25 / 84
etkileri ise, şiddet oyunu
oynayanlarda artan saldırgan
davranışlar, yalnızlık hissi,
asosyalleşme, aile içi iletişimin
azalmasıdır. Bunların yanında
depresyon, anksiyete, dikkat
bozukluğu gibi ruhsal bozukluklara
da neden olabilmektedir. Ayrıca
elektronik spor oyunlarının
sedanter yani hareketsiz oturarak
oynanan oyunlardan oluşuyor
olması obezite, karpal tünel
sendromu gibi bedensel sorunları
beraberinde getirebilmektedir.
“ALINANKALORİ,
HARCANAN ENERJİDEN
FAZLA”
Aileler, uzun süreli ekran
karşısında oturarak yapılan
elektronik sporun neden olduğu
obeziteye nasıl engel olabilirler?
Çocukluk çağı obezitesi, tüm
dünyada olduğu gibi ülkemiz
için de önemli bir halk sağlığı
sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü
verilerine göre 2016 yılında,
dünyada tahmini 41 milyon
obez ve fazla kilolu çocuk
bulunmaktadır. Türkiye Çocukluk
Çağı Şişmanlık Araştırması’na
(COSI TUR-2016) göre, 2016
yılı itibariyle ilkokul ikinci sınıf
çocuklarında yapılan çalışmada,
fazla kilolu olma oranı %14,6; obez
olma oranı ise %9,9’dur. Bu verilere
göre, COSI TUR- 2013 çalışmasına
kıyasla fazla kilolu olma oranı
ve obezitede artış gözlenmiştir.
Çocukluk çağı obezitelerinin
nedenleri incelendiğinde ise, çok
büyük bir yüzdesinin ekzojen
obezite olduğu gözlenmiştir.
Ekzojen obezite; alınan kalorinin,
harcanan enerjiden fazla
olmasından kaynaklanmaktadır.
Düşük fiziksel aktivite, yağdan
ve şekerden zengin besinlerle
beslenme bu durumun temel
sebebidir. Obezite önlenebilir
ölümlerin sigaradan sonraki
nedeni olup, tip 2 diyabet, kalp
damar hastalıkları, serebrovasküler
hastalıklar, çeşitli kanserler,
polikistik over sendromu, infertilite
başta olmak üzere birçok sistemik
hastalıklara yol açabilmektedir.
Obez çocukların birçoğunun
erişkinlik hayatlarında da obez
olarak devam ettiğini düşünürsek,
obez çocuklar aynı zamanda
yukarıda bahsedilen hastalıklar
açısından da risk altında demektir.
Bu nedenle, çocukluk çağı
obezitelerinin önlemesi kritik önem
arz etmektedir. Obezite ile ekran
karşısında geçirilen süre ilişkisini
inceleyen bir araştırmada, her bir
saatlik sürenin erişkinlikte obez
olma riskini %7 oranında artırdığı
gösterilmiştir. Ekrana maruz kalma
sürelerinin azaltıldığı randomize
kontrollü çalışmalarda ise, beden
olduğunu düşünmektedir. Bu
görüşe göre, sporcunun fiziksel
açıdan uygun olması ve fiziksel
aktivite durumu bütün spor
aktivitelerinde mühim bir unsurdur.
Elektronik sporda vücut kontrolü
ve becerilerinin kullanılmadığı,
elektronik sporun insan gelişimine
katkı sağlamadığı savunulmaktadır.
“RUHSAL SORUNLARANEDEN
OLUYOR”
Elektronik spor çocukların ruh ve
beden sağlığını nasıl etkiliyor?
Bazı çalışmalarda elektronik
sporun dikkati, öğrenmeyi,
motor becerileri ve bilişsel strateji
geliştirme yeteneği ve el-göz-
zihin koordinasyonunu artırdığı,
yabancı dil öğrenimine katkı
sağladığı, hızlı karar verebilme, iş
birliğine teşvik etme, takım halinde
çalışabilme, motivasyon sağlama
gibi olumlu etkileri olduğundan
bahsedilmektedir. Elektronik sporun
olumsuz etkileri, ekran başında çok
fazla vakit geçirilmesinin sonucu
olarak meydana gelmektedir. Bu
olumsuz sonuçların başında internet
ve kumar bağımlılığına benzer
semptomlar yer almaktadır. Henüz,
Amerikan Psikiyatri Birliği (APA)
tarafından yayınlanan Ruhsal
Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel
El Kitabı DSM-5’teki tanılar
arasında yer almasa da bu duruma,
internette oyun oynama bozukluğu
(İOOB) tanımlaması önerilmektedir.
Günümüzde, internet bağımlılığı
ya da oyun bağımlılığı olarak
kullanılan bu kavramın, ayrı bir
bozukluk olduğunu kanıtlayacak
araştırmalara ihtiyaç duyulduğu
vurgulanmaktadır. İOOB, oyun
oynama üzerinde artan kontrol
kaybı, tolerans ve içe çekilmeyi
içeren bir dizi bilişsel ve davranışsal
belirtiler ile gözlenen aşırı ve sürekli
şekilde internette oyun oynama
örüntüsü olarak tanımlanabilir. Bu
durum, internet bağımlılığından
farklı olarak, daha çok genç
erkek grupta görülmektedir ve
sadece oyun oynama ile ilişkilidir.
Elektronik sporun diğer ruhsal
)PIOXVSRMO WTSVYR SPYQWY^ IXOMPIVMRMR FEĽØRHE
MRXIVRIX ZI OYQEV FEĴØQPØPØĴØRE FIR^IV
WIQTXSQPEV ]IV EPQEOXEHØV
i&MFLUSPOJL TQPSMB
JMHJMFOFOMFSJO CJSÎPĈV
FMFLUSPOJL TQPSV
HFSÎFLMFSEFO LBÎNB
BSBD PMBSBL HÚSàZPS w
2012 yılında İstanbul Tıp Fakültesi'ndenmezun
olmuştur. Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi
ve Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma
Hastanesi’nde acil hekimliği yapmıştır. Dr.
Arslan, İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
Anabilim Dalı'nda asistan doktor olarak görev
yapmakta ve İstanbul Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Enstitüsü'nde sağlık ekonomisi yüksek
lisans eğitimine devam etmektedir.
DR. ŞEYMAARSLANKİMDİR?
ARALIK 2019 25