16 / 84
DOSYA
MAKALE
Gençlerin birçok bilgi ve davranışı akranlarından aldı-
ğı düşüncesinin dikkate alınması sonucu, son yıllarda
birçok alanda akran eğitimi yoluyla eğitimmodelle-
rinin gelişmeye başladığını söyleyen Psikolog Rabia
Aksoy, bu yöntemin belli bir program içinde ilerle-
mesinin önemini vurguluyor: “Akran yaş, meslek,
cinsiyet, sosyo-ekonomik ve/veya sağlık durumu
bakımından ortak özelliklere sahip, aynı sosyal
gruba dahil insanlar anlamına gelir. Akran eğitimi ise,
sosyal etkileşim içerisinde olan, statü bakımından
birbirleriyle eşit durumda olan, dil, tutum ve davranış
açısından benzerlik gösteren gruplarda, yaklaşım,
davranış ve bilgiyi modifiye etmek ve gençlerin kendi
sağlıklarını koruma bilincini kazanmaları amacıyla
gerçekleştirilen planlı, programlı bir eğitim yönte-
midir. Akran eğitimi, küçük gruplarla veya bireysel
iletişim yoluyla, işyerleri, dini mekanlar, okullar,
kulüpler, üniversiteler gibi gençlerin bulunabileceği
birçok farklı yerde gerçekleştirilebilir. Ortaöğretim
öğrencileri ile yapılan bilgi yarışması, rol-oyun veya
hikâyeler gibi etkileşimli metotlar kullanarak sergi-
lenen programlar, gençlik kulüplerinde sahnelenen
tiyatro oyunları ve oyun sonrasında gerçekleştirilen
grup tartışmaları akran eğitimi etkinliklerine birer
örnek olarak gösterilebilir.” Genç bir bireyin tutum ve
davranışları üzerinde akran grubunun önemli derecede
etkisi olduğunu söyleyen Aksoy, bu noktada eğitimci
bireyin niteliklerine dikkat çekiyor: “Akran eğitimci,
genç olmanın anlamının, sorumluluklarının ve zorluk-
larının farkında olan, birçok konuda akranlarına oranla
daha donanımlı ve dolayısıyla çevresine telkin ve tavsi-
yelerde bulunan bir arkadaş olarak algılanmakta. Bu
nedenle akran eğiticisinin seçiminde etkili bir etkileşim
ve dinleme yeteneğine sahip olması, liderlik potansiyeli
taşıması, yargılayıcı bir tutum ve davranış içinde olma-
ması gibi özellikler gözetilmelidir. “
Aksoy, akran eğitiminin gençlerin kendi sağlıklarına
gerekli önemi vermeleri açısından etkili olduğunu vur-
guluyor ve bu yöntemin günümüzde sorumluluklarından
hızla uzaklaşan gençleri yetkilendirmek anlamında top-
lumsal bir düzenleme yolu olarak öne çıktığını belirtiyor.
“Gençler eğitim sonrasında iyi ve etkili bir iletişim ve
dinleme becerisi kazanıyor, sorumluluk alma duyguları
gelişiyor. Liderlik vasıfları geliştiği gibi, akranları tara-
fından saygı duyulan ve kabul gören bir birey oluyorlar”
diyerek eğitimin somut sonuçlarını özetliyor.
“EĞİTİMCİ BİREY, GENÇ OLMANIN
ANLAMININ FARKINDA OLMALI”
yesilay.org.tr
16
YEŞiLAY
•
NİSAN 2015