lar. Yasak kapsamına alınan maddenin bazen bir süre daha
pazarlandığı vakalar olmakla birlikte bunun elde mevcut
stoklarını atmayı göze alamadıklarından kaynaklandığını
düşünmekteyim. Ama maddelerin ortaya çıkması öyle hızlı
gelişiyor ki. Oysa resmi mekanizma başlangıçta çok yavaş
hareket etti. Mesela ülkemizde ilk yakalanan psikoaktif
madde ancak bir buçuk yıl sonra yasa kapsamına alınabildi.
O bir buçuk yıl içerisinde yakalanan tüm bireyler serbest
kaldı ve hatta bazı vakalarda yakalanan maddelerin yasak
olmadığına göre taraflara iadesi gündeme geldi.
Bu kadar uzun sürmesinin sebebi ne idi? Belki de uyuşturu-
cunun bu kadar çok yayılması bu yüzden oldu?
İlk vakaya erken reaksiyon verilebilseydi, dediğiniz gibi belki
de söz konusu maddeler bu ölçüde kabul görmezdi. Çünkü o
dönemde serbest kalan her satıcı bu işin tadını aldı. Çok para
kazanmasına rağmen yüklendiği risk hemen hiç yoktu. Kul-
lananlar içinde benzer bir durum geçerliydi. Onlarda yasak
olması gereken bir maddenin uluorta kullanımının rahatlığını
yaşadılar. Arkadaşlarına tavsiye ettiler vs. O bir buçuk yıllık
gecikme ilk defa başa gelen bir şeydi. Sağlık Bakanlığı ne
yapacağını bilemedi. Omaddenin ilk ihbarını 2007 yılında
Adli Tıp Kurumu 5. İhtisas Kurulu’nda biz yaptık. Sonrasında
o maddenin birçok kez yakalanması oldu. Biz raporumuzu,
“bu madde uyuşturucu içerir, ancak henüz ülkemizde yasak
kapsamına alınmamıştır” diye yazıyorduk. ‘Henüz’ün altını
çiziyorduk. ‘Uyuşturucu madde etkisi doğurur’un altını
çiziyorduk. Mahkemeye “bakınız, bu madde uyuşturucu
aslında, dikkate alınız” demek istiyorduk yani. Ama mah-
kemenin de yapacağı fazla bir şey yok. Çünkü evrensel bir
ilke bu. Madde yasa kapsamına alınmadığı için uyuşturu-
cuyu üreten, satan, alan herkes serbest kaldı. O dönemde
süreçteki bu gecikmeyi bilimsel bir toplantında dile getirdim;
“bir maddenin yasa kapsamına alınması bir buçuk yıl sürdü,
illallah dedik” dedim. Ertesi gün gazetede manşet oldu.
Sürmanşetten girdiler. Dönemin Sağlık Bakanı açıklama
yapmak zorunda kaldı. Bu süreç bir daha hiç uzamaya-
cak dedi. Bir hafta sonra yasak kapsamına alındı o madde.
Ondan sonra süreç hızlı işlemeye başladı. Refleksler oluştu.
Artık Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme
Merkezi (TUBİM)’nde toplantı yapılıyor, yakalanan madde-
nin yasa kapsamına alınması kararı çıkar ise derhal Sağlık
Bakanlığı'na yazı yazılıyor, Sağlık Bakanlığı da süreci işletip
bir an önce Bakanlar Kurulu kararının alınmasına çalışıyor.
Erken uyarı sistemi bu noktada çıkan bir çalışma mı? De-
taylandırabilir misiniz?
Avrupa Birliği Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı
İzleme Merkezi (EMCDDA) Avrupa Birliği üyesi ülkelerle
birlikte Türkiye ve Norveç’i kapsayan merkezi Lizbon’da
olan bir örgüt. Erken uyarı sistemi bu örgüt tarafından
yeni uyuşturucu maddelerin yayılmasını önlemek amacı
ile ülkeler arasında etkin iletişimi, koordinasyonu ve
kooperasyonu sağlamak, bilimsel paylaşımı, hızlı hare-
DOSYA
yesilay.org.tr
30
YEŞiLAY
•
KASIM 2014
