26 / 84
dosya
bozukluğu, günümüzde bir halk
sağlığı sorunu olarak da kabul
edilen büyük bir problemdir.
DEHB’de, beynin ön kısmında,
yürütücü işlevlerin düzenlendiği
bölümde bir bozukluk vardır.
Bu kişiler dikkatlerini yeterince
toplayamaz, sürdüremez ve/
veya aşırı hareketli ve dürtüsel
olabilirler. Bunun sonucunda
da başarısızlık, sosyal ilişkilerde
zorluk, özgüven azlığı ve bazen
de kanunları çiğneme ve suç
işleme gibi olumsuzluklar
yaşanabilir. Ruh sağlığı hekimi
tarafından tanı konulup erken
yaşta uygun tedavi yapıldığında,
tanımlanan bu olumsuz sonuçlar
engellenebilir.
Nasıl bir tedaviden söz
ediyorsunuz?
DEHB’nin tedavisinde öncelikli
olarak ilaç kullanılmalıdır.
Bunun yanı sıra sosyal beceri
edinme, eğitsel destek, aile
eğitimi gibi yaklaşımlar da
tedaviye eklenmelidir. Maalesef,
sonuçları toplumsal açıdan bu
kadar önemli olan ve temel
yaşam becerileri edinmesini
engelleyerek hayatının birçok
alanı olumsuz etkilenecek
DEHB’li çocuklar tedavi
edilmezlerse, genç yaşlara
geldiklerinde başarısızlık, suç
işleme ve bağımlılık yapıcı
maddeler kullanma açısından
oldukça büyük risk taşırlar. Bu
noktada bilinçli olmak ve yetkin
kişilerden görüş almak çok
önemlidir.
Peki ya otizm?
Yaşam becerilerinin gelişmesini
etkileyen bir başka örnek;
otizmdir. Bu çocuklarda
temel sorun, iletişim ve sosyal
alanda yetersizliktir. Erken tanı
konulup mümkün olan en erken
yaşta eğitime başlanmasıyla,
bu çocukların sosyal sorunları
azalır, iletişim becerileri artar
ve kendi kendilerine yetebilecek
hale gelebilirler. Yani biyolojik
bir bozukluk olan bu durumun
tedavisinde, uzman kişiler
tarafından yapılacak özel
eğitim ilk sıradadır. Bu
eğitimler sonucunda yaşama
dair gerekli becerilerin
edinilmesi mümkün olur.
ERKEN YAŞTA MÜDAHALE
ÇOK ÖNEMLİ
Günümüzün en büyük
sorunlarından biri de öfke
kontrolü sanırım?
Evet. Günümüzün en
önemli sorunlarından biri
aniden öfkelenme ve şiddete
başvurmadır. Öfke kontrolünü
engelleyecek, dürtü kontrol
sorunu, depresyon, kaygı
bozuklukları, travma sonrası
stres bozukluğu, kişilik
bozuklukları gibi birçok
biyolojik faktör ve durum
vardır. Ancak çevresel faktörler
de bu durumu tetikleyebilir.
Stresli ve travmatik yaşam,
uygunsuz bir ortamda
büyümek, yoğun iş yükü gibi
nedenlerle de kişiler öfkeli
olabilir. Burada önemli olan, bir
durum varsa tedavisini olmak,
olumsuz çevresel nedenlerin
çözümü için yollar aramak ve
rehabilite edici yaklaşımlarda
bulunmaktır.
Yaşam becerilerini olumsuz
etkileyen çevresel faktörlere
müdahale edilebilir mi?
Erken yaşlarda çocuğu olumsuz
etkileyebilecek çevresel
faktörlere müdahale etmek,
yaşam becerileri edinmede
yolunda gitmeyen bir durum
olsa da gelişimin doğru rotaya
oturmasını sağlayabilir. Bu;
erken yaşlardan itibaren aile
üyelerinin çocukla yakından
ilgilenmesi, onun duygusal
ihtiyaçlarını yeterince sağlaması,
sevgi ile büyütmesi, ona zarar
verecek durumlarda sınırların
iyi çizilmesi, tutarlı olunması,
doğru disiplin yöntemlerinin
uygulanması, yaşına uygun
davranılması, saygı görmesi
ve olumlu model olunması ile
mümkün olur. Ebeveynlerin
yanlış davranışları varsa fark
etmeleri ve değiştirmeleri
önemlidir. Tüm bu faktörler,
dingin ve dengeli ruh sağlığının
temel taşlarıdır ki; öfke kontrolü,
stresle başa çıkabilme gibi yaşam
becerilerinin gelişiminde anahtar
rol oynarlar.
Bu noktada eğitimin önemini
nasıl açıklarsınız?
Çocuğun yaşına uygun, ihtiyacı
olan eğitimi alması mutlaka
Beyin
fonksiyonları
sosyaliletişim
açısındanyetersiz
olarakdünyaya
gelmişbir
çocuk,güzelbir
ortamdayetişir
veiyieğitim
alırsabusorunla
başedebilmeyi
öğrenebilir.
Yeşilay
26
YAŞAM BECERİLERİ HAYAT KURTARIYOR