tihar notu var ise bu belgede yer alan yazıların ölenin
eli ürünü olup olmadığını araştırır. Özetle söylemek
gerekirse Adli Bilimlerin farklı disiplinlerinden gelen
tüm diğer verileri toplar, hâkime ya da savcıya onların
soruları doğrultusunda bilimsel cevapları verir.
Adli tıpta sizin uzmanlık alanınız nedir?
Ben Adli Tıp Uzmanıyım. Aynı zamanda Tıbbi Biyoloji
alanında doktoram var. Özel ilgi alanlarım ise Kan
Lekesi Model Analizi ve Adli Belge İnceleme-Sahtecilik
bölümleridir. Bunlardan ikincisi halk arasında grafo-
loji adıyla bilinir. Çek, senet, vasiyetname gibi değerli
belgelerde atılan imzaların ya da el yazısının adı geçen
kişiye ait olup olmadığı kararını adli belge inceleme
uzmanları verir. Belge inceleme alanının özel ehemmi-
yeti arzettiği birçok dosyada tercih edilen bir bilirkişi
olduğumu söyleyebilirim.
Narkotik maddelerin analizi üzerine uzun yıllar çalış-
tınız. Bu tür maddeler üzerinde analiz çalışmaları ne
sebeple ve nasıl yapılıyor?
Son 12 yılımı Adli TıpKurumu’nda uyuşturucu konusunda
bilirkişilik hizmeti veren 5. İhtisas KuruluBaşkanı olarak
geçirdim. Bu nedenle yukarıda belirttiğimbirçok iştigal
alanı yanında son yıllarımda hep uyuşturucu ve narkotik
maddeler konusuna yoğunlaştım. Zaman içinde uyuştu-
rucumaddelerin analiz yöntemleri gittikçe gelişti. Uyuş-
turucuda eskiden renk testleri yapılırdı. Mesela şüpheli
bir tozmadde yakalanmış. Omaddenin üzerine reajen
dediğimiz kimyasal içerikli sıvı maddeden bir damla dam-
latırdık, eğer analiz edilenmadde beklediğimizmadde ise
önceden bildiğimiz farklı bir renk değişimi olurdu. Bunlar
ihtimali testler olup kesin testler değildi. Daha sonra ince
tabaka kromatografisi adı verilen birmetot gelişti. Bunu
müteakiben antijen, antikor bağlanmasına dayanan im-
münoassay esaslı testler uygulanmaya başlandı. Şimdi
ise artık cihaz ağırlıklı testler uygulanmaktadır. Bunlar
daha analitik testler. ArtıkAdli Kimya laboratuarlarında
Gaz Kromotografisi, YüksekBasınçlı Sıvı Kromatogra-
fisi, KitleSpektrometri gibi birçok enstrümental analiz
yöntemi uygulanmaktadır. Kromatografi birmaddeyi,
uygun bir zemin üzerinde yürütmek demek. İnce tabaka
kromatografisi basit bir yöntem. Örneğin, uyuşturucu
olduğundan şüphelendiğiniz bir tozmaddeyi silika bazlı
bir zemin üzerinde uygun tamponlar kullanarak yürütür
ve oluşan bantı ve yürümemesafesini aynı zeminde yü-
rüyen gerçekten uyuşturucumadde olduğunu bildiğiniz
maddeler ile kıyaslarsınız. Oysa gaz kromatografisinde
komplike bir cihaz var, maddeyi o cihazda yürütüyorsu-
nuz. Ya da likid kromatografi var; bu kez analizi yapılacak
şüpheli materyali sıvı zeminde yürütüyorsunuz. Gün
geçtikçe analiz cihazları gelişti, yenileri ortaya çıktı. Bu
cihazların avantajları şunlar oldu: Bir; daha hassas analiz
yapılır oldu. İki; eskidenmiktar tayini yapılamıyordu. Mad-
de budur deniyordu, ama içerisindeki saflık oranını bu-
lamıyordunuz. Şimdi ise hemmaddeyi tanımlıyorsunuz,
hemsaflık oranını söyleyebiliyorsunuz. Bazenmaddeyi
değil de kullandığı iddia edilen kişinin biyolojik örneklerini
(kan, tükürük, ter, saç, idrar vs.) analiz ediyorsunuz. Eğer
kişi söz konusumaddeyi azmiktarda kullanmışsa ya
da uzun süre önce kullandıysa analiz yapıldığı sırada az
miktarda kalıyor vücudunda. Vücudunda azmiktarda
olduğunda eski yöntemlerle saptanamayanmaddeleri
bugünkü teknoloji ile saptayabiliyorsunuz. Dolayısıyla
eskiden uyuşturucu kullanmasına rağmen, uyuşturucu
yoktur, kullanmamıştır dediğimiz bir sürü insanın uyuş-
turucu kullandığını bugünkü teknik cihazlarla analizini
yaparak tespit edebiliyoruz.
Uyuşturucu madde analiziyle hangi dal ilgileniyor ve
bu maddelerin içeriğinde hangi kimyasalların bulun-
duğu ya da kişide ne oranda uyuşturucu bulunduğu-
nun tespiti hangi amaçlar doğrultusunda yapılıyor?
Uyuşturucumadde analiziyle adli toksikoloji ve adli kimya
ilgilenir. Bu laboratuarlarda birkaç amaçla analiz yapılır.
Yakalanan birmadde gerçekten uyuşturucumudur, değil
midir onun analizi yapılır öncelikle. Çünkü bazen uyuştu-
rucu tacirleri kârlarını maksimize etmek için uyuşturucu
adı altında uyuşturucu olmayanmaddeleri de pazarla-
yabiliyorlar. Mesela benmeslek yaşamımda içerisinde
nişasta olan ve uyuşturucu içermeyen, ancak üzerinde
sanki ekstazi (extacy) imiş gibi logo taşıyan tabletlerin
yakalandığı vakalar gördüm. Bu vakalardamalı alanın da
ayakçı tabir edilen satanın da durumdan haberi olmadığı
dosyadan anlaşılıyor. Bir tek bu işi organize eden tacirler
içinde uyuşturucu olmadığını biliyor. Dolayısıyla gelen
maddenin analizinin yapılması lazımöncelikle. Sonuçta
bu amfetaminse amfetamin, eroinse eroin, morfinse
morfin, kokainse kokain her neyse adını koyuyoruz.
İkincisi, diyelimki kişi araçla birine çarptı, öldürdü. Ve
uyuşturucu kullanırken trafik kazası yaptığı iddia ediliyor.
Şimdi uyuşturucu kullanıp trafik kazası yapmanın cezası
ile kullanmadan kaza yapmanın cezası birbirinden çok
DOSYA
Bir maddenin alınıp alınmadığının tespiti için
vücudun analizinde, birincisi; maddenin saptanması,
ikincisi; saptandıysa vücutta ne kadar olduğunun
tespiti, üçüncüsü ise; hangi biyolojik örnekte
saptandığı önemli.
yesilay.org.tr
28
YEŞiLAY
•
KASIM 2014
