33 / 84
tek sorun olan “internette
oyun oynama bozukluğu” yeni
yeni ICD’ye (International
Classification of Disease) dahil
edildi. Gençlerin %10 - %2’sinin
aşırı teknoloji kullanımında
olduğunu söyleyebiliriz.
Ancak bu konuda daha fazla
data elde edene kadar dikkatli
davranmalıyız.
Bu konuda cinsiyetin
etkili olduğunu düşünüyor
musunuz?
Araştırmaların gösterdiği şu
ki, kadınlar akıllı telefonu
daha çok kullanıyor. Erkekler
ise daha çok internette oyun
oynuyor. Bu durum tamamen
teknolojinin niçin kullanıldığına
bağlı olarak gelişiyor. Kadınlar
teknolojinin sosyal kullanımıyla
daha fazla ilgilenme eğiliminde.
Bu anlamda evet cinsiyet farkı
görüyoruz.
Sizce kadınlar ve erkekler
teknolojiyi farklı sebepler için
mi kullanıyor?
Evet. Kadınlarda sosyal içerikler
daha önemli, her zaman değil
ama sıklıkla böyle olduğunu
görüyoruz. Erkeklerde ise sadece
oyun değil oyunla birlikte sosyal
olmayan teknoloji kullanım
türleri de görülüyor.
Teknoloji bağımlılığında ne
tür risk faktörleri var?
Aşırı teknoloji kullanımında
psikopatoloji hakkında yapılmış
araştırmalar var. Psikopatoloji
büyük bir etki gösteriyor. Kişilik
faktörleri de etkileyici olabiliyor.
Araştırmalar daha nevrotik
(evhamlı) insanların teknolojiyi
aşırı kullanmaya daha yatkın
olduğunu gösteriyor. Farklı risk
faktörleri olarak görünen bilişsel
ve efektif değişkenler üzerinde
de araştırmalar yapılıyor. Bazı
örneklerde duygularını kontrol
edememe ön plana çıkıyor.
Demografik olarak cinsiyet,
yaş gibi birçok risk faktörünün
varlığını görüyoruz.
%ĽØVØ XIORSPSNM OYPPERØQØRHEOM HEZVERØĽPEV
XMTMO SPEVEO QEHHI ZI EPOSP FEĴØQPØPØĴØRHEOM
WIQTXSQPEVPE FIR^IVPMO K}WXIVM]SV &Y HYVYQYR
]EPRØ^GE XIORSPSNM]M JE^PE OYPPERQEOPE OEPQE]ØT
KRHIPMO LE]EXØ IXOMPIHMĴMRM HI K}V]SVY^
Size göre teknolojiyi
kullanmanın insanlara ne tür
zararları var?
Bu durumun çeşitli avantaj
ve dezavantajları var. İnsanlar
teknolojiyi okulda, işte daha
üretken olmak için kullanıyor;
bu iyi bir şey. Teknolojiyi
dengeli, yani itidalli ve ölçülü
kullanıyorsanız bu güzel bir
şey. Ancak oyun oynama ve
aşırı akıllı telefon kullanımıyla
birlikte çeşitli sağlık
problemleri ortaya çıkıyor. Bu
durumun ellerde ve boyunda
fiziksel ağrıya neden olduğunu
gösteren araştırmalar var. Göz
sağlığına zararları var. Akıllı
telefon kullanımı yüzünden
gerçekleşen araba ve yaya
kazaları da ciddi bir sorun.
Kısacası, dengeli kullanım
yararlı, aşırı kullanımı ise çok
zararlıdır diyebiliriz.
“Problematik, aşırı
kullanım” gibi kelimeler
kullanıyorsunuz. Belirli bir
zaman sınırı söyleyebilir
miyiz? Örneğin saatlerce
kullanım problematiktir
diyebilir miyiz?
Spesifik olarak bir sayı
söyleyemeyiz çünkü bir insan
teknolojiyi günde 3 saat
okulunu engelleyici bir şekilde
kullanırken, diğer taraftan
başka bir insan telefonunu
8 saat okulda ona yardımcı
olacak şekilde destekleyici
olarak kullanabilir. Bunlar iki
farklı durum oluşturuyor. Bu
yüzden bir kullanım zamanı
söyleyemiyoruz. Bunun yerine,
gündelik hayatta yarattığı
problemleri baz alarak tarif
ediyoruz.
Akıllı telefonlar ile ilgili
yaptığınız araştırma üzerine
bir sunum hazırladınız. Bize
bu araştırmanızla ilgili bilgi
verebilir misiniz?
Çalışmalarımız, bütün bağımlılık
türlerinin ortak yanları,
psikopatoloji değişkenleri ve
aşırı akıllı telefon kullanımındaki
rolleri, diğer bahsettiğim
bilişsel ve efektif değişkenlerin
teknoloji bağımlılığını ve
akıllı telefon kullanımını nasıl
etkilediği üzerine yoğunlaşıyor.
Bu araştırmalar genellikle
Amerika’daki kolej öğrencileri
ve toplumun farklı kesimleri ile
yapılıyor. Ne kadar akıllı telefon
kullandıklarını ve gündelik
hayatlarının nasıl etkilediğini
soruyoruz. Aynı zamanda
akıllı telefon kullanımlarını
telefonlarındaki ekran kullanım
zamanlarını alarak objektif olarak
ölçüyoruz.
Araştırmalarınızda akıllı telefon
kullanımına dair elde ettiğiniz
bulgular neler?
Depresyon ve anksiyetenin
yüksek seviyede problematik
akıllı telefon kullanımı ile ilişkili
olduğunu görüyoruz. Aynı
zamanda bu insanların içinde
bilişsel ve efektif dengesizliklere
sahip olan insanların daha da
yüksek oranda akıllı telefonla
ilişkili olduğunu görüyoruz ve
bu tutarlı bir sonuç. Özellikle
bilişsel ve efektif değişkenlerine,
duygu dengeleme yetilerine,
sıkılmaya yatkınlık ve duygusal
sıkıntıya intolerans değişkenlerine
baktığımızda, bunların hepsi
bilinen ara tanısal psikopatoloji
temellerdir. Çünkü tek bir
davranış bozukluğunun bulguları
1SPG %S +PO &MIBJ
AĞUSTOS 2019 33