17 / 84
ediyor ve sonrasında takip etme
gereksinimi duymuyor. Okullar
da aileleri genelde çocukları
şikâyet etmek için çağırıyor.
Bunun sonucunda aileler de
okuldan uzaklaşıyor.”
CEZA YERİNE ÖDÜL
Çocuk ya da gencin, uyuşturucu
veya sigara kullandığının
anlaşılması üzerine aile ya da
okul yönetiminin cezaya nasıl
yaklaşması gerektiği hakkında
bilgi veren Prof. Dr. Kültegin
Ögel şunları söylüyor: “Bu tür
durumlarda cezadan ziyade
bir yaptırım süreci önemli.
Örneğin, sigara kullanan çocuğa
cezadan önce başka ödevler
verilmeli, bunları yapmazsa ceza
verilmeli. Ancak okul disiplin
yönetmeliğimiz bunlara izin
vermiyor. Ama evde anne-
babalar bunları uygulayabilir.
Genelde ceza yerine ödülü tercih
etmek lazım. Örneğin, ‘Sigara
içersen harçlığını keserim.’
yerine, ‘Sigara içmediğin ve bu
kötü alışkanlığı bıraktığın için
harçlığını artırdım.’ gibi yaklaşım
daha etkili.”
GEREKİRSE OKUL
DEĞİŞTİRİLMELİ
Bu tür durumlarda bazen
çocukların okuldan
soğuyabileceğine dikkat çeken
Prof. Dr. Ögel, “Bu durumun
iki önemli nedeni var; biri okul
ortamı. Çocuk veya genç bu
nedenden dolayı okulundan
soğursa okulun değiştirilmesi
iyi bir çözüm olabilir. Bir diğer
neden ise akademik başarısızlık.
Bu nedenle akademik başarının
artması için hem ebeveynler
hem okul mutlaka özel önlemler
almalı.” diyor.
YEŞİLAY OKULLARLA
İŞBİRLİĞİ YAPIYOR
Okullarda sigara ve uyuşturucu
madde kullanımı ve bağımlılığını
engellemek için pek çok
çalışma yürütüldüğünün altını
çizen Prof. Dr. Ögel sözlerini
şöyle tamamlıyor: “Yeşilay
tarafından Okulda Bağımlılığa
Müdahale Programı (OBM)
gerçekleştirildi ve uygulamaya
konuldu. Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından desteklenen
projede rehber öğretmenler
okullarda sigara, alkol ve
madde kullanımına yönelik kısa
müdahale konusunda eğitildi.
Kısa müdahale; erken tanı,
doğru değerlendirme, etkin
müdahale ve yakın izlemeyi
içeriyor. 2019’un Şubat ve Mart
aylarında eğitim tamamlandı ve
uygulanmaya başlandı. Binden
fazla öğrenciye müdahale edildi.
Bu yıl program genişletilerek
uygulanacak. Bu, Türkiye’nin
ihtiyacı olan bir programdı.
Bu nedenle büyük bir eksikliği
kapatacağına inanıyorum.”
Genelde ceza yerine ödülü tercih etmek
lazım. Örneğin, ‘Sigara içersen harçlığını
keserim.’ yerine, ‘Sigara içmediğin ve bu
kötü alışkanlığı bıraktığın için harçlığını
artırdım.’ gibi yaklaşım daha etkili.
“Türkiye’de ailelerin
okulla bağı maalesef
zayıf. Aileler genellikle
çocuklarını okula teslim
ediyor ve sonrasında takip
etme gereksinimi
duymuyor. Okullar da
aileleri genelde çocukları
şikâyet etmek için
çağırıyor. Bunun
sonucunda aileler de
okuldan uzaklaşıyor.”
Prof. Dr. Kültegin Ögel, 1964 Ankara
doğumludur. İlk ve orta öğretimini TED
Ankara Koleji’nde, üniversite eğitimini ise
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yaptı. 1992
yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları
Hastanesinde psikiyatri uzmanı oldu. İki yıl
Sağmalcılar Cezaevi’nde psikiyatrist olarak
çalıştıktan sonra, 1995’ten itibaren Bakırköy
Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi AMATEM
Kliniği'nde çalışmaya başladı. 2000’de ergen
madde bağımlılarının tedavi edildiği ÇEMATEM Kliniğinin
sorumluluğuna atandı. Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği’nin
kurucusudur. Avrupa Birliği, WHO ve UNICEF'in yürüttüğü birçok
projede ekip liderliği yapmış olan Prof. Dr. Kültegin Ögel, halen
İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde öğretimüyesi olup,Moodist Hastanesi
Bağımlılık Tedavi Merkezi’nin direktörüdür.
PROF. DR. KÜLTEGİNÖGELKİMDİR?
EYLÜL 2019 17