47 / 84
A
Türkiye, Avrupa
ülkelerinden iki-üç
kat fazla antibiyotik
kullanıyor!
2013'teki Avrupa Hastalık Kontrol
Merkezi’nin verilerine göre Türkiye,
Avrupa ülkelerine kıyasla ortalama iki-
üç kat daha fazla antibiyotik kullanıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2014 raporuna
göre ise Türkiye’de günde her 1000
kişiden 43’ünün antibiyotik kullandığı
bildirilmiş. Bu verilere göre,
Türkiye tümAvrupa kıtasında
antibiyotik kullanımında
ilk sırada yer alıyor.
Antibiyotiğin keşfi ve kullanılması insanlık tarihinin dönüm
noktalarından biri olarak kabul ediliyor ve şimdiye kadar
yüzmilyonlarca hayatı kurtardığı biliniyor. Ancak yarım
yüzyıllıkmacerası sonrasında antibiyotikler artık eskisi
gibi etkili olamıyor. Bunun nedeni ise tümdünyada ve
ülkemizde aşırı ve yanlış kullanıma bağlı olarak pek çok
bakterinin antibiyotiğe karşı direnç geliştirmiş olması.
Bu bakterilerin tedavisi için yeni antibiyotikler üretilse
bile, aşırı kullanımnedeniyle çok erken dönemde
yeniden direnç gelişiyor. Bu kısırdöngü demaalesef
her zaman bakteriler lehine işliyor ve tümdünyada
tedavi edilemeyen enfeksiyonlara yol açıyor. Çocuk
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Metehan
Özen, gelişigüzel kullanılan antibiyotiklerin
tedavide etkisiz kalmalarının yanı sıra
çocuklarda pek çok ciddi sağlık
sorununa da adeta davetiye
çıkardığına dikkat çekiyor!
ANTİBİYOTİK
İSHAL YAPIYOR
Antibiyotik ilişkili ishal,
antibiyotik tedavisi sırasında
oluşan pek çok yan etkinin
arasında ilk sırada yer alıyor.
İshal her ne kadar çoğunlukla
hafif bulgularla seyretse de, ciddi
bir bakteriyel enfeksiyon sırasında
antibiyotiği değiştirmek veya kesmek,
çocuğu ciddi sıkıntıya sokabiliyor.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE
ZARAR VERİYOR
Son yıllardaki çalışmalar; antibiyotiklerin insan florasını
değiştirdiğini, faydalı mikropları öldürdüğünü ve en
önemli korunma silahımız olan mukozal bağışıklığımızı
zayıflattığını net olarak ortaya koyuyor. Özellikle
influenza benzeri gribal etkenlere karşı bağışıklık sistemi
zayıf düşüyor ve normalde üç-beş gün arası sürecek
olan enfeksiyonlar uzadıkları gibi, daha ağır
seyrediyor.
OBEZİTEYE NEDEN OLUYOR
Günümüzde disbiyozis, yani flora
bozukluğunun en önemli hastalıkların temeli
olduğu artık daha net biliniyor. Bağırsak
floramız kişinin sindirimi için gerekli olan
kompleks karbonhidratların ve diyet fiberlerin
parçalanmasını, bazı önemli vitaminlerin ve
uzun zincirli yağ asitlerinin üretimini üstlenerek,
metabolik fonksiyonlarımızı düzenliyor.
Antibiyotiklerin yol açtığı flora bozukluğu da
günümüzün en yaygın sağlık sorunlarından biri olan
obeziteye yol açıyor. Yapılan bir çalışma; iki yaş altında
geniş etkili antibiyotik kullanan çocukların yüzde
20 gibi yüksek bir oranının, henüz beş yaşındayken
obeziteye yakalandıklarını ortaya koydu.
ALERJİYİ TETİKLİYOR
Son yılların en çok konuşulan sağlık sorunlarından biri
olan alerjik hastalıkların görülme oranı günümüzde hızla
artıyor. Bu artışın en önemli sebeplerinden biri olan flora
bozukluğu ve mukozal bağışıklığın azalması, günümüzde
en sık antibiyotiklerin yanlış kullanılması
sonucu oluşuyor. Alerjik hastalıkların
günümüzde hızla artmasının bir
diğer sebebi de 'Hijyen teorisi'
olarak özetleniyor: Daha temiz,
steril, az mikroplu yaşama ve
yeme tutkumuz, floramızın
oluşmasını ve dolayısıyla
bağışıklık sisteminin sağlıklı
gelişmesini ve güçlenmesini
önlüyor. Bunun sonucunda
da alerjik reaksiyonlar
artıyor.
BÖBREK
YETMEZLİĞİNE YOL
AÇIYOR
Akut böbrek yetmezliğinin en az beşte
biri, kullanılan ilaçlar nedeniyle oluyor. Her
ne kadar ilaç kullanımının bırakılmasıyla böbrek
yetmezliği çoğunlukla düzelse de, hastanede yatış ve pek
çok müdahale gerekiyor. Bu ilaçlar arasında antibiyotikler
ise ilk sırada yer alıyor. Ayrıca, sık antibiyotik kullanan
çocuklarda, ileri yaşlarda böbrek hastalıklarının daha yüksek
oranda görüldüğü biliniyor.
KARACİĞER FONKSİYONLARINI BOZUYOR
Yaklaşık 900 civarı ilaç ve bitkisel karışım,
karaciğer toksisitesine sebep oluyor ve
ölümcül seyreden karaciğer yetmezliğinin
yüzde 20-40’ı gibi yüksek bir oranını
oluşturuyor.
Karaciğer nakli gerektiren hastalıkların
da önemli bir kısmı ilaç kullanımına bağlı
gelişiyor. Antibiyotik kullanımı nedeniyle
karaciğer toksisitesi sık görülüyor.
Çoğunlukla bu yan etki hafif belirtilerle
seyrediyor ve ilaca ara verilmesiyle
kendiliğinden düzeliyor.
yesilay.org.tr
47
YEŞiLAY
•
MART 2015