21 / 84
açtığı andan itibaren hayatının
büyük bölümünü sanal dünyada
geçiren bazı insanlar için gerçek
arkadaşlığın yerini tutabilir.
Ancak bu durumun ne kadar
sağlıklı olduğunu ilerleyen
yıllarda göreceğiz.” Dinç, sanal
arkadaşlığın doğru çerçeveye
oturtulduğunda ciddi anlamda
fayda sağlayabileceğini düşünüyor:
“Şöyle ki insanların farklı
milletlerden, farklı kültürlerden,
farklı yaş gruplarından sayısız
insana ulaşma imkanı var.
Aynı ilgiye sahip insanların
kolaylıkla buluşup paylaşımlarda
bulunmasını sağlıyor. Yaşadığı
fiziksel, psikolojik ya da sosyal
şartlardan dolayı arkadaşlık ilişkisi
kurma noktasında sorun yaşayan
insanların sosyal ihtiyaçlarını
karşılamalarına yardımcı
olur. Ancak gerçek hayatın,
gerçek hayattaki ilişkilerin,
sorumlulukların ihmaline de
sebep olabilir. Sosyal becerilerin
özellikle beden dilini ve duygu
durumu okuyabilen sosyal zekanın
düşmesine sebep olabilir. Gerçek
hayattan çok farklı bir benlik algısı
geliştirmesine ve gerçek benliğiyle
sonuçta çatışma yaşamasına sebep
olabilir. Sanal dünyada kötü niyetli
ya da olgun olmayan insanların
kurdukları arkadaşlık ilişkisi
üzerinden zarar vermelerine
maruz kalabilir. Yararlar da
zararlar da artırılabilir ancak her
ikisini de konuşmadan önce gerçek
hayatta sağlık bir benlik algısı ve
sosyal beceri gelişimi üzerinde
daha çok durmak gerekiyor.”
SİBER ZORBALIĞA DİKKAT!
Son zamanlarda da hayatımıza
siber zorbalık kavramı girdi. Bu
klasik zorbalıktan farklı olarak üç
boyutta çok ciddi zarar veriyor.
Dinç bu zararı şöyle özetliyor:
“Bunlardan birincisi kitlenin çok
geniş olması, ikincisi zorbalığa
maruz kalmanın hiç bitmemesi,
üçüncüsü kaçmanın çok kolay
ve bazen mümkün olmaması.
Çocuklar ve gençler bazen zararını
tahmin edemeden siber zorbalığa
noktalardan biri olarak öne
çıkıyor.”
SANAL ARKADAŞLIK
KURARKEN NELERE
DİKKAT ETMEK
GEREKLİ ?
Dr. Mehmet Dinç sanal
arkadaşlık kuranlara bazı
tavsiyelerde bulunuyor:
“Sanal arkadaşlık kuranların
öncelikle arkadaşlık
kurdukları platformu
dikkatli seçmeleri gerekiyor.
Çünkü her platformun
farklı beklentilere ve
özelliklere sahip kitleleri
var. İkinci olarak, özel
bilgi paylaşılmaması çok
önemli. Maalesef buna
bağlı sayısı her geçen gün
artan çok sayıda mağduriyet
yaşanıyor. Üçüncü olarak
gerçek hayat ilişkilerini
ihmal etmemesi, dördüncü
olarak üslubuna dikkat
etmesi gerekiyor. Gerçek
hayatta kullanmadığı ya da
kullanmayacağı ifadeleri sanal
dünyada da kullanmamalı.
Beşinci olarak kendisiyle
alakalı yalan söylememesi,
olduğundan farklı bir
insan gibi görünmeye
çalışmamas, altıncı olarak
da sanal arkadaşlıklarda
güven konusunda biraz daha
dikkatli olması gerekiyor.
Sıklıkla gördüğümüz
insanlar en çok bu altı
hataya düştükleri için sıkıntı
yaşıyorlar.”
başvurabiliyorlar, ancak bedelini
fark ettiklerinde artık çok geç
kalmış olunuyor. Bu durum sadece
arkadaşlıkları değil zorbalığı
yapanın da zorbalığa maruz
kalanın da hayatını tamamıyla
değiştiriyor. Dolayısıyla özellikle
okullarda siber zorbalık konusu
ciddi olarak takip edilmeli ve
önlemek için gereken bilgilendirme
ve farkındalık çalışmalarının
üzerinde ısrarla durulmalı. Gençler
de siber zorbalık konusunda
kendilerini eğitmeli. Herhangi
bir şekilde siber zorbalığa maruz
kalırlarsa kesinlikle ailelerinden
saklamamalılar.”
ERGENLİK ARKADAŞLIKLARI
ÇOK ETKİLİ
Arkadaşlar özellikle ergenlik
döneminde çok etkili. Dolayısıyla
bu etki kötü alışkanlıklar ve
bağımlılıklar konusunda da
söz konusu. Dinç burada bir
tehlikenin daha altını çiziyor:
“Sanal arkadaşlıklarda bireylerin
gerçek dünyada birbirlerini
çoğu zaman görmedikleri ve
derinlemesine tanımadıkları için
birbirlerine karşı hissettikleri
sorumluluk duygusu oldukça
az. Bundan dolayı da iyi niyetli
ya da kötü niyetli olarak yanlış
davranışlar ve alışkanlıkları
tavsiye ve teşvik edebilirler. Sanal
arkadaşların kimler oldukları,
hangi içerikte konuştukları,
hayatlarımızın, kişiliklerimizin,
düşünce ve değerlerimizin ne
kadar uyuştukları, üzerinde
durulması gereken önemli
“Sanal
arkadaşlığın
gerçek
arkadaşlığınyerini
tutmasıbugüniçin
birçokaçıdanzor,
ancakinsanların
yapıları,ihtiyaçları,
ilişkilerden
beklentileri
değişiyor."
EKİM 2018 21