68 / 84
T
Türkiye'dehembireysel hemde ticari amaçlı ATVkullanımı
yaygındır. (İngilizcekısaltması: All TerrainVehicle) Bireysel
kullanıcılar genellikleeğlenceyadaaçıkalan faaliyetlerinde
yardımcı olması içinATV’leri kullanırken; ticari kullanıcılar daha
çokATVaraçlarınınarazideki güçlühareket kabiliyetinden
faydalanarakpersonel veyük taşımacılığındaverimalmaya
çalışmaktadır. Ayrıcasonyıllardahızlaartansayıları ileATVsafari
düzenleyenfirmalar şehrinstresindenbunalanmaceraseverleri
doğa ilebaşbaşabir güngeçirecekleri gezilereçıkartmaktavebu
aktivitelerdeATVaraçlardan faydalanmaktadırlar.
ATV’NİNTARİHÇESİ
İlkolarak 1960’lı yıllardaüretiminebaşlananATV’ler ilerleyen
süreçtebüyükmotor üreticisimarkalarınyoğunAR-GE
çalışmaları ilegünümüzdeki halini aldı. İlkolarak3ve6 tekerlekli
olaraküretilenaraçlar, 1982yılındaSuzuki’ninQuadRunner
LT125modelini piyasayasürmesi ileşekil değiştirdi ve
günümüzdeenyüksek talebi gören4tekerleklimodeller
sahneyeçıktı. Bumodelingördüğü ilgiyekayıtsızkalamayan
diğer üreticiler deürüngamlarınahızlıca4tekerleklimodelleri
ekledi. Buçalışmalar ileberabermotor güçlerindeki ve
güçdağıtımelemanlarındaki değişiklikler ile frenve lastik
yapılarındaki yeniliklerATV’lerinperformanslarındaoldukça
etkili oldu. ATV’lerinyeteneklerininartması ilebirliktekullanım
alanlarındadadeğişiklikler oluşmayabaşladı. İlketaptasadece
arazideki basit işlerdeyardımcı olmaküzere tasarlananATV’ler
ilerleyensüreçteeğlence, inşaat ve tarımgibi sivil görevlereek
olarakpersonel ve teçhizat nakliyesi gibi askeri görevler almaya
dabaşladı.
SPORTİFMÜSABAKALAR
SportifATVmüsabakaları ilkolarak 1980yılındaAmerika’da
başladı. İlkyıllarda farklı organizasyonlarınaltında faaliyet
gösterensporcular 2006yılındaCMR’ınkurulması iledeğişik
kategorilerdedüzenlenmeyebaşlananmüsabakalarda
mücadeleetmeyebaşladılar. Avrupa’da isemüsabakalar
uzunbir süreülkelerinmotosiklet federasyonları tarafından
düzenlendi. SonyıllardaFIM(UluslararasıMotosiklet
Federasyonu) çatısı altındaortakorganizasyonlar
düzenlenmeyebaşlandıysadahenüzortakbir yarışmaserisi
organizeedilemedi.
ATV ileTürkkullanıcılarınbuluşması iseçokeski değildir. Önceki
yıllardakullanılanmünferit araçları saymazsakATV’lerinTürkiye
macerası 2000’li yıllardabaşlamıştır. İlkolarakbireysel kullanım
ve turistlereyönelikdoğa turları için ithal edilmeyebaşlanan
ATV’ler ilerleyensüreçteartanmodel sayısı vebunabağlı
olarakkullanımalanlarınınçeşitlenmesi sayesindegenişbir
kitle tarafındankullanılmayabaşlandı. Ayrıca farklı üreticilerin
sundukları genişfiyat yelpazesi sayesindekullanıcılarATV
edinmekonusundaki ekonomikzorluklarınüstesindengeldi.
Sonyıllardadevlet tarafındanyapılmayaçalışılandüzenlemeler
ileATVaraçların ithalatı, tekniközellikleri vekullanımşartları
hakkındaçeşitli geliştirmeler yapıldı. Buyönetmeliklerdeki amaç
genel olarakkullanıcılar içingüvenli vekeyifli bir sürüşortamı
doğurmaktır.
ATVKULLANIMI
Buaraçları ilkdefakullanacakkişiler, yaklaşıkyarımsaatlik
ATVvesürüş ile ilgili teorikbilgileri öğrenirler. Dahasonrasında
uygulamayapabilecekleri uygun, ayırılmışarazi eğitim
parkurundaenaz45dakikaolmaküzere, teorikbilgi pratiğe
dökülür. ATVaraçları değişikmarkalardadeğişiközellikler
gösterebilirler. Ancak temel olarakdeğişmeyenbirkaçunsur
vardır. Araçlardaönvearkaolmaküzere iki frenbulunur. Gaz
pedalı sağbaşparmağınaltındabulunur. İleri, geri veboşolmak
üzereüçkademeli vitesi vardır.
SPOR
yesilay.org.tr
68
YEŞiLAY
•
KASIM 2015
KÜLTÜR