“Tiyatro sezonu Ekim ayı itibariyle açıldı;
oyunlar hızlı ve güzel bir giriş yaptı hayatımı-
za!” diyerek başlamak ve size gitmek için he-
yecanlanacağınız bir oyun tanıtımı yapmak
isterdim; ama olmadı maalesef. Bazı sahne-
lerin sezonla beraber oyunlara henüz baş-
lamaması gidilecek seçenekleri azaltsa da
oyunların içerisinden, geçen sezon Devlet
Tiyatroları’nda gösterime giren ve oldukça da
beğenilen “Çehov Makinesi” oyununa büyük
ümitler besleyerek gitmiş bulundum.
Matei Visniec’in yazdığı oyun, Müge Gür-
man yönetmenliğinde seyirciye sunulmuş.
Gerek oyunun -daha ilk gösterim yılında-
yarım düzineden fazla ödül almış olması ge-
rek oyun hakkında yapılan güzel yorumlar ve
oyunun birbirinden usta oyuncuları bünye-
sinde barındırması oyunu seyirci açısından
çekici kılmakta ve seyircinin beklentisini ol-
dukça artırmakta. Oyunun konusu da farklı
olması hasebiyle ilgi çekici: Ölüme hissedilir
bir şekilde yaklaştığı bir dönemde Çehov’un,
yaşamı boyunca eserlerinde yarattığı karak-
terlerle buluşması konu edinmiş. Bir seyirciyi
kendine çekmek için her şey mevcut yani.
Gelelim oyunda nelerle karşılaştığı-
ma… 2 saat denilen ama 3 saate yakın sü-
ren oyun, sağlam bir Çehov okuru olmayan
her seyircisine başlangıcından sonuna ka-
dar “Fransız” muamelesi yapmakta. Orantı-
sız bir biçimde uygulanan bu Fransız mua-
melesi ara ara hafiflese ve siz “yok, bir yer-
de benim de anlayacağım bir şeyler olacak-
tır illa ki!” düşüncesiyle sabırla bekleseniz
de maalesef bu süre zarfında kendinize zul-
metmiş olacaksınız. Anlaşılan o ki oyunun
adının Çehov makinesi olması, “Çehov’u
bilmeyen gelmesin!” gibi bir anlam taşıyor-
muş; ama biz anlayamamışız.
Bu oyun sayesinde bir şeyi daha anlamış
bulundum: hâlihazırda Şehir Tiyatroları’nın
oyun listesinde de bulunan ve Çehov’un
eserlerinden uyarlanıp 8 ayrı kısımdan olu-
şan “Sevgili Doktor” oyununu da izlemiş bi-
risi olarak, birbirinden ayrı kısımlardan olu-
şan o oyunu öylesine güzel birbirine bağla-
yıp akıcı hale getiren yönetmeni ayrıca teb-
rik etmeliymişim. Çünkü bu oyun karakter-
ler arası geçişlerin güzel bir şekilde birbiri-
ne bağlanmasına ve oyunun akıcı hale geti-
Muhammet celep
Çehov Makinesi’yle
üç saat
tİyatro
48
Gerek oyunun -daha ilk
gösterim yılında- yarım
düzineden fazla ödül almış
olması gerek oyun hakkın-
da yapılan güzel yorumlar
ve oyunun birbirinden usta
oyuncuları bünyesinde ba-
rındırması oyunu seyir-
ci açısından çekici kılmak-
ta ve seyircinin beklentisi-
ni oldukça artırmakta.
