21 / 84
nedir ICD-11 ve bu toplantı teknoloji
bağımlılığına ne gibi bir bakış açısı
kazandırmıştır?
ONLİNEOYUNLARIN
HASTALIKSINIFLANDIRILMASI
YAPILIYOR
Hastalıkların ve Sağlıkla İlgili
Sorunların Uluslararası İstatistiksel
Sınıflaması olarak adlandırılan
ICD için belli periyotlarla dünya
sağlık uzmanları bir araya gelerek,
hastalıkların tanımlamaları ve
sınıflandırması üzerine çalışmalar
yapmaktadır. Bu toplantının
hazırlık aşaması olarak da ayrı
ayrı hastalıklar ve durumlar
üzerinde uzmanlar çalıştaylar
yaparak, o dönem yapılacak
ICD’ye hazırlanmaktadır. En son
1990 yılında yapılan ICD-10’dan
sonra 2018’de ICD-11 versiyonu
gerçekleşecektir. Bu çalışmanın
davranışsal bağımlılık temelini
oluşturmak için de Yeşilay tarafından
“Bağımlılık Davranışlarının
Halk Sağlığına Etkileri” çalıştayı
düzenlenmiştir. Bu çalıştay 2016’da
Hong Kong’da, 2017’de ise İstanbul’da
gerçekleşmiştir. ICD-11 içerisine;
son yıllarda tüm insanlığı, özellikle
çocuk ve gençleri etkilemekte olan
online oyunlar ve online kumar ile
ilgili bağımlılık ve bu bağımlılık
sebebiyle oluşan zihinsel ve ruhsal
rahatsızlıklar, yeni bir sınıf olarak
eklenecek. Yapılan bu toplantıda
da teknoloji bağımlılığının toplum
sağlığına olan ayrı ayrı ve bütünleşik
etkileri, örnek olaylar, mevcut ve
öngörülen sağlık önlemleri, saha
test prosedürleri, bağımlıların
teşhis takip ve tedavisi ve de tüm
bu süreçlerin DSÖ koordinasyonu
altında toplanması konuşulmuş,
kararlar alınmıştır. 20’nin üzerinde
uzmanın katıldığı bu toplantıyı
DSÖMadde Bağımlılığı Büro
Koordinatörü psikiyatrist Vladimir
Poznyak, Yeşilay Genel Başkanı Prof.
Dr. Mücahit Öztürk, Yeşilay Genel
Başkan Yardımcısı Dr. Mehmet Dinç
modere etmiştir. DSÖ’nün teknoloji
bağımlılığının alt kalemlerinden
biri olan bilgisayar ve online
kumar bağımlılığının çok tehlikeli
sonuçlara yol açacağını belirten
Poznyak, 2018’de Hastalıkların
Uluslararası Sınıflandırması ICD-
11’de, bu bağımlılık türünün ruh ve
akıl sağlığı hastalıkları kapsamına
alınacağını söylemiştir.
Teknoloji bağımlılığı fark edilmeyen,
masumdurabilen, bağımlılık
olarak adlandırılmak istenmeyen
bir durum ve artık bir hastalık
olarak konumlandırılacak. Bu
hastalığa karşı önleyici tedbirlerin
en başında bilinç ve farkındalık
geliyor. Kontrolsüz, sınırsız, ihtiyaç
dışı kullanımdan kaynaklanan
bu soruna karşı alternatiflerin
zenginleştirilmemesi, bilincin
oluşamaması kullanıcının karşısında
büyük bir duvar olarak duruyor. Bu
duvarın aşılması, teknolojik araçların
ihtiyaç dahilinde kullanılacağını
bilmek, bu anlamda model olmak
ama teknolojiyi de aktif kullanmak
mümkün.
uzmanlar ne diyor, nasıl karşılıyor,
bağımlılıktan ötürü ortaya çıkan
hastalıklar tanımlanıyor mu, dünya
genelinde ortak bir dil ve politika
gerçekleştiriliyor mu?
Dünyada teknoloji bağımlılığını
çalışma alanına ekleyen ilk kurum
olan Yeşilay, 27-28 Kasım 2017
tarihleri arasında İstanbul’da 4.
Uluslararası Teknoloji Bağımlılığı
Kongresini düzenledi. 15 ülkeden
alanında uzman 35 konuşmacı 2
gün boyunca teknoloji bağımlılığını
birçok yönden ele aldı, konuştu
tartıştı. Konunun önemini uzman
isimlerden dinlemek isteyen
yaklaşık 2100 kişiyi de kongreyi
bizzat takip etti. Kongrenin hemen
ardından ise Yeşilay, Dünya Sağlık
Örgütü (DSÖ) toplantısına ev
sahipliği yaparak DSÖ uzmanlarını
29 Kasım-1 Aralık 2017 tarihleri
arasında İstanbul’da misafir etti.
Toplantının konusunu DSÖ’nün
düzenli olarak gerçekleştirdiği
“Bağımlılık Davranışlarının Halk
Sağlığına Etkileri” oluşturdu.
Toplantının ana amacı davranışsal
bir bağımlılık türü olan teknoloji
bağımlılığının ortaya çıkardığı
sorun ve hastalıkların tanımlanması
ve sınıflandırması oldu. Yapılan
toplantının karar ve sonuçları ise
DSÖ tarafından, son versiyonu
1990 yılında ICD-10 olarak
belirlenen, 2018’de ise son
güncellemeleri ile açıklanacak
ve dünya genelinde devreye
alınacak olan Uluslararası Hastalık
Sınıflandırmaları ICD-11 için
teknoloji bağımlılığının tanı ve
teşhisi için temel oluşturacak. Peki,
Teknoloji bağımlılığının
en dikkat çeken belirtisi
olarak kişinin mecburi
veya sorumluluğu
olarak yapmak zorunda
olduğu işleri ve ilişkileri
artık ekarte etmesini
gösterebiliriz.
ŞUBAT 2018 21