Merak, arkadaş grubu, sağlıksız toplumsal
çevre kumar bağımlılığına yol açar!
Bireyin kumar oynamasının merak, arkadaş grubunun
yönlendirmesi, arkadaşlarına “hayır” diyememesi
gibi birçok nedeni vardır. Aile içinde bir üyenin kumar
oynaması, bireyin kumar oynamasının tetikleyebilece-
ği gibi kumar bağımlılığını bireyin modelleme ilişkisine
bağlayabiliriz. Bireyin aile ve sosyal çevresinde kumar
oynayanlar varsa, kumar bağımlısı olma riski yük-
sektir. Birey, ya arkadaşlarından ya da ailede kumar
oynayan üyeyi model alır ve kumar bağımlısı olur.
Kumar bağımlılığının aile ve toplumsal
zararları:
Kumar bağımlılığı dürtü-kontrol bozukluklarından biri-
dir. Kendisine, ailesine ve sosyal çevresine maddi zarar
yanı sıra iletişim sorunlarına yol açar. Tutkuya dönüşen
kumar, yol açtığı stres, gerilim ve ilişki problemlerine
rağmen “bağımlı birey” oynamayı sürdürür. Sonuçlar
ne olursa olsun kumar oynamak tek düşüncesi haline
gelmiştir. Kumar oynamak, yaşamının bütününü ku-
şatmıştır. Kazansa da, kaybetse de oynamaya devam
eder. Kaybettiklerini geri kazanma umudu ve hırsı da
bu tabloyu giderek kötüleştirir.
Yapılan araştırmalar kumar bağımlısıyla evli eşlerde
yüksek düzeyde stres ve buna bağlı fizyolojik rahatsız-
lıklar göstermiştir (Lorenz&Yaffe 1986, 1989) Dep-
resyon, sinirlilik hali, güvensizlik, sürekli şüphelilik hali
ve hatta kalp rahatsızlıkları bu araştırmaların bulguları
arasındadır. Kumar bağımlılığı olan bireylerin ailelerin-
de boşanma, istismar ve iddet yüksek oranda görül-
mektedir. Amerika’da 400 aileyle yapılan bir çalışma
bizlere direk kumar bağımlılığı sorunları yüzünden%28
oranında boşanma vakasını göstermiştir. Kumarın yasal
hale geldiği bölgelerdeki boşanma vakalarının 3 katına
çıkması düşündürücüdür. Aynı araştırmalar göster-
miştir ki; kumar bağımlısı olan ailelerde çocuk istismarı
(cinsel, duygusal) ve şiddet diğer ailelere göre daha
çoktur.(Eren Özdemir- Kumar Bağımlılığı)
Önleyici ebeveyn yaklaşımları:
Ebeveynler çocuklarıyla açık olmalı, duygularını an-
lamaya dönük ve güvenli iletişim kurabilme, çocuğun
ergenlik sürecinde yaşadığı ruhsal değişimlerinde
destekleyici, yol gösterici yaklaşımlara sahip olma-
sı yanı sıra ihmal ve şiddetten kaçınılmalıdır. Ayrıca
çocuğun sınırlarını, yaşamın kural ve değerlerini
oluşturabilmesi için rehberlik etmeli ve sağlıklı model
oluşturabilmelidir.
Ana-babanın koruyucu, bağımlı veya otoriter, baskıcı
tutumlardan kaçınmaları, çocuklara hayatın sorum-
luklarını gelişimine uygun olarak vermeleri, yanlışlıklar
karşısında önce ebeveynlerin “hayır” diyerek örnek
davranışlar sergilemeleri önemlidir. Ebeveyn, çocu-
ğa “hayır” demeyi öğretmeli, ilişkilerinde “bağımsız
sınırlar” oluşturmalı ve “rehber anne-baba” modeliyle
çocuğu desteklemelidir. Çocukları etiketleyici, damga-
layıcı, özellikle aile ve toplumdan dışlayıcı yaklaşımlar-
dan kaçınarak çocuğu aile ve toplumsal hayatın içinde
üreten, değerli bir birey konumu kazandırılmalıdır.
Gelişim dönemlerinde hatalı tutumlarından dolayı
çocuğu suçlamak, yargılamak yerine olumlu ve yararlı
tutumun nasıl gerçekleştireceğini somut düzeyde
açıklayarak çocuğun ahlaki tutumları geliştirilmelidir.
Eğer bağımlı yetişkin ise, en yakın ruhsal tedavi kuru-
muna yönlendirilmelidir.
Önleyici toplumsal yaklaşımlar:
Ülkemizde kumar bağımlılığı ve zararlı alışkanlıklar
sürekli artan bir eğilim içindedir. Zararlı alışkanlıklarla
toplumsal mücadelenin günümüzde önemi artıyor.
Önleyici yaklaşımlarda kamu kurumları, yerel yönetimle
ve sivil toplumkuruluşlarına büyük görevler düşüyor.
Ebeveynlerin aile içi iletişim, çocuk eğitimi konularında
kendilerini geliştirme sorumluluğu yanı sıra yerel yöne-
timler, sivil toplumkuruluşları ailenin yaşamkalitesini
güçlendirecek aile eğitimi, rehberlik ve danışmanlık
hizmetleri yaygınlaştırmalıdır.
Aileler önleyici bir tedbir olarak çocuğun sınırlarını
belirleyerek, yaşamın kural ve değerlerini oluşturabil-
mesi için onlara rehberlik etmeli ve sağlıklı model oluş-
turabilmelidirler.
yesilay.org.tr
25
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS 2014
