33 / 84
TEMMUZ 2019 33
olarak uzar. Çok kısa bir anne ve
babanın çocuğu çok uzun olabilir
mi? Olabilir. Ama çok düşük bir
ihtimaldir ve tabii bunun tam tersi
de geçerlidir.” Bazı durumların
müdahale gerektirdiğini söyleyen
Uz Dr. Erkesim, “Çocuk anne ve
babaya göre orantılı büyüyorsa
ve bu düzende boy alıyorsa bizim
açımızdan bir sorun yoktur. Ancak
persentil tablosu dediğimiz o
çizgilerin bir alt hatta iki alt sınıra
düşmesini araştırmak gerekir. Bizim
burada müdahale etmemiz gerekir.
Anne ve babaya göre kısa bir çocuk
bizim için araştırılması gereken bir
çocuktur.” diyor. Bunun normal bir
durum olabileceğini veya sonradan
uzamaların da olabileceğini söyleyen
Uz Dr. Erkesim, bu durumun
doğumsal hastalık, emilim problemi
veya sistemik bir hastalık olup
olmadığını araştırılması gerektiğini
belirtiyor. “Önlenebilir durumları
erkenden fark edebilirsek bu
büyüme durulmasının önüne
geçebiliriz.” diyen Uz Dr. Erkesim,
bazı çocuklarda tekrarlayan idrar
yolu enfeksiyonu, emilim eksikliği,
bazı hormon hastalıkları gibi
durumların görülebildiğini ve
bunların büyümeyi geriletebildiğini
ifade ediyor.
Beslenmenin önemine de değinen
Uz Dr. Erkesim, aşırı beslenmenin
çocuklarda risk oluşturduğunun
altını çiziyor. Obez çocuklarda
erken ergenliğin söz konusu
olabildiğini ifade eden Uz Dr.
Erkesim, “Yeteri kadar protein,
karbonhidrat almayan ya da tek
yönlü veya vejeteryan beslenen
çocuklarda bu yönde eksiklikler
görülebiliyor. Burada önemli olan,
takip eden hekimin, çocuğun
kendi büyüme çizelgesinin
orantılı olup olmadığını
değerlendirmesidir.” diyor.
Büyümenin 2 yaşından sonra
belli bir durgunluğa girdiğini
hatta bu dönemlerde ailelerin
çocukları büyümüyor diye
endişelendiğini söyleyen Uz Dr.
Erkesim, “Yalnızca hızlı büyümez
ama o çocuk yine büyür. Ergenlik
döneminden önce, 8 yaş sonrası,
çocuklar yine hızlı bir büyüme
dönemine girerler. Tüm bu
büyüme basamaklarında iyi
beslenme ve özellikle boy
uzamasının takibi önem arz
eder.” diyor.
“BÜYÜMEGERİLİĞİNDE
NEDENE YÖNELİKTEDAVİ
YAPILMALI”
“İlk defa bize gelen bir çocukta
boy kısalığı varsa çocuğun önceki
boylarını bilmemiz çok önemlidir.”
diyen Uz Dr. Erkesim, “Yani
minyon bir çocuk minyon şeklinde
büyüyorsa çok da endişelenmeyiz.
Ama önceden çok iyi olan
değerler sonradan düşüyorsa
bunu araştırmak gerekir.” diyor.
Bu durumda nedene göre tedavi
yapılması gerektiğini belirten Uz
Dr. Erkesim, “Hastalığın altında
yatan nedeni bulup ona göre tedavi
vermek gerekir. Yani, boy kısalığı
olan bir çocukta, 'Şu ilacı verelim
boyu uzatalım' demek yanlıştır.
Boy kısalığına sebep olan nedenin
çözümünü bilmek ve uygulamak
gerekir.” diyor.
BÜYÜME ENÇOK
HANGİ FAKTÖRLERDEN
ETKİLENİYOR?
Büyümeyi en fazla etkileyen
faktörün genetik faktör olduğunu
söyleyen Uz Dr. Erkesim, çevresel
faktörlerin de önem arz ettiğini
vurguluyor. “Büyüme, beslenme
ve genetik üçlüsüne göre
değerlendirmek gerekir.” diyen Uz
Dr. Erkesim, bunun yanında bazen
psikososyal nedenlerin de büyümeyi
etkileyebileceğini ifade ediyor ve
ekliyor: “Bu oldukça ilginç bir
durumdur. Mesela baba özellikle de
anne kaybı gibi olaylarda da büyüme
etkilenebiliyor. Yani, büyümeyi tek bir
neden değil multifaktöriyel durumlar
da etkileyebiliyor.”
“FAZLABESLEMEK İNSÜLİN
DİRENCİ VEOBEZİTEYENEDEN
OLUYOR”
Annelerin bazen çocuklarını çok
fazla yedirmeye çalıştığını bu
durumun da ileride insülin direnci
ve obeziteye neden olduğunu
söyleyen Uz Dr. Erkesim sözlerini
şöyle sürdürüyor: “Bizim için
önemli olan 'Bu çocuk öncekine
göre kilo verdi mi, kilo almadı mı,
kilo çizgisi çok mu düştü?' İşte bu
durumlarda değerlendirmek gerekir.
Kilo kaybı olan çocukta mutlaka
altta yatan bir sebep olup olmadığına
bakarız. Ancak, çok iyi kilo alan
bir çocuğun annesinin 'Yemiyor.'
demesi doğru bir şey değil. Demek ki
çocuk ihtiyacı kadar yiyor ama bizim
beklentimiz fazla.”
Çocukların büyümelerinin
izlendiği büyüme
çizelgeleriyle geçmişe
yönelik kıyaslama
yapıldığını ifade eden Uz
Dr. Erkesim, “En önemli
olan nokta çocuğun
kendisine göre, yani önceki
büyüme evrelerine göre
büyümesidir.” diyor.