Alkol ve sigara kullanımı için aileler küçük
yaşlardan itibaren model olmalı ve kendi kötü
alışkanlıklarını çocuklarına doğalmış gibi
yaşatmamalıdır. Zararlı alışkanlıklar için önce
kendileri mücadele etmiş olmalıdır. Gençler,
kendilerini inançlar yönünden boşlukta his-
setmemeli ve manevi duygular denge içinde
olmalıdır. Yaşamda çeşitli problemlerle karşı-
laşılabileceği duygusu verilmeli ve problem-
leri çözme becerisine sahip çocuk ve gençleri
yetiştirmenin esas olduğu bir eğitim programı
uygulanmalıdır. Problem çözme becerisine
sahip gençler, olumsuz durumlar karşısında
madde bağımlılığı gibi durumlara yönelme
yerine mücadeleci olmaktadır.
Yaşamdaki zorluklardan küçük yaşlardan
beri haberleri olmalı, hayatın tozpembe olma-
dığı, bir şeyleri aştıkça mutluluk kavramının
hak ettiği yeri bulacağı kavratılmalıdır. Madde
bağımlılığına sebeplerden birisi olan olumsuz
ortamlardan kaçma ve devekuşu gibi kafasını
kuma gömme isteği bu kavramları edinme ile
giderilecektir. ‘Bir kereden bir şey olmaz’ man-
tığının madde bağımlılığı için hiçbir zaman
geçerli olmadığı ve hafife alınacak bir durum
olmadığı, iyi ilişkiler içinde hissettirilmelidir.
Mutluluğun aslında ayrıntıda gizli olduğu, çok
büyük beklentilerin mutluluk kavramından
çok uzak olduğu fark edilmiş olmalıdır. Ço-
cukluk yaşlarından itibaren her istenenin elde
edildiği, sabır kavramının olmadığı bir eğitim
tarzıyla ergenliğe erişmiş gencin doyumsuz-
luğunu başka arayışlarla geçirmek istemesi de
olasılıklar içindedir. Ulaşılması gereken hedef
ve motivasyon kalmamıştır. Gencin fiziksel
anlamda enerjisinin en üst seviyelerde olması
ve sarfiyatta yetersizliklerin olması, onu başka
arayışlara itebilir.
Otokontrolün sağlanması bağımlılığı önler
Gençlik çağında, bir guruba ait olma ve arka-
daşlık ilişkilerinin önem kazanması madde
bağımlılığına yönelmede etkin rol oynayabilir.
Burada dikkat edilecek husus, arkadaş çevresi-
nin iyi oluşturulmuş olması, otokontrol sahibi
olunması, ailenin yaşantısını sürdürdüğü semtin
iyi seçilmiş olması, körü körüne, ölçüp tartma-
dan salt arkadaşları ile uyum içinde olmak adına
her şeyi kayıtsız şartsız kabul etmek zorunda
hissetmeyen genç profili esas olmalıdır. Gencin
arkadaşları ile ilişkilerinde mutlaka onaylayan
taraf olmaması gerektiği, kendine ait düşün-
celerinin olmasının ve bazı şeyleri, kendisine
uymayan davranış biçimlerini sürdürmek zo-
runda olmadığı, aslında her şeyi onaylamadıkça
kaliteli iletişim olabileceği ve kendisine grupta
daha iyi bir yer edinebileceği üçüncü kişilerden
örneklerle ve iyi bir diyalogla anlatılmalıdır. Bu-
nun dışında çok zorlamalarda genç, sağlığının
müsait olmadığını, bir işinin olduğunu, yetiş-
mesi gereken bir yer olduğunu, daha sonra vb.
bahanelerle arkadaşlarını oyalama taktiklerini
kullanabileceğini konuşabilmelidir.
Öğretmenler dikkat!
Öğretmenler, yalnızca verdikleri derse dik-
kat vermeyip, çocuğun, gencin dikkate değer
olumsuzluklarını okulun psikolojik danışman
ve rehber öğretmeni ile paylaşmalıdır.
İçine kapanan, yalnızlaşan, hırçınlaşan,
kişisel bakımına önem vermeyen, derslerini
aksatan, devamsızlığı çok olan, dalgın olan,
zayıflayan gençlere dikkat edilmeli ve gözlenen
durumlar, aileleri ile paylaşılmalıdır. Okulun
önünde, madde satabilecek potansiyelde kişiler
tespit edilip, güvenlik güçleri ile iş birliği içine
girilmeli, okula yakın olan kuytu, gün ışığın-
dan uzak cafe vb yerler denetlenmeli, okula geç
gelmeler kontrolde olmalı, aile ise okul dönüşü
çocuğun takibini yapmalı, kimlerle birlikte
olduğunu bilmelidir. Burada dikkat edilecek
konu, yapılanların hissettirilmeden yapılması
ve davranışlarda ne çok baskıcı olunması ne de
çok toleranslı, sınırsız bir tutum içinde olun-
masıdır. Çocukluk döneminden, hatta bebek-
lik döneminden başlayarak, görülen duygu
durumundaki değişiklikler, duygusal sorunlar,
davranış problemleri önemsiz görülmeyip,
değerlendirilmeli, iletişim sorunlarından kay-
naklanan olumsuz davranışlar için pedagog-
lardan destek alınmalı, geç kalınmadan uzman
görüşlerinden yararlanılmalıdır.
Alkol ve sigara kullanımı
için aileler çocuklarına
küçük yaşlardan itibaren
model olmalı ve kendi
kötü alışkanlıklarını ço-
cuklarına doğalmış gibi
yaşatmamalıdır.
13
