25 / 84
ÇOCUKLARDA
ARKADAŞLIK VE
SOSYALLEŞME
S SY
Arkadaş ilişkisi geliştirme, kurabilme ve sınırlandırabilme.
Çocuklardaki bu beceriler nasıl gelişir?
bulma eğilimleri artmaktadır. Örneğin, anaokulu
çağındaki çocukların arkadaşlıkları sürekli değişir,
hatta birkaç günden daha uzun sürmeyebilir.
Çocuğunuz 10-11 yaşlarına ulaştığında
arkadaşlıkları daha dengeli ve kalıcı olmaya başlar.
YAŞLARA GÖRE AKRAN İLİŞKİLER
İ
Her yaştaki arkadaşlık ilişkilerinin farklı niteliklere
sahip olduğu görülmektedir. Çocuğun içinde
yer aldığı sosyal çevrede (akran ilişkileri, sınıf
kuralları vb.), kişilerin bireysel özellikleri (sosyal
becerileri, saldırgan, sosyal davranışları vb.) ve
birbirleriyle etkileşimleri akran ilişkilerinin yapısını
şekillendirmektedir. Bireysel özelliklerin yanı
sıra akran desteği, güç dengesi/dengesizliği de
arkadaşlığın yapısını şekillendirir. Örneğin, zorba
davranışlar gösteren çocuk ile bu davranışlara
maruz kalan çocuk arasında güç dengesizliği
bulunmaktadır. Akran grubunun zorba davranışa
müdahale etmemesi ve/veya destek olması
da şiddetin seyrini etkileyebilmektedir. Bu
gibi durumlarda okul-aile ve çocuk arasında
iletişimartırılmalı, olumsuz davranışlar hakkında
konuşulmalıdır.
Y
Yaşamını sürdürmek ve gelişmek için insan başka
insanlara ihitiyaç duyar. Bunun için arkadaşlık
ilişkileri önemlidir. Arkadaş edinme çocuğu
sadece sosyal bakımdan değil, aidiyet duygusu,
değer ve kabul görme hissi kazanma ve öz
güveninin gelişimine de yardımeder. Arkadaşa
duyulan ihtiyaç, sadece onunla vakit geçirmek için
değil; bilgi ve deneyimkazanmak içindir.
Okul yaşamında arkadaşlıklar oldukça önemlidir.
Arkadaş seçimi ise çocuğun gelişiminde önemli
bir yer tutar. Çünkü arkadaş ilişkileri ona
toplumsal yaşam içinde kabul gören davranışları
ve iş birliğini öğretir. Liderlik, sorumluluk, grup
çalışması gibi yetenekler arkadaşlar sayesinde
kazanılır. Arkadaşlarıyla oyun oynayarak enerjisini
boşaltma şansını yakalar. Arkadaş ilişkileri
yoluyla kendini ve diğerlerini tanıma fırsatı bulan
çocuk, farklılıklara hoşgörü ile bakmayı öğrenir.
İlkokul döneminde çocuklar aynı cinsiyet, eş
düzeyde duygusal ve sosyal olgunluk ile benzer
kişilik özelliklerini taşıdığı çocuklarla arkadaşlık
yapar. Kendilerine yanlışmodel olabilecek
akranlarıyla arkadaşlık kurmalarına rağmen bir
süre sonra, doğru arkadaşları kendi başlarına
yesilay.org.tr
25
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS 2015