sek kumar bağımlılığı ahlaki, vicdani, dini ve manevi
eksikliğin belki bir nebze eksikliğinden ziyade be-
yindeki bir bozukluktan kaynaklanır. Böyle olma-
saydı klinikte rastladığımız dini bütün, ahlaklı, kişilikli
kumar bağımlılarının olmaması gerekirdi. Bu ayrımı
iyi yapmamız kişinin tedavisi açısından son dere-
ce önemlidir. Aksi takdirde onu kuyunun dibinden
almak yerine dipsiz kuyuya itmiş oluruz.
Neden ‘kumarbazın borcunun ödenmesi ona yapılan
en b y k yanlışlardan biridir’ denir?
Parasının ve kredisinin olmaması kumar bağımlısını
oyundan uzaklaştırıyor. Eğer duygusal destek ve
uygun tedavi sürecini başlatmaksızın kumar bağımlı-
sının yeminlerine kanıp borcunu öderseniz büyük bir
hata yapmış olursunuz. Kumar bağımlısına mutlaka
maddi ve manevi destekte bulunmalıyız. Ancak bu
desteğin boşa gitmemesi için ön şart kişinin tedavi
sürecine alınmış olmasıdır. Kumar bağımlılığı tıbbi bir
olaydır ve tedavisini yapacak olan da bir hekimdir
yani bir psikiyatristtir. Aile fertlerinin bunu çok iyi
özümsemesi gerekir. Kendi başlarına, hele hele uya-
rılarla, ikazlarla, öğütlerle, yemin ve söz vermelerle
sorunu halledebilecekleri yanılgısı içinde olmamalı-
dırlar. Bizim öncelikle kişinin zihnindeki temel sorun-
lara eğilmemiz gerekiyor.
Peki, bu hastaya nasıl bir tedavi uygulayabiliriz?
Kumara bağımlılığı her psikiyatrik bozukluk gibi bir
sebep silsilesinin sonucudur. Haliyle tedaviye hem
sebebin hem de sonucun tedavisi şeklinde bak-
mak gerekir. Sonucun tedavisinde kişiyi belli bir
süre klinik gözlem altına alıyor, dürtü kontrolünü
kolaylaştıracak, depresyonunu ortadan kaldıracak,
sıkıntısını bertaraf edecek ilaçlar veriyoruz. Has-
tane sürecinde sebebe yönelik tedaviyi de başla-
tıyoruz. Sebebe yönelik tedavide travma yönelimli
yöntemler ve beyin güçlendirme çalışmaları başı
çekiyor. Travma tedavisinde bugün için en etkili
yöntem EMDR’dir. Yani göz hareketleriyle duyarsız-
laştırma ve yeniden proses etme tedavisi. Yön-
temin temel prensibi şu: Beyin işlenmemiş anıları
gece uykunun rüya döneminde yani REM (hızlı göz
hareketleri) devresinde gözü sağa sola oynatarak
işlemeye çalışır. Ancak çoğu travmatik olay bu
şekilde işlenemeyip ham kayıt şeklinde kalabiliyor
ve kişiye olumsuz düşünce kalıplarını dikte edebili-
yor. EMDR işte bu beyin yöntemini terapi ortamında
kullanıyor. Travmatik anıların bu yöntemle işlenmiş
anılara dönüştürülmesi kişiyi “travmatik esaretten”
kurtarıyor. Bu beyindeki duygusal blokajın kalkması,
kişinin kendilik algısının olumluya dönmesi ve irade
alanlarının güçlenmesi demektir. Duygusal alanların
işler hale getirilmesi dürtü kontrolünde son derece
önemli bir kazanımdır.
Bir de beyin g çlendirme çalışmalarından bahsetti-
niz? O nasıl etki ediyor?
Son yıllarda “Brain Enhancement Therapy” (Beyin
Güçlendirme Terapisi) olarak adlandırdığımız bilgi-
sayarlı çalışmalar geliştirilmiş durumda. Ben buna
“Beynin Fizyoterapisi” diyorum. Bu yöntem beynin
planlama, programlama, organizasyon, problem
çözme, dikkat, konsantrasyon, bellek, motivasyon
ve irade kontrolü işlevlerinden sorumlu ön bölgesinin
güçlendirilmesinde kullanılıyor. O yüzden “kognitif
rehabilitasyon” ya da “frontal rehabilitasyon” olarak
da adlandırılıyor. Kumar bağımlılarında bu bölgenin
gücünün son derece düşmüş olduğunu görüyoruz. Bu
bölgenin güçlendirilmesi tabi ki dürtü kontrolünün yani
iradenin güçlendirilmesine büyük katkıda bulunuyor.
Kumar bağımlılığı tedavisindeailedeçokönemli değilmi?
Tamamıyla katılıyorum. İyi bir aile desteği tedavinin
olmazsa olmazıdır. Aile ile çok yakın koorperasyona
girmek gerekiyor. Bağımlı ile nasıl iletişim kuracağını,
bu krizi nasıl yöneteceğini aileye öğretmemiz lazım.
Türkiye’de aile desteği yeterli düzeyde olmadığı ve te-
daviye ailenin de katılımı sağlanamadığı için maalesef
bağımlılık tedavisinde pek başarılı olunamıyor. Bunca
yıllık tecrübem bana bağımlılıklarda ailenin çok önemli
olduğunu öğretti. O yüzden ben aileyi tedavi ekibinin
bir parçası olarak görürüm.
Peki, lkemizde ciddi bir kumar bağımlılığı profili varmı?
Bununla ilgili geniş bir saha araştırması yok. Ancak
internetteki oyunların devreye girmesinden sonra
DOSYA
Kumarda kişi parasını kaybeder, sonra o parayı
çıkartır, onun üzerine bir şeyler koymayı hayal
eder. Ama gitgide bu açık büyür ve dipsiz bir
kuyuya dönüşür. Telafi edeceği şey artmaya başlar.
Tedavide ailenin entegrasyonu bütün
bağımlılıklar için şart. Benim bunca yıllık
tecrübem bana bunu öğretti. O yüzden ben tedavi
ekibinin bir parçası olarak da aileyi görüyorum.
yesilay.org.tr
34
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS 2014
