DOSYA
Günümüzde, insan yaşamında bilgisayar teknolojisi-
nin ve bu teknolojiye dayalı araç-gereçlerin kullanımı
oldukça artmış olup, her geçen gün daha da artmaya
devam etmektedir. Özellikle, son yıllarda internetin
yaygınlaşması ve internet ortamındaki uygulamaların
genişlemesi ve çeşitlenmesi teknolojiyi insan yaşamının
vazgeçilmez bir aracı haline getirmiştir. İnternet tekno-
lojisi ve bu teknolojinin sağladığı uygulamalar bireylerin
yaşamını kolaylaştırmış, geliştirmiş ve yaşam kalitesini
artırmıştır. Artık, bireyler zamanını ekonomik bir bi-
çimde kullanarak her türlü bilgiye çok kısa bir zamanda
ulaşabilmekte ve pek çok faaliyeti internet ortamından
gerçekleştirebilmektedir. Bununla birlikte, internet
sağladığı olanaklara rağmen uygun olmayan kullanım
davranışları nedeniyle zaman zaman olumsuz sonuçlara
da yol açabilmektedir. Dolayısıyla, geçmişten günümüze
her teknolojik yeniliğin insan yaşamına getirdiği katkı-
ların yanı sıra onun uygun olmayan bir biçimde kullanı-
mından kaynaklanan olumsuz sonuçları, şu an internet
teknolojisi için de yoğun olarak görmek mümkündür.
Sağlıksız internet kullanım oranı gün geçtikçe
artış göstermektedir
Patolojik internet kullanımı, problemli internet kullanımı
veya internet bağımlılığı gibi değişik kavramlar ile de
betimlenebilen sağlıksız internet kullanım davranışından
gittikçe toplumsal yaşamda daha çok söz edilmektedir.
İnternetin sağlıksız kullanımından kaynaklanan prob-
lemlere ilişkin haberlere daha sık rastlanmaktadır. Bu
haberlerde bazı bireylerin internetin sağladığı olanak-
ları uygun ve doğru olmayan bir biçimde kullanabildiği
ve günlük yaşamlarının olumsuz biçim etkilenebildiği
görülmektedir. Ayrıca, problemli internet kullanımı
veya popüler ifadesi ile internet bağımlılığı konusunda
çalışmaların sayısı da, her geçen gün artmaktadır. Bu
durum, toplum olarak teknolojinin ve özellikle, internetin
sağlıklı kullanımı bakımından bireyleri bilinçlendirmenin
ve onlarda bir farkındalık oluşturmanın ne kadar gerekli
ve önemli olduğuna da işaret etmektedir. Özellikle,
internet kullanımı açısından en yoğun kullanımın gençler
arasında olduğu ve onların da içinde bulunduğu gelişim-
sel özellikler dikkate alındığında, bu konudaki çalışmala-
ra duyulan ihtiyacın gittikçe arttığı da görülmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) araştırmasında, bilgi-
sayar ve internetin kullanım oranının en yüksek olduğu
yaş grubunun 16-24 olduğu ve öğrencilerin %87.60’nın
internet kullandığı belirlenmiştir. Araştırma bulguları
da, gençler arasında bilgisayar ve internet kullanımının
oldukça yaygın olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla,
günümüzde teknolojinin ve özellikle internet teknoloji-
sinin en yoğun kullanımının çocuk ve gençlerde olduğu
ve bu kullanım davranışının daha da artma eğiliminde
olduğu dikkati çekmektedir. Ayrıca, gençlerin yüksek
internet kullanım oranlarının, onların gelişimsel özellik-
leri ve içinde bulundukları çevresel özellikler ile yakın-
dan ilişkili olduğu ifade edilmektedir. Bu durum, çocuklar
ve gençleri teknolojinin sağlıksız kullanımı ve buna bağlı
olarak internet bağımlılığı veya teknoloji bağımlılığı gibi
durumların ortaya çıkması bakımından potansiyel bir
risk grubu haline getirmektedir.
Gerçek yaşam deneyimlerinin yerini sanal ortam
ilişkileri alıyor
Çocukların ve gençlerin gelişim sürecinde internetin
sunduğu sanal ortam ilişkilerinin gerçek yaşam deneyim-
lerinin ve ilişkilerinin yerini almaya başlaması, interneti
güçlüklerden kurtulmanın/kaçmanın önemli bir aracı/
ortamı olarak görmeleri, gerçek yaşam ihtiyaçlarını ve
beklentilerini ihmal ederek veya erteleyerek sanal or-
tamda doyum yolları aramaları, internet uygulamalarına
yoğunlaşarak gerçek yaşamdaki gelişimsel görevlerini
başarmaya yönelik çabalar sergilememeleri ve günlük
yaşamlarını olumsuz bir biçimde etkileyecek kullanım
davranışları göstermeleri gibi durumlar beraberinde
sanal ortama ilişkin bir bağımlılığın ortaya çıkmasına da
yol açabilmektedir. Bu nedenle, sağlıklı gelişim açısından
çocukların ve gençlerin internet kullanım davranışları
onların çevreleri ile ilişkilerini engellemeyecek biçimde
olmalı, sanal ortam gerçek yaşamın yerini almamalıdır. Bu
çerçevede, çocuklar ve ergenlerin teknolojinin sağladığı
olanakları, özellikle internetin sağladığı içerik ve ortam-
ları kendi gelişimsel ihtiyaçlarını karşılamada kolaylaştı-
rıcı, destekleyici, katkı sağlayıcı ve geliştirici bağlamda
kullanmalarına çalışılmalıdır. Böylece, internet teknolojisi,
sağladığı bu olanaklar nedeniyle çocukların ve gençlerin
her yönden sağlıklı gelişimine katkı sağlayan etkin bir
iletişim aracı haline dönüşebilir.
Ailelerin teknoloji hakkında bilgi sahibi olması
çocukların teknolojiyi verimli ve sağlıklı
kullanmasına yardımcı olacaktır.
Günümüzde, internet bağımlılığı bakımından önemli bir
risk grubunu oluşturan çocukların ve gençlerin sağlıklı
yesilay.org.tr
30
YESiLAY
•
TEMMUZ 2014
