Kumar bağımlılıları ise kazanma, kaybetme, çaresizlik ve
umutsuzluk olmak üzere 4 aşamayı yaşarlar.
Kazanma aşamasında kişi sosyal olarak ya da boş zaman
eğlencesi veya günlük hayat stresinden kaçışın bir yolu
olarak kumar oynar. Zaman zaman belli miktarda para
kazanır ve bunun sonucunda daha büyük rakamlarla kumar
oynamaya ve kumara daha fazla vakit harcamaya başlar.
Kaybetme aşamasında kişi kumarla daha çokmeşgul olmaya
ve daha sık büyük rakamlarla kumar oynamaktadır. Kayıp art-
mıştır ama şansın yaver gitmemesi olarak rasyonalize edilir. Bu
aşamada kayıpların peşine düşülür, çevreye söylenen yalanlar
artar, kumar oynama sebepli günlük hayatta zorluklar yaşama
başlar ve kumara bırakmaya yönelik verilen sözler bozulur.
Çaresizlik aşamasında kişi ciddi anlamda sağlık ve ilişki
problemleri yaşar. Kayıp arttıkça çaresizlik hissi de yoğunla-
şır. Kazanmaya dair hayalleri yoğun şekilde kurmaya devam
ettiğinden bırakmak hala çok zordur. Kumar oyununu
finanse edebilmek için hırsızlık yapabilir, karşılıksız çekler
yazabilir ya da başka suçlar işleyebilir.
Umutsuzluk aşamasında kişi tamamen umudunu kay-
betmiştir. Kumardan vazgeçmiş ancak yaşamak ya da
yaşamamak da önemini kaybetmiştir. Hapise girmesi ciddi
olasılıktır. Depresyon yaygındır, intihar ise gerçek bir tehlike
olarak hayatlarında bulunmaktadır.
Kumar Bağımlılığı İle İlişkili Konular
Kumar oynamanın bağımlılığa dönüşmesinde ya da ba-
ğımlılığın devam etmesinde bilişsel çarpıtmaların etkisi de
büyüktür. Bu çerçevede özellikle kumar bağımlısının oyunu
kontrol edebileceğine dair inancı, oyunu kazanabilecek bir
beceriye sahip olduğuna dair inancı, tesadüfi kazanç ya da
kayıpların belli olaylara bağlama eğilimi ya da oyun esna-
sında kayıplarını unutma ya da küçümseme ve buna karşı
kazançlarını hep hatırlama ya da büyütme yönelimi kumar
bağımlılılarında en yaygın görülen bilişsel çarpıtmalardandır.
Alkol ve madde bağımlılığı ile kumar bağımlılığı arasında
yüksek bir ilişki vardır. Kumar bağımlıların yüzde elliden faz-
lasının alkol ya da madde bağımlısı olduğu konuyla ilgili yapı-
lan araştırmaların ortaya çıkardığı önemli bir bulgudur. Yine
duygu durum bozuklukları ile kumar bağımlılığı arasında
yüksek bir ilişki vardır. Özellikle major depresyon, sonrasın-
da hipomani ve mani, kumar bağımlıların sıklıkla muzdarip
olduğu diğer psikopatolojilerdendir. Bütün bu ilişkiler bize bir
ilişkiden bahsediyor ancak bu ilişki bir sebep sonuç ilişkisi
midir ya da hangisi sebep, hangisi sonuçtur soruları konuyla
alakalı yapılacak daha çok araştırmanın sonucu olarak ce-
vaplanabilecektir.
Kumar bağımlılığı her ne kadar daha çok erkek hastalığı
olarak bilinse de yakın zamanda konuyla ilgili yapılan araş-
tırmalar kadınlarda kumar bağımlılığı probleminin her geçen
gün arttığını göstermektedir. Uluslararası bahis şirketlerinin
kadınlara yönelik ayrıca pazarlama ve reklamlar yapması
da bu potansiyeli farketmelerinin bir sonucu olsa gerektir.
Bununla beraber yapılan araştırmalar; kadınlar yaş olarak
erkeklerden daha geç kumarla ve kumar bağımlılığıyla
tanıştıklarını ancak erkeklerden daha erken tedavi için yar-
dıma başvurduklarını göstermektedir.
Kumar bağımlılığı özellikle gençlerde ve yaşlılarda ciddi
anlamda üzerinde durulması gereken bir konudur. Gençler
henüz aktif hayata atılmadıkları yaşlılar da aktif hayattan
çekildikleri için, gençlere hayatlarındaki eğlence yetmediği
yaşlıların hayatlarında çok eğlence kalmadığı için, gençle-
rin ve yaşlıların ortak olarak hayatlarında ciddi değişimler
olduğu için kumara başlama ve bağımlılık geliştirme riskleri
ciddi anlamda fazladır.
Sonuç
Kumar bağımlılığı ülkemizde ve dünyada internet tekno-
lojisinin gelişmesiyle ulaşım imkanının kolaylaşmasına
bağlı olarak ciddi bir artış göstermektedir. Buna karşın
her ne kadar eylemsel bağımlılık genelinde bir farkında-
lık artışı söz konusu ise de halen araştırma, önleme, mü-
dahale ve tedavi konularında ciddi eksiklikler ve boşluk-
lar söz konusudur. Bu durum zaten her anlamda zorlu
olan bağımlılık sorununu daha da zorlu hale getirmekte
ve zararı önlemede başarılı olunamasa bile zararı azalt-
mayı bile zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla genelde eylem-
sel bağımlılıklar, özelde kumar bağımlılığı konusunda
gerek akademisyenlere, gerek mülki ve idari amirlere,
gerekse sivil toplum kuruluşlarına oldukça ciddi görevler
düşmektedir. Konunun her anlamda uzun yıllardır ihmal
edilmesi ve son yıllarda sorunun hızla yaygınlaşması ya-
pılacak her türlü çalışmayı acil hale getirmiştir. Bağımsız
nesiller ve yarınlar için…
Kaynakça:
Ashley, Larry & Boehlke, Karmen K. (2013) Gambling Addiction, Beha-
vioral Addiction, An-Pyng Sun, Larry Ashley, Lesley Dickson (ed.)
Central Recovery Press, U.S.A.
Dinç, Mehmet (2014) Eylemsel Bağımlılıklar, Hayat Sağlık ve Sosyal
Bilimler Dergisi, 8.
Griffiths, Mark (2013) Gambling and Gaming Addictions: A Cause for
Concern?, 1st International Congress of Technology Addiction Cong-
ress Book, KULT Foundation, Istanbul.
Sun, An-Pyng (2013) Historical Background of Behavioral Addiction
andThe Trend Today, Behavioral Addiction, An-Pyng Sun, Larry
Ashley, Lesley Dickson (ed.) Central Revocery Press, U.S.A.
yesilay.org.tr
23
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS 2014
