81 / 84
TEMMUZ 2018 81
Viyana’dabirdefadevriiçintam(17)kilometrelikmesafekat’i
icapedenveöylebirikigündekolaylıklaseyrütemaşasımümkün
olamayacakderecedebüyükolanbirhıfzıssıhhasergisiaçıldı.Busergiyi
seyretmemekve(Vakit)’tebunadairbirşeyyazmamakmümkün
değildir.Avrupadenilincebukelimeninmanasıtamamıyla(say)
sözündetecessümettirmeklazımgelir.Avrupaciddenterekkiyat-ı
beşerinbirmeşheri(sergi),birmehdidir(beşik).Buhalkınçalışkanlığı
insanıhayrettebırakıyor.Çünkübusergidebuasar-ısaininancak
milyondabircüz’ütoplanmışgözönünekonmuşolduğuhaldebuasar-ı
terakkivetemeddüni(medeniolma)görüpdebunuhayretvetakdir
ileseyretmemekinsanınelindengelmiyor.Buadamlarnekadarçok
çalışmışlarvenekadardaşeylera’laetmişler!Sergininhemenherhangi
kısmınabakılsaoradazihn-ibeşerinnamütenahikuvve-iihtiraatının
(icatetme)pekçokharikalarmeydanagetirmişolduğugörülüyor.Bu
hıfzıssıhhasergisindeinsanınbilcümleazasıtürlütürlümüressem
(resmiyapılmış)vemücessem(cisimlenmiş)eşkâliletemsiledilmiş,
zairin(ziyaretçilerin)gözüönünekonmuştur.
Hıfzıssıhhanınbirlazım-ıgayrımüfarıkı(onsuzolmayan)olanevve
matbah(mutfak)kısımlarıbiritina-yımahsusilegösterilmiştir.Rahat
vebinaenaleyhsağvesalimyaşamakiçinbirevenelazımsabunlarıson
derecetekmile(ekleme)getirerekbusergidegözönünekoymuşlar.
Busergidegazveelektrikvasıtalarıylabirsurat-ıfevkaladeileısıtılarak
hazırlanantemizbanyoodaları,ensonsistemyataklarladöşeli
yatakodaları,matbahlar,sonrayinehıfzıssıhhanınbirmütemmem
(tamamlanmış)gayr-ımufarıkıolanhertürlüjimnastikalatve
edevatı,hastabakıcılığamahsusedviye(ilaçlar)vealatveedavat-ı
mükemmel,hıfzıssıhhayaaitnamütenahiyazılmışresimliresimsiz
türlütürlükitaplar,nesuretletemizyemekpişirmeklazımgeldiğini
gösterennumunetabahyatı,türlütürlüpastalar,süt,yoğurtfabrikaları
numunelerivardır.İnsanlarınyediklerimuhtelifgıdalarınhangilerinin
vücudaenziyadenafiolduklarınaderece-inefilerinedairtürlütürlü
cetvellerhertarafaasılmıştıvebunlarınhepsidekemal-idikkatleve
herkesinanlayacağıbirsuretteyazılmıştır.Sergilerbencesai-ibeşeri
gözönündeteksifedilmişbusurettemücessemen(cisimlenmiş)
gösterenbirmeşher(sergi)faaliyetidir.Buradainsanlarınnekadar
çalışmışolduklarıtakdirilegörülüyor.Avrupa’daherşeyvehattacanlı
düşüneninsanlarbileserapamakineolmuştur.Buasar-ıterakkiden
negörülüyorsahepsinimakineleryapıyor.İnsanlarınasılbüyüklüğü
debumakineleriicat,a’malveistimallerindegörülüyor.Viyana’da
birtaraftabuhıfzıssıhhasergisigösterilirkenmaalesefsöylemeklazım
geliyorkiViyanasokaklarındadatıpkıbizimİstanbul’umuzunYeni
Camiavlularındaolduğugibibirçoksatıcılaraçıktablalarüzerinde
meselayıkanmasımümkünolamayanveyenilmeyemahsusolan
birtakımpastalarvehattahertürlütozubelliedenbizimcevizhelvası,
çikolatagibişeyleraçıksaçıktozamaruzbirsurettesatılıyorveViyana
Belediyesidehıfzıssıhhayavetemizliğemugayirolanbugibiyenecek
şeylerinaçıksatılmasınamaniolamıyor.Halkveçocuklarbugibitozla
dolumazarras-sıhha(sıhhatezararlı)şeylerialıpyiyorlar.
ViyanaBelediyesiçokçalışkanbirbelediyeolacağıhaldemaalesefhalkı
mazarras-sıhhaolanşeyleriyemektenkurtaramamıştır.
(Vakit) RaşitGalip
SIHHİ VE İÇTİMAİ ŞÜUN
Viyana Hıfzıssıhhası Sergisi
HİLAL-İ AHDAR
Başmuharriri
Müessisi
Doktor Fahrettin Kerim Sıhhi ve İçtimai İçki Düşman Gazete
Doktor Mazhar Osman
Cilt:1 15 Haziran 1341 Pazar ertesi
10 Zilkade 1343 Numara:10 Sayfa:78
*Hilal-iAhdarYeşilayCemiyeti’nin ilk ismidir. Aynı zamanda1925
yılındanbuyanayayınlananYeşilayDergisi’neadını vermiştir.
Çeviri: ArifÇiftçi