içki toleransı artabilir. Onun için bunu başlangıçta da
güvenli bir şey olarak kabul etmemek gerekir. Ben
bağımlının kendisini teste tabi tutması için gereken bir
kriter diye bunu öne sürüyorum.
Nasıl bir tedavi yöntemi izliyorsunuz?
Yalnızca bağımlılığa göre değil, bağımlının kişilik yapısına
göre de bir tedavi yöntemi seçilmesi gerekir. Diyelimki bir
kişi deliriumdurumuna gelmemiş, yani alkol yoksunluk
belirtileri göstermiyor bıraktığı zaman. Ama bağımlılığı
da kabul etmiyor. Bağımlılığı kabul etmeyen bir insanı
korkutmamak ve onu tedaviyemotive etmek için ben
o söylediğimölçüyü koyuyorumortaya. Üç hafta sonra
da geliyor, biz bu işi başaramadık diyor. Öyleyse bağımlı
olduğunuzu kabul etmek zorundasınız. Evet, etti. Peki,
ne yapacağım? İçmeyeceksiniz. Hiç içmeme kararını
da vereceksiniz. Bu kararı verebiliyormusunuz? Hayır
veremiyorum. Peki, verdiğiniz zaman gelin. Çünkü bu
kararı vermeden gelmeye kalkarsa kendi zamanı, parası
gidecek. Ama belki başarabilirimdiye gelenlere de gere-
kenmotiveyi vermeniz şart.
Süreç nasıl işliyor?
Bağımlı kişiye tedavi aşamasında alkol nedeniyle
kayıplarını göstermeye çalışırım. Çünkü alkol nedeniyle
dikkatinde, sentez yapma yeteneğinde, belleğinde çok
müthiş kayıplar oluyor. Bu kayıplardan yola çıkarsak
eğer yarın öbür gün başkalarının denetimine ihtiyacı
olabileceği onlara korkunç bir gerçek gibi görünüyor
ve ben de yüzlerine çarpmış oluyorumböyle bir şeyi.
O zaman diyorlar ki ‘evet biz bu tedaviyi kabul etmeli-
yiz çünkü biz başkalarınamuhtaç olmak istemiyoruz.’
Tedavi aşamasında hastanın vücudunun önce alkolden
arınması gerek. Bunun içinde psikiyatrist yardımıyla
önce bağımlı kişiye evinde ya da klinikte serum takarak
bir takım trankilizanlar ilave ederek vücudunu alkolden
arındırıyoruz. Detoks dönemi sonrası motive ile birlikte
ona alkolün kendi hayatına verdiği zararı, ailesine,
çevresine gösterdiği agresif davranışlarını göstermeye
çalışıyoruz. Bilinçlendirme terapide çok önemli bir rol
oynuyor. Bunları yaptıktan sonra en az üç ay psikote-
rapi yoluyla ona yaşamını nasıl sürdürebileceği, alkollü
içkileri içmediği zaman hayatındaki boşlukları nasıl dol-
durabileceği, hayatın neler getirebileceği öğretilir. Çünkü
alkolle onu felakete sürükleyen bomboş bir hayat var.
Asıl tedavi nerede ve nasıl yapılmalı?
Başlangıçta algı bozuklukları başlamamış kişiler için
yapılacak şey ayakta tedavi edilmesidir. Buradaki amaç
şu; bir kişiyi ailesinden, toplumdan soyutladığınız zaman
hastane ortamı içinde kendisini yalnız hissedebilir. Ve
oradaki insanları kendisine yandaş görebilir. Hâlbuki
dışardan veya ayakta hastayı takip ettiğiniz zaman en
azından bu durumda hayatını kaybetmemek için elinden
geleni yapmasını sağlamış oluruz. Benimönerimmüm-
kün olduğu kadarıyla en son noktaya gelmeyi bekleme-
den bağımlıların başvurup tedavi olmayı istemeleridir.
Bu şekilde tedavi daha yumuşak geçiyor. Serumlar,
ilaçlar, ağır işlemler olmuyor. Bağımlı içkiyi tedavi desteği
olmadan da bırakabilir düşüncesiyle hareket edebilir.
Örneğin, Ramazan ayında bir ay boyunca içmiyor. Bu
evet güzel bir vesile alkolü bırakmak için ama iradesi zayıf
olanlar içinse tehlikeli bir vaka. Destek alınmadan alkolü
bırakmaya çalışan bir kişi, alkol yoksunluğu çektiği zaman
bulantı, titreme, kusma, algı yanılmaları, bilinç bozuklu-
ğu yaşayabilir. Bununla tek başındamücadele etmesi
imkânsız. En iyi bırakmak pskiyatrist ve klinik psikoterapi
dâhilinde yapılan bırakmadır.
Kurtulma ve tamamen arınma şansı ne oranda peki?
Eğer hakikaten istekli olarak gelmişlerse tabi ki var.
Bırakmış kişi artık çok hassastır. Bir tane likörlü çiko-
lata yese dahi derhal enzimler harekete geçiyor, relaps
dönemi başlayabiliyor.
Peki, tedavide aileyi dâhil ediyor musunuz?
Evet. İşi ve eşi olan alkol bağımlısı daha kolay iyileşir.
Bundaki amaç şudur. Evinde eşi tarafından destek-
lenen, onun yanında birisinin olduğunu gören bağımlı
dahamutlu oluyor. Ben yalnız bırakılmadımdiyor. İşi
olan bağımlı kendisini meşgul etme imkânlarına sahiptir.
Ama ne yazık ki toplumun alkol bağımlısına bakış açısı
çok kötü. İş verilmiyor, kız verilmiyor. Yani o durumdaki
bağımlılar tamamen dışlanmış ve soyutlanmış oluyor-
lar. Yalnızlık alkol bağımlılarını daha çok çökerten bir şey.
Onun için onların yanında olarak onlara destek olacağı-
mızı göstermek gerekir. Tedaviye ikna edilme aşama-
sında da bağımlı eşinin çok sıkı bir duruş sergilemesi
gerekir. ‘Tedavi olmuyorsan yanında yokum’ davranı-
şının olması gerekir. O zaman birçok kişi işini, evliliğini
kaybetmemek için tedaviye adapte olabiliyor.
Belli bir oranda alınan alkol on bir hafta
boyunca devamlılık kazandığı takdirde bağımlılığın
ilk nüvesi, sempatizanlığı meydana geliyor.
Tedaviye ikna edilme aşamasında bağımlı eşinin çok
sıkı bir duruş sergilemesi gerekir: “Tedavi olmuyorsan
yanında yokum!”
yesilay.org.tr
30
YEŞiLAY
•
ARALIK 2014
