16 / 84
dosya
O
yun Oynama Bozukluğu
Dünya Sağlık Örgütü’ne
göre artık hastalık olarak
kabul ediliyor. Yeşilay Genel
Başkan Vekili Mehmet Dinç ve
Yeşilay BilimKurulu’ndan Prof. Dr.
Tolga Arıcak’ın da içinde olduğu
uzmanlar beş yıl boyunca Dünya
Sağlık Örgütü’nün bu konudaki
uzman toplantılarına katıldılar.
Farklı ülkelerden uzmanların
oluşturduğu bu grup, oyun oynama
bozukluğunun tanımı için gerekli
olan bilimsel altyapıyı tartışıp
kriterleri belirledi.
Geçen yıl Hastalıkların Uluslararası
Sınıflandırılması kitabı ICD-11'de
yer alması için bir taslak teklif edildi.
Bu konudaki çalışmanın önemine
dair Dünya Sağlık Örgütü’ne çok
sayıda psikiyatrist, sağlıkla ilgili sivil
toplum kuruluşu destek mektubu
gönderdi. Sonunda oyun oynama
bozukluğu 2022'de ICD-11'de
yayınlanmak üzere bir hastalık
olarak kabul edildi.
HEROYUNOYNAYANBAĞIMLI
DEĞİLDİR
Yeşilay BilimKurulu’ndan
Tolga Arıcak sözlerine “Oyun
oynamak kötü değildir” diyerek
başlıyor, “Uzmanlar olarak oyun
oynanmasının karşısında değiliz.
Oyun oynamak bağımlılık yapar
algısı oluşmamalı. Her aşırı oyun
oynayan da bağımlı değildir,
bunun için bunun kriterlerine
bakmalısınız.”
Peki, oyun oynama bozukluğu
kriterleri nedir? Arıcak’a göre şu
anda panik olmayı gerektirecek bir
gibi nitelendirebiliyoruz ama
bu yanlış. Bu nedenle sayı sanki
yüksekmiş gibi görünebilir, çünkü
herkesin elinde bir telefon var.
Türkiye’de tahminimiz bağımlılığın
11 yaş üzerindeki nüfusun yüzde
1-3’ünü kapsadığı yönünde, bu da
dünya ortalamasına eş değer.”
OYUNOYNAMABOZUKLUĞU
KRİTERLERİ
Oyun oynama bozukluğu kriterleri
DSÖ’nün ICD-11 kitabında
belirtiliyor. Bu kriterleri Arıcak’a
sorduk: “DSÖ’ye göre bu hastalığın
üç belirtisi var. Birincisi çevrimiçi
ya da çevrimdışı oyun oynamanın
-buna video oyunları da dahil-
kişinin hayatında öncelikli yer
etmesi, her şeyden daha önemli
olması. İkinci kriter kişinin
dijital oyun oynama davranışı
üzerinde kontrolünü kaybetmesi.
durum yok, “Bunu bir yelpaze
gibi düşünün ve bizce dört
aşaması var. Birincisi normal
oynayanlar var. Tabii ki dinlenmek
ve eğlenmek için hepimiz oyun
oynayacağız. Hayatının düzenini
aksatmayan kullanıcılar bunlar.
İkinci grup oyun oynarken bazı
risklere maruz kalan gruptur.
Bu kişiler bazı sorunlar yaşarlar,
mesela araba kullanırken, yolda
yürürken oynadığı için kazalara
maruz kalabilirler. Üçüncü aşama
zararlı diyebileceğimiz düzeyde
oynayanlar. Günün büyük kısmını
oynayarak geçirdikleri için duruş
bozuklukları, görme bozuklukları,
yemeyle ilgili bozukluklar gibi
sorunlar yaşarlar, bazı işleri aksasa
da günlük yaşamlarını devam
ettirirler. Dördüncü aşama ise
bağımlılıktır. Halk içerisinde ikinci
ve üçüncü aşamayı da bağımlılık
ØÞ> ->œh&À}ØÌØ -&® "ÞÕ"Þ>> âÕÕœÕ½Õ >ÃÌ>h >À> Ì>h>`h Ûi LÕ >ÃÌ>h
Ì>h Ì>Lh> }À`° Ì> ÞÕ Þ>> `>ÛÀ>hŮh >} >iÀ`i ºL>œhhh» >À> >LÕ
i`ÞÀ¶ 9iŮ>Þ ÕÀÕÕ 4Þià Ûi >Ã> >ÞVÕ 4ÛiÀÃÌià *à ØØ&œÀiÌ4ÞiÃ
*Àv° À° /}> ƂÀhV>] 9iŮ>Þ½h Ûi -&½Ø LÕ Õ`> X>hŮ>>Àhh >>ÌhÞÀ°
Mürsel ÇAVUŞ
DİJİTAL OYUNOYNAMABOZUKLUĞU
Yeşilay
16
ĉ/5&3/&5 ¬0$6, 0:6/$"ć* %&ćĉ-