28 / 84
dosya
4. Gencin başkalarıyla
kıyaslanması:
Anne-babalar
çocuklarını başkasıyla
kıyaslarken “Senden hoşnut
değilim, falan kişi ya da kişiler
senden daha iyi, sen onlara
göre yetersizsin” mesajı verirler.
Ebeveynler gençleri olumlu
davranışlara yönlendirmek için
bu tür ifadeleri kullansalar da
yapılan kıyaslamalar gençlerin
tepkisine yol açıyor, onların
öfkesini, inadını arttırıyor.
Sıkça kıyaslanan gençlerde içe
kapanma, özgüven eksikliği,
çekingenlik, bazen de şiddete
başvurma gibi durumlar
gözlenebiliyor. Kendi değerlerinin
başkaları üzerinden biçildiğini
düşünen bu gençlerde yoğun
değersizlik duyguları gelişebiliyor.
Ebeveynin abartılı derecede
yaptığı kıyaslamalar bir anlamda
psikolojik şiddete dönüşünce,
gençler riskli davranışlara
yönelebiliyor.
5. Kuşak çatışmasının etkisi:
Ebeveyniyle anlaşamamak, birçok
gencin en büyük sorunlarından
birisi. “Kuşak çatışması” olarak
bilinen bu durum, ebeveynle
gencin arasındaki “duygusal
mesafeyi” açıyor, onları
birbirinden uzaklaştırıyor.
Ergenlik dönemiyle birlikte
değişim geçiren gencin ailesi
ve çevresine eleştirel gözle
bakmasına karşı, ebeveynin bu
değişimi görmezden gelmesi,
kendi doğrularından taviz
vermemesi kuşak çatışmasını
arttırıyor. Bu tür ailelerde
ebeveynler, gençleri “asi ve
saygısız” olmakla itham ederken,
gençler de ebeveynlerini
anlayışsız davranmakla ve
“modası geçmiş” yüzeysel
düşüncelere bel bağlamakla
suçluyor. Ebeveyniyle aynı çatı
altında yaşamasına rağmen
farklı dünyanın insanı olduğunu
düşünen genç, onlarla sağlıklı ve
doyurucu ilişkiler kuramayınca
bu ihtiyacını başka kişiler ya da
gruplarda arayabiliyor. Gençler
“ebeveynlerine alternatif ” olarak
benimsedikleri kişilerin etkisiyle
riskli maceralara girebiliyor, alkol
ve uyuşturucu bağımlısı haline
gelebiliyor.
6. Okul başarısızlığında anne-
babanın sert tepki vermesi:
Ergenlik döneminde gençlerin
ilgisi sosyal hayata kaydığı için
derse ilgilerinde düşüş gözlenebilir.
Özellikle aşırı otoriter ve baskıcı
aileler, derslerindeki düşüşten
dolayı çocuklarına karşı sert
tepki gösterip cezalandırma
yolunu seçebiliyor. Bu gençler,
karnelerindeki kötü notlardan
dolayı ailelerine verecekleri
hesabın endişesiyle yalana
başvurma, evden kaçma, hatta
intihara teşebbüs etme gibi
davranışlar sergileyebiliyorlar.
Çocuğunun kapasitesi hususunda
gerçekçi davranmayıp yüksek
beklenti içine giren ebeveynler,
hayal kırıklığına uğradıkları
gibi çocuklarının da eziklik
hissetmesine sebep olabiliyorlar.
Ailesinin beklentisine cevap
veremeyen çocuğun yaşadığı
başarısızlık duygusu özgüvenine
darbe vurduğu gibi, suçluluk
duymasına da sebep olabiliyor.
Böyle hassas bir zamanda çocuğun
tembel, sorumsuz ve daha ağır
olumsuz sıfatlarla yargılanması
yıkıcı sonuçlar doğuruyor,
çocuğun iç dünyasında deprem
etkisi oluşturuyor.
Ailesinin başarı beklentisine cevap veremeyen çocuğun
yaşadığı başarısızlık duygusu özgüvenine darbe
vurduğu gibi, suçluluk duymasına da sebep olabilir.
Yeşilay, sevdiklerinizin zararlı alışkanlıklardan, yanlış tutum ve tavırlardan
uzak tutabilmeniz için çalışmalar yürütüyor. Program küçük yaşlardan itiba-
ren çocuğunuza sigara, alkol ve madde kullanımının zararlarından sohbet sı-
rasında veya televizyonda gördüğünüz bir haber vesilesiyle bahsetmenizi ve
kendini nasıl koruyacağını anlatmanızı öneriyor. Bu konuşmaları yaparken;
»
Konuşma öncesi doğru kaynaklardan bilgilerinizi tazeleyin,
bağımlılıkların zararları hakkında bilgi verin.
»
Kısa ve net cümleleri tercih edin.
»
Ona sorular yönelterek çocuğunuzu da sohbete dâhil edin. Fikrini,
ne hissettiğini, ne bildiğini sorun.
»
Çocuğunuzla anne ve baba ayrı ayrı konuştuğunuz gibi tüm aile
bir aradayken de konuşun.
Ayrıntılı bilgi için: tbm.org.tr
TÜRKİYEBAĞIMLILIKLA
MÜCADELE EĞİTİMPROGRAMI
Ebeveynlerin gençleri
olumlu davranışlara
yönlendirmek için
yaptığı kıyaslamalar
gençlerin tepkisine yol
açabilr, onların
öfkesini, inadını
arttırabilir.
Yeşilay
28
ERGENLİK DÖNEMİ SORUN DEĞİL