma,
maharet kabiliyetlerinde alkolü müteakip
esaslı tagayyürleri her an bugünkü vesaitimizle
gösterebiliriz.(*) Fazla miktar alanlarda yani
tam sarhoşlarda hayâ hissi, ahlak duyguları,
etrafına hürmet hissi zayıflar. Yani bizim
benliğimizde bütün hareketimizi kontrol eden
sansür zayıflar. Mütedeyyin, nazik, terbiyeli
bir adamın onun ne düşüncesi, ne de mevkii ile
mütenasip olmayan birçok fena hareketlerini
her gün görüyoruz. Gerek kadın ve gerek erkekte
tenasüli olan tezahürler bilhassa nazarıdikkati
celp eder. Zatenmuhakeme ile fena şeylere karşı
olanzayıfhisbirnispetteşkileder.Dahadoğrusu
inhimak-ı tenasülü ile muhakeme daimi bir
muvazenet halindedir. Birinin fazlalaşması
diğerini zayıf düşürür ve muhakemenin zaafı
tenasüli ıztırarlara yol açar. Alkol ise evveliyatla
muhakemeyi azalttığından diğeri faaliyetini
arttırır. Fazla olarak şehvetin çokluğunu onun
tenevvüne, dalaletinemucip olur.
2.SÜTUN
Forol’agörealkolsarhoşluğundagörülen,sadizm,
mazohizm, fetişizm gibi delalet-i tenasüliyeler
mebzuldür. Mumaileyh ayıklıklarında tabi
olan pek çok kimselerin sarhoşluklarında
bu tezahürat-ı ruhiyeyi gösterdiklerini
müşahedelerle göstermiştir. Tenasül cihetinden
en umumi tezahürü ilk kadehlerde sarhoşun
yalnız şehvetini düşünmesidir. Sarhoşluktan
mütevellit birçok vakayı da-cinayetlere kadar-
esasınbuolduğunuhergüngörmüyormuyuz?Bu
düşünürsekne kadar zavallıların sebep-i felaketi
olmuştur. Genç kız istikbalini, saadetini; genç
erkek bütün haysiyet ve namusunu böylelikle
kaybetmiştir. Forol’un iddiasına göre Avrupa
salonlarında görülen muanakaların en mühim
sebebi çaylarla alınan likörlerle suvarlarda içilen
şampanyalardır. Langorso’nun dediği alkolikler
sermaye-i hayatlarını-gerek maddi ve gerek
manevi-yemekle vakit geçiren birer oburdurlar.
Verasetleriyle ahfadını berbat ettikleri gibi kendi
vücutlarını da her gün biraz daha yıpratırlar.
Elli yaşında olan bir alkolik size (70) yaşında
bir adamın simasını gösterir. Hayatlarının üçte
birini küûl katreleriyle eritmişlerdir.
Sarhoşları bekleyen iki akıbet vardır. Ya
şuurlarını kaybederek tımarhaneye girmek veya
elinden çıkanbir kaza ile hapishaneyi boylamak.
Alkol ve emraz-ı akliyye başlı başına bir bahistir.
Kendinemahsus hadde tahte’l-had, fevka’l-had,
müzminolanmuayyeneşkâlivardır.Bunlarında
vazifeveteşrihitagayyuratilemuttasıfolaneşkâli
muayyendir. Alkolik
3.SÜTUN
vazifeviihtilatlarındanenbaştahezeyan-ıküûl-i
haddenilenşekligelir.Bundabazenbirkadehiçki
ile hastalığa yakalanan vardır. Hastalık korku
ve şüphe ile başlar, hayaller görür. Kendisinin
hayatına kast ettiklerini zanneder. Bu halde
intihar edenler de vardır. Hastanemize getirilen
bir Fransız neferi buhalde boğazını boydanboya
ustura ile kestiğini görmüştük, bazen bu korku
bir iki şahıs üzerinde temerküz eder. Bir şahsın
mütemadiyen kendini takip ettiğini zanneder
ve o adamdan kurtulmak için öldürdükleri
vakidir. Aynı Fransızneferi tedaviolupFransa’ya
gitmişti. Biz hastalığının esbabını kendisine
uzun uzadıya izah etmiş ve nazarıdikkati celp
etmiştik. Fakat adamcağız pek çabuk unutuyor
tekrar içmeye başlıyor ve birgün hezeyanlar
birdenbire başlıyor ve arkadaşını öldürüyor. Sen
Mahkemesibuhusustahastanemizinsertabibine
müracaat ederek izahat talep etmişti. Bundan
sonra alkolün müzmin eşkâli vardır. Cümle
asabiyye-i muhitiyede polinoret denilen, gözde
kollarda ayaklarda ağrılarla müterafık olan
felçlermüzmin sair ihtilatamucipolur.Dimağda
onunhas olan yani bir defamahvolduktan sonra
yenisi yerine gelmeyen hücrelerini maddi olarak
tagayyürneticesindehusulegelenveatehşeklinde
tecelli eden eşkâli mevcuttur.
Sarhoşluk bazen de bu vaka-yı adiyenin
ekseriyet-i azimesini teşkil eder. Sarhoş bir cünha
veya cinayet ile doğrudan doğruya hapishaneye
yollar. Logren Hapishaneler Cemiyetinde
gösterdiği (3000) vakalık istatistiğinde
mücrimlerin%80’inin alkolü
ALKOL SUÇA TEŞVİK EDİYOR
HİLAL-İ AHDAR
Hilal-i Ahdar, 13 Temmuz 1341
(1925), C.1, No: 11-12, Sayfa 84
Çeviri: ArifÇiftçi
Hilal-i Ahdar Dergisi’nin 13 Temmuz 1925 tarihli nüshasında, alkolün insan sağlığı üzerinde yarattığı
olumsuz etkilerine ve toplumda yarattığı ahlaki tahribata dikkat çekilmiştir.
*Hilal-iAhdarYeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda1925yılındanbuyana
yayınlananYeşilayDergisi’neadını vermiştir.
[*]Melekat-ıRuhiye veAlkol
FahrettinKerim