27 / 84
aromatik nargile tütününün nargile
salgınında önemli rol oynadığını
biliyoruz. Nargilenin ulaşılabilirliğinin
kolay olması, sigaradan farklı olarak
zararları konusunda farkındalığın
az olması, sosyalleşme aracı olarak
görülmesi, nargile kafelerin çok fazla
yaygınlaşması bu salgını körüklemekte
ve tütün kontrolü çalışmaları için yeni
bir tehdit haline getirmektedir.
Kapalı alanları dumansız yapan yasa,
bütün tütün ürünlerini dolayısıyla
nargileyi de kapsıyor. Yasa doğru
ve eksiksiz uygulansaydı nargile
kafelerde artma değil azalma olması
gerekirdi. 1990’lı yıllardan itibaren
nargile kullanımının arttığını ve hızla
bir küresel salgına dönüştüğünü
görüyoruz. Ülkemizde özellikle
ergenler ve gençler arasında
kullanımının hızla yaygınlaşmasında
her günmantar gibi türeyen nargile
kafelerin rolü büyük.
Nargile kafelerin açılmasındaki
şartların yatırımcısı için caydırıcı
olmadığını görüyoruz. Sizce
kanunların bu yönde yapması
gereken sınırlandırmalar neler
olabilir?
İşletmelerin Tarım ve Orman
Bakanlığı tarafından verilen
“Nargilelik TütünMamulü Sunum
Uygunluk Belgesi” alabilmeleri için
gerekli şartlar mevzuatta belirlenmiştir.
Mesela ruhsat verilecek yerin, eğitim
kurumlarına en az 100 metre mesafede
olduğunun belgelenmesi, işletmecinin
son 6 ay içinde alınmış sabıka kaydı
olmadığının belgelenmesi, işletmenin
“kapalı alan” olarak tanımlanan
alanlarının dışında tütün ürününün
kullanılabileceği açık alanlarının
olması gibi pek çok şart aranmaktadır.
Ancak zaman zaman yerel yönetimler
tarafından bu şartların göz ardı
edildiğini görebiliyoruz. Nargile
kafelerin de tütün yasası kapsamında
bulunduğuna dair kamuoyu
farkındalığının düşüklüğü ve nargile
mekânlarının çoğunluğunun
ruhsatsız olmasına rağmen ruhsat
verenmemurların da mevzuat
hakkında yeterli bilgi sahibi olmaması
gibi nedenler nargile kafelerin
yayılmasında rol oynuyor.
2EVKMPI WMKEVE KMFM FMV XXR VRHV ZI OERWIV OEPT
ZI HEQEV LEWXEPØOPEVØ WIVIFVSZEWOPIV LEWXEPØOPEV
WSPYRYQ ]SPY LEWXEPØOPEVØ KMFM TIO pSO }PHVG
LEWXEPØĴE RIHIR SPHYĴY FMPMRQIOXIHMV
“Nargilenin sigaradan
EBIB B[ [BSBSM PMEVĈV
TVEBO HFÎFSLFO
EVNBOOO UFNJ[MFOEJĈJ
TJHBSB LBEBS CBĈNMML
ZBQNBEĈ HJCJ OBSHJMF
FGTBOFMFSJOF JOBOBOMBSO
PSBO ÎPL ZàLTFL w
ve bu kampanyaların olumlu
sonuçları gözlenmiştir. Bunun yanı
sıra 5 Aralık 2018 tarihli ve 30616
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
tütün ürünü paketlerinin üzerindeki
resimli sağlık uyarılarının yüzey
alanının %65’ten %85’e çıkarılması
ve düz paket uygulamasına yönelik
düzenlemeler bir tütün ürünü olan
nargileyi de kapsamaktadır.
Nargile tütün ürünü olması
nedeniyle pek çok hastalığa
zemin hazırlarken ayrıca hijyen
açısından da bazı hastalıklara
sebebiyet vermektedir. Halk
sağlığı açısından nargilenin
olumsuz etkileri sizce nelerdir?
Nargile, sigara gibi bir tütün
ürünüdür ve kanser, kalp ve damar
hastalıkları, serebrovasküler
hastalıklar, solunum yolu
hastalıkları gibi pek çok
öldürücü hastalığa neden olduğu
bilinmektedir. Nargile tütününün
kömürde yakılması dumanında
karbon monoksit, ağır metaller ve
kanser yapıcı metallerin oranını
yükseltir ve sudan geçmesine
rağmen dumanı bu zehirli
maddelerden arınmaz. Nargile
dumanı ayrıca, yüksek oranda
toksik uçucu aldehit içerir. Bu
maddeler sigarada da bulunur
fakat nargile içimi sigaradan çok
daha uzun olduğu için bu toksik
maddelere de çok daha yüksek
oranda maruziyet söz konusudur
ve içicinin kanser ve KOAH olma
riskini artırır. Şekerin yanması ile
Nargile kafelerin eğitim
kurumlarıyla kapıdan kapıya
mesafelerinin en az 500 metreye
çıkarılması, “Nargilelik Tütün
Mamulü SunumUygunluk Belgesi”
verilmesinde kısıtlayıcı düzenlemeler
ve yeni vergi politikaları
oluşturulması, aromatik nargile
satışına getirilecek kısıtlamalar
ve nargile kafelerde denetimlerin
sıklaştırılması bu salgının önüne
geçmek için yapılması gerekenlerin
başında geliyor.
Ülkemizde nargile ve elektronik
nargile içimini azaltmak için ne tür
önlemler alınıyor?
4207 sayılı Tütün Ürünlerinin
Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü
Hakkında Kanunun 2. maddesi
uyarınca, tütün içersin ya da
içermesin, tütünmamulünü taklit
eder tarzda kullanılan her türlü
ürünün (bitkisel nargile, elektronik
sigara vs.), tütün ürünü olarak
kabul edilmesi sağlanmıştır. Bu
ürünlerin diğer tütün ürünlerinde
olduğu gibi kanunla yasaklanmış
alanlarda kullanımı, reklamının
ve sponsorluğunun yapılması
ve 18 yaşından küçüklere satışı
yasaklanmıştır.
Toplumun nargilenin zararlarına
ilişkin bilgilenmesini sağlamak,
bu ürünlerin tütün bağımlılığını
sürdürmek için tütün endüstrisinin
bir taktiği olduğuna ilişkin
farkındalık kazandırmak amacıyla
Yeşilay, Sağlık Bakanlığı ile ulusal
medya kampanyaları düzenlemiştir
1973 Rize doğumlu olan Tuba Durgut, lisans eğitimini Marmara
Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde, yüksek lisans eğitimini Indiana
Üniversitesi Halk Sağlığı alanında yaptı. Bağımlılıklarla mücadele,
özel ilgi ve çalışma alanlarının başında geliyor. Halen İstanbul
milletvekili olarak TBMM Sağlık Aile Çalışma ve Sosyal İşler
Komisyonu Başkanvekili olarak görev yapıyor.
TUBADURGUTKİMDİR?
ŞUBAT 2019 27