33 / 84
MAYIS 2019 33
olarak bilinir. Diğer bilinen bir
periferik vertigo nedeni ise “Meniere
Hastalığı”dır. Yine Herpes Simpleks
virüsünün (uçuk virüsü) işitme
sinirini etkilendiği bir durum olan
“vestibüler nörinitis” de, periferik
vertigonun sık nedenlerinden
biridir. İkincisi “santral vertigo”dur.
Santral vertigoda sorun beyin ve
omurilikten oluşanmerkezi sinir
sistemindedir. Bu tip vertigonun
en sık görülen nedeni “migrenöz
vertigo”dur. Vertigo bu durumda
migren ağrısından önce bir aura
belirtisi olabilir, ağrıya eşlik edebilir
ya da migreni olan bir kişide ağrı
olmaksızın gelip geçici baş dönmesi
atakları şeklinde olabilir.
Hastalarımız tarafından çoğunlukla
vertigo olarak ifade edilen
dengesizliğin nedenleri, merkezi
ya da periferik sinir sistemine
ait olabilir. En sık gördüğümüz
durum kontrolsüz giden şeker
hastalığında (diabetes mellitus)
görülen polinöropatidir. Santral
nedenler içinde ise son yıllarda
sıklığı giderek artan B12 vitamin
eksikliğini söylemek gerekir. Bu
durumhem çok ciddi hemde
kolaylıkla tedavi edilebildiği için
mutlaka araştırılmalıdır. Yine son
zamanlarda sıklığı artan demans
(bunama) sendromlarında da
denge bozukluğu sık görülmektedir.
Dizzines dediğimiz durum ise
genel bir yorgunluk ve stres hali ile
ilgilidir ve periferik vertigolar içinde
değerlendirilir.
Vertigoyu özellikle ne tetikler?
Vertigo oluşumunu önlemek için
alınması gereken önlemler var mı?
En sık görülen vertigo nedenleri
üzerinden düşünecek olursak;
BPPV (benign parosizmal periferik
vertigo - kulak kristallerinin
yerinden oynaması) için en önemli
tetikleyiciler, günlük aktivitenin
az oluşu ve kafa travmalarıdır.
Bu yüzden günlük egzersizler
ve travmalardan korunmak çok
önemlidir. Meniere hastalığını
neyin tetiklendiği bilinmemekle
beraber atak başladığında mutlaka
doktora başvurularak tedaviye
“Gerçekvertigo
(truevertigo),
erişkinlikteve
özellikleorta
yaşüstündesık
görülüyor."
başlanmalıdır. Vestibüler nörinitis
için bağışıklık sistemimizi güçlü
tutmak önemlidir. Bağışıklık
sistemimizi güçlendirmek strese
dayanıklılığımızı da artırdığı için
dizzines halini önlemekte de çok
fayda sağlar. Bunun için dengeli
ve sağlıklı beslenme, bol ve temiz
su içme, yeterli uyku ve düzenli
egzersiz çok önem kazanmaktadır.
Migrenöz vertigoyu önlemek
için migren ağrılarını önleyici
önlemlere dikkat edilmelidir.
Bazen de doktorunuzla işbirliği
içinde koruyucu ilaçlar kullanmak
gerekebilir. Şeker hastalığı olanların
kan şekeri kontrolü gelişebilecek
polinöropatiye bağlı dengesizliği
önlemede en etkili yöntemdir.
Son olarak uygun aralıklarla
vitamin düzeyleri ve diğer rutin
kan değerlerinin kontrolü, vertigo
oluşumunu engellemede çok önem
arz etmektedir.
Vertigo oluşumunu genetik
faktörler nasıl etkiliyor?
Vertigonun sebebi olan hastalığın
genetik geçişli olup olmaması,
sonuçta vertigonun da genetik
açıdan durumunu belirliyor tabii ki.
Günlük yaşamalışkanlıkları
vertigo ataklarına yol açabilir mi?
Elbette. Özellikle vertigoyu
tetikleyen faktörlere baktığımızda
hemen hepsi günlük
alışkanlıklardan kaynaklanıyor ve
yine onları değiştirerek vertigoyu
geçirebiliyoruz.
Tedavisi hakkında neler söylemek
istersiniz?
Vertigonun tedavisi ile ilgili en büyük
sorunu, çok etkili ve çok kolaylıkla
tedavi edilebilecek bir durum olan
benign paroksismal periferik vertigo
(BPPV) yani kulak kristallerinin
oynaması diye bilinen hastalıkta
yaşamaktayız. Bu hastalık konunun
uzmanı bir nörolog tarafından
kolaylıkla tanınır ve kolaylıkla tedavi
edilir. BPPV’nun gerçek tedavisi
vertigo egzersizleridir. Bu egzersizler
o kadar etkilidir ki, hastaların
neredeyse tamamında daha ilk
yapıldığında büyük bir rahatlama
sağlanır. Kalanında ise birkaç gün
veya bir hafta içinde tamamen
iyileşme görülür. Ancak yoğun
poliklinik koşullarında bu egzersizleri
yaptıracak zaman bulamayan hekim
arkadaşlarımız, baş dönmesi hissini
azaltan ilaçlar verebilmektedir. Benim
kanımca bu şekilde bir yaklaşımla
o hastalar tamamen iyileşebilme
fırsatını kaçırmaktalar, ilaç yan
etkilerine maruz kalmaktalar ve
kısmi bir iyileşme hali ile yetinmek
zorunda kalmaktalar. Diğer vertigo
nedenlerinin tedavisi için de elbette
uzman bir doktor ile hareket etmek,
hastalarımızın sağlığına bir an önce
kavuşmasını sağlayacaktır.