Kapak
Alkol ve sigaranın yaşamsal organlarımız
üzerindeki olumsuz etkilerini ne kadar biliyoruz?
Madde bağımlılığının insan vücuduna bir
çok olumsuz etkisi vardır ve yaşamsal or-
ganlar üzerinde etkileri son derece önemli
problemlere yol açmaktadır. Bu tür maddelerin
uzun süreli kullanımı bazı fizyolojik değişiklikleri
de ortaya çıkarır. Alkol, sigara ve madde bağım-
lılığının sindirim sistemi ve karaciğer üzerindeki
etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz.
Sigara Bağımlılığı
Mide asiditesini arttırıp mide ülserine yol açabi-
lir, var olan ülserin ağırlaşmasına neden olabilir.
Mide ülseri olup da sigara içmeye devam edenlerde
midede kanama, delinme, skar oluşumu meydana
gelebilir. Gastroözefagial reflüye yol açabilir. İltihabi
bağırsak hastalığı, Crohn hastalığı oluşumunda
rol oynar. Pankreas, yemek borusu, ağız boşluğu,
dudak, kalın bağırsak, karaciğer ve mide kanserinde
risk artışına neden olur.
Kafein Bağımlılığı
Bağırsak hareketlerinde ve mide asidi salınımında
artışa yol açar. Kronik kullanımda mide sorunlarına
yol açabilir.
Alkol Bağımlılığı
Karaciğer üstüne etkisi: Alkol sindirim sisteminde
emildikten sonra karaciğerde yıkıma uğrar. Alkol
kullanımında karaciğer harabiyeti ortaya çıkar.
Karaciğerde yağlanma ile başlayan bu harabiyet
giderek hepatit, geri dönüşü olmayan karaciğer
harabiyeti ve siroza kadar iler. Son evrede karaciğer
yetmezliği ve ölüm gelişir. Karaciğer harabiyetinin
başlangıç döneminde alkol kullanımı bırakılacak
olursa bu hasarda düzelme görülür. Düzelme ortaya
çıktıktan sonra tekrar alkol kullanımı başlayacak
olursa kişide yine hızla karaciğer harabiyeti ortaya
çıkmaktadır. Karaciğerde bozukluk ortaya çıktı-
ğında hangi aşamada olursa olsun derhal alkolün
bırakılması önemlidir.
Üst sindirimsistemi üstüne etkisi:
Yetersiz beslenmeye
bağlı olarak dilde enflamasyon görülebilir. Yutakta
(özofagus) ülserler ortaya çıkabilir. İleri evrelerde
yutakta varisler ve ölümcül kanamalar olabilir.
Mide üstüne etkisi:
Alkol midede Helicobacter pylori
adı verilen bir basilin üremesini kolaylaştırır. Bunun
sonucu olarak gastrit ve ülser gelişir. Alkol aynı
zamanda reflü gelişmesi olasılığını da artırmakta,
midenin boşalmasını geciktirmesi nedeniyle de
mide şikayetlerine neden olabilmektedir.
İnce bağırsak üstüne etkisi:
Alkol ince bağırsak
hareketlerinde bozulma ortaya çıkararak vücut için
önemli olan birçok besinin emilmesini bozar. Bunun
sonucunda ise ciddi tıbbi sonuçları olan beslenme
bozuklukları ortaya çıkar.
Kalın bağırsak üstüne etkisi:
Alkol bağımlılığının ileri
evresinde karaciğer hasarı ile ilişkili olarak hemo-
roid (basur) görülebilir, bağırsak hareketlerinin
bozulmasına neden olarak hemoroidi (basur) olan
kişilerde bunun nüks etmesine neden olabilir.
Pankreas üstüne etkisi:
Alkol pankreas enzimlerinin
sızmasına neden olabilir. Bu da pankreas kanalının
tıkanmasına ve akut ve kronik pankreatite neden
olur. Bu ciddi tıbbi bir durumdur ve tekrar edebilir.
Morfin Bağımlılığı
Morfin, eroin, kokain gibi uçucu ve uyuşturucu
maddelerin hem biyolojik hem de fiziksel olarak
zaraları aşikardır. Fakat bu maddeler yaşamsal or-
ganlarda kendini hemen gösteren çok ciddi sorunla-
ra da yol açmaktadır.
Morfin gibi opiatlar, sindirim sistemi üzerinde mide
ve bağırsak bezlerinin salgısını azaltır. Kemore-
septör trigger zonu uyararak bulantı ve kusma
Madde Bağımlılığının SindirimSistemi
ve Karaciğer Üzerindeki Etkileri
Uzm. Dr. Nalan Cengiz
İç Hastalıkları Uzmanı / Via Hospital - Selimiye
26
