Beslenme alışkanlığı nasıl oluşur?
Beslenmede yeterliliğinin gelişmesi pek çok açıdan
çocuğun hayatında önemli bir yere sahiptir. Çocuk
dürtülerini amaçlı etkinliğe dönüştürmeye başlar,
bedenini düzenlemeye ve kontrol etmeye başlar, çev-
resel beklentilere ve kurallara adapte olmaya başlar
ve öte yandan beslenme süreci diğer bireylerle sağlıklı
ilişkiler geliştirmek açısından önemli bir işlev taşır.
Çocuk beslenme rutinlerini geliştirirken belirli davra-
nışları da öğrenmektedir:
Yeme saatlerindeki ardışık aktiviteleri
Yeme saatlerinde uyulması gereken sosyal kuralları
Yeme saati rutinleri içinde çeşitli duyusal, motor,
bilişsel ve iletişimsel entegrasyon
Otonomi ve belirli yemek seçeneklerinin gelişimi
Diğerlerinin beklentilerine ve sınırlarına uyum
İçsel dürtülerin kendi kendine doyurulması gibi…
Beslenme sorunları olan çocuklar sıklıkla ilişki sorunları
yaşayan ebeveynlere sahiptir. Büyüme geriliği olan ço-
cuklarda enerji yetersizliklerine bağlı gelişimsel gerilikler,
kas güçsüzlükleri, yorgunluk sıkça görülür.
Büyüme – Gelişme Geriliği Belirtileri Nelerdir?
Büyüme - Gelişme Geriliği (BGG) olan çocukların
ailelerinde yoksulluk, şiddet, madde kullanımı, suça
karışma ve bozulmuş ilişkiler daha fazla görülmekte-
dir. Kontrollerle karşılaştırıldığında BGG olan çocukla-
rın anneleri kendi çocukluklarında cinsel ya da fiziksel
istismara ya da ihmale daha fazla maruz kaldıkları
görülmüştür. Bu annelerin daha fazla güvensiz bağ-
lanma gösterdikleri ve çocukları hakkında daha fazla
negatif algı ifade ettikleri belirtilmektedir. Bu anneler
daha az yanıt verici, daha az esnek, kontrol edici,
müdahaleci, daha az kabul edicidir, fiziksel cezalan-
dırmayı daha çok kullanmaktadırlar. İnfantil anoreksi
nervozası olan çocukların anneleri çocuklarını bes-
leme esnasında daha beceriksizce tuttukları, kabaca
ve sert bir şekilde yönlendirdikleri, onlardan gelen
mesajları kaçırdıkları, ağızlarına zorla besin vermeye
çalıştıkları gözlenmiştir.
Beslenme sorunlarının tedavisinde ebeveynlere
neler önerilebilir?
Anne babalar beslenme sorunları yaşamamak için aşa-
ğıdaki önerileri uygulayabilir:
Öncelikle bir yemek yeme saati çizelgesi oluştu-
run. Çocuğunuz eğer yemek yemeyi reddederse
bir sonraki yemek saatine kadar bekleyin. Ara-
larda ekstra yemek saatlerine, atıştırmalara izin
vermeyin.
Yemek saati yaklaştıkça açlıktan, acıkmaktan
söz edebilirsiniz. Yemek sonrasında ise doymak-
tan bahsedersiniz. Böylelikle açlık-tokluk hissini
söze dökerek daha fazla farkındalık kazandırmış
olursunuz.
Midesini erkenden doldurmamak için öncelikle katı
besinlerle başlayın, daha sonra sıvılara geçin.
Yemek zamanı yediği miktara takılmayın. Eğer
“yemeğim bitti”, “doydum” diyorsa sofrayı kaldırın.
Yemekmasasında öncelikle kendi kendine yiyebileceği
yemeklerle yemeğe başlamasına izin verin. Örneğin,
bir parça ekmek, biskuvi, muzu kendi kendine yiyebilir.
Kaşıkla yemeğe karşı direnç geliştirdiyse, başka
yollarla yemesine izin verebilirsiniz. Örneğin, pipetle,
eliyle de içip, yiyebilir.
O yemek yerken siz de bir şeyler yiyin. Yemek ye-
mek bir yandan da sosyal bir aktivitedir.
Yemek yeme yeri masa ve yemek sandalyesi
olmalıdır. Oturma odasında, yatağında, vs. yemek
yemesine izin vermeyin.
Eğer tabağı, çatalı, fincanı atmaya başlarsa, onları
masadan kaldırın ve net bir şekilde memnuniyetsiz-
liğinizi belirtin.
Kendi kendine yemek istediği her zaman ona fırsat
verin. Dökülmesinden, üzerinin kirlenmesinden
tedirgin olmamak için yemek sırasında bir önlük
bağlamayı unutmayın.
Yemek zamanını otuz dakika ile sınırlandırın.
Oyun zamanı ile yemek zamanını birbirinden ayırın.
Yemekte oyun oynamamaya, oyun sırasında da
yemek yememeye özen gösterin.
İstenmeyen davranışlarına tepki verirken duyguları-
nıza ve sözlerinize dikkat edin.
Gereksiz duyarlılık ve aşırı tepkilerden kaçının.
Siz de yemek zamanı ritüellerine uyun. Zamanın-
da masaya oturun. Yemek sırasında televizyonu
kapatın.
Büyüme- Gelişme Geriliği (BGG) olan çocukların
ailelerinde yoksulluk, şiddet, madde kullanımı,
suça karışma ve bozulmuş ilişkiler daha fazla görül-
mektedir.
yesilay.org.tr
21
YEŞiLAY
•
EKİM 2014
