37 / 84
ŞUBAT 2018 37
“Hipotiroidi metabolizmayı
yavaşlatarak kilo vermeyi
engelliyor”
Tiroit bezinin düzgün ve
yeterli çalışmaması anlamına
gelen hipotiroidi, çeşitli sağlık
sorunlarına yol açabiliyor. Bunların
arasında, metabolizmanın
yavaşlamasıyla birlikte, kilo
alma ve kilo verememe
sorunları da yer alıyor. Tiroidi,
“boynun ön kısmında bulunan,
metabolizmayı doğrudan kontrol
eden farklı hormonları üreten
ve salan küçük bir bez” olarak
tanımlayan Güleryüz, “Hipotiroidi
hastalığında tiroit bezi düzgün
çalışmıyor. Sonuç olarak, yetersiz
miktarlarda tiroit hormonu
üretiliyor ve metabolizma
yavaşlıyor. Metabolizma
yavaşlayınca da zayıflamak
güçleşiyor.” diyor. Ayça Güleryüz
bu nedenle hipotiroidi hastalığı
olan kişilerin genellikle kilo
aldıklarını belirtiyor. Hastalığın
diğer belirtileri hakkında da bilgi
veren Güleryüz, “Depresyon,
yorgunluk, eklem ağrısı, kas ağrısı,
halsizlik, azalmış tat, kırılgan saç
ve tırnaklar hipotiroidinin diğer
belirtilerini oluşturuyor.” diyor.
İnsülin direncine dikkat!
İnsülin direncinin de kilo kaybını
engelleyen faktörler arasında
yer aldığını belirten Güleryüz,
bu sorunun açlık artışı ve alınan
fazla kilolarla sonuçlandığını
vurguluyor. “Glikoz, sindirim
sisteminden kan dolaşımına
doğru ilerleyerek pankreastan
insülin salınımını uyarıyor.
Normalde, insülin glikozu
bağlıyor, hücrelere ve dokuların
enerji için glikoz kullanmasına
yardımcı oluyor. Glikoz kan
dolaşımında azaldığında,
pankreastan insülin salınımı
durduruluyor. İnsülin direnciniz
varsa, hücreler insülin hormonun
hareketine iyi yanıt vermiyor.
Sonuç olarak, bu hücreler glikozu
düzgün şekilde almıyor ve kan
dolaşımındaki glikoz seviyeleri
yüksek kalıyor.” diyen Beslenme
ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz,
sürekli yüksek glikoz seviyelerinin
pankreastan insülinin sürekli
salınmasını tetiklediğini ve bu
durumun da enerji açlığı olan
hücrelerde yüksek insülin ile glikoz
düzeylerine neden olduğunu
belirtiyor. Bunun sonucunda kişide
sık acıkma hali görülüyor ve buna
bağlı olarak özellikle karın ve bel
çevresinde yağlanma oluşuyor.
“Kansızlık hareketi azaltıyor,
gıda alımını artırıyor”
Güleryüz, önemli bir mineral
olarak demirin, vücudun her
hücresinde kullanıldığını belirtiyor.
“Demir, kırmızı kan hücrelerinde
oksijen taşınmasını sağlamasının
yanında birçok enzimin yaşamsal
parçasını oluşturuyor ve
sistemimizdeki pek çok önemli
biyolojik işlemi de başlatıyor. “
diyen Güleryüz, demir eksikliğine
bağlı kansızlığın özellikle
kadınlarda daha sık görüldüğünü
vurguluyor. “Kansızlıkta, vücutta
demir düşükken, metabolizmanın
taleplerini karşılayacak kadar
enerji toplamak daha zor oluyor.
Bunun sonucunda da yorgunluk,
uyuşukluk ve sinirlilik problemleri
gelişebiliyor.” diyen Güleryüz,
“Yorgunluk nedeniyle fiziksel
hareketlerde azalma, enerjiyi
arttırmak için de daha fazla gıda
tüketimi olabiliyor. Bu durumda
kilo artışına yol açıyor.” diyor.
“Hormonal bozukluklar kilo
vermeyi güçleştiriyor”
Metabolizmanın her kişide
farklı çalıştığını vurgulayan
Ayça Güleryüz, bu farklılığın
çevresel etmenler, genetik yapı
ve hormonlara bağlı olarak
oluştuğunu belirtiyor. “Hormonlar
büyüme, gelişme, üreme gibi
olayları kontrol etmesinin yanı
sıra metabolizmayı da etkileyerek
kilo almayı veya kilo kaybını
kontrol ediyor.” diyen Güleryüz,
tiroit ve insülin hormonunun
yanı sıra leptin hormonu, büyüme
hormonu, aldesteron, progesteron,
prolaktin, kortizol, ghrelin
gibi hormonların da vücudun
dengesini sağladığını vurguluyor.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça
Güleryüz, bu hormonlarla ilgili
bir bozukluğun ortaya çıkması
halinde metabolizma etkileneceği
için diyet yapılsa bile kilo
vermenin güçleşebileceğine işaret
ederek, “Anormal iştah artışları,
açlık- tokluk mekanizmasında
bozukluklar, adet düzensizlikleri,
sağlıksız besin tercihleri, uyku
bozuklukları, vücutta şişlikler ve
ağrılar görülebiliyor. Bunlar diyet
sürecini olumsuz etkileyip kilo
kaybını önleyebiliyor.” diyor.
“Cushing sendromu, vücudun
bazı bölgelerinde aşırı kiloya
neden olabilir”
“Yağ, protein ve karbonhidratların
enerjiye dönüşmesine yardımcı
olan kortizol hormonunun
aşırı üretilmesi veya anormal
regülasyonu ile karakterize
edilen metabolik bir hastalık”
olarak tanımlanan cushing
sendromunun da kilo vermeyi
zorlaştırdığını belirten Güleryüz,
“Vücutta çok fazla kortizol
olması, özellikle vücudun orta
bölümünde, yüzde, sırt üstünde
ve omuzlar arasında aşırı kiloya
neden olabiliyor.” diyor. Güleryüz
ayrıca, bu sendromun yara
iyileşmesinde gecikme, yorgunluk,
kaslarda güçsüzlük ve baş ağrısı
gibi problemlere de sebep
olabildiğini sözlerine ekliyor.
“İnsülin
direnci, açlık
artışı vealınan
fazlakilolarla
sonuçlanıyor.”