tadırlar.
1
Pek çok nargile kullanıcısı, nargilenin sigaranın daha
güvenli bir alternatifi olduğunu düşünse de, nargile sigara
gibi tütün içmek için kullanılan bir aparattır ve sigaranın kan-
ser, kalp ve damar hastalıkları, serebrovasküler hastalıklar,
solunum yolu hastalıkları gibi pek çok öldürücü hastalığa
neden olduğu bilinmektedir.
1
Yüksek ısıya maruz kalarak
yanan nargile tütünü ve dumanı en az sigara kadar toksiktir
ve nargile kullanıcısı bu toksik maddelere yüksek oranda
maruz kalmaktadır.
7,8
Nargile tütününün kömürde yakılması karbonmonoksit, ağır
metaller ve kanser yapıcı metallerin oranını yükselttiği ve
sudan geçmesine rağmen nargile dumanında toksik ajanların
yüksek orandamevcut olduğu bilinmektedir. Nargile dumanı
akciğer kanseri, mesane kanseri, oral kanserlere yol açtığı bi-
linen toksik ajanları yüksek oranda içerir. Nargile tütünü sıvısı,
ağızda irritasyona neden olarak oral kanser riskini artırır.
7,8
Nargile dumanı, yüksek oranda toksik uçucu aldehit (for-
maldehit, asetaldehit, akrolein, metakrolein, propiyonalde-
hit) içerir. Bu maddeler sigarada da bulunur fakat nargile içi-
mi sigaradan çok daha uzun olduğu için bu toksik maddelere
de çok daha yüksek oranda maruziyet söz konusudur ve
içicinin kanser ve KOAH olma riskini artırır. Şekerin yanması
ile oluşan asetaldehit, pekiştirici etkisi olan bir maddedir
ve nikotinle sinerjist etkileşerek özellikle gençlerde nikotin
bağımlılığını artırır. Tütüne katılan şekerli ve meyve aromalı
katkı maddeleri uçucu aldehitlerin oranını artırır. Tütün
endüstrisinin özellikle genç hedef kitlelerde ürünlerini yay-
gınlaştırmak için tat ve koku veren şekerli ve aromalı katkı
maddeleri kullandığı bilinmektedir. Bu yolla tütünün sert
koku ve tadı maskelenirken nikotini pekiştirici etkisi olan
astealdehit miktarının da artırılması hedeflenmektedir.
Nargilenin paylaşılarak kullanılması hepatit, tüberküloz,
herpes gibi bulaşıcı hastalıkların yayılmasına neden olmak-
tadır. Hamileyken annenin nargile kullanması bebeklerde
düşük doğum ağırlına yol açtığı ve nargile içen annelerin be-
beklerinin solunum yolu hastalıklarına yakalanma risklerinin
daha fazla olduğu görülmüştür.
8
Nargile Dumanından Pasif Etkilenim
Nargile dumanı, tütünün dumanından ayrı olarak, nargile kö-
mürünün dumanını da içerir ve nargile dumanından pasif et-
kilenim içmeyenler için sağlık riskleri oluşturmaktadır. İkinci
el nargile dumanına maruz kalan çocuklarda ve bebeklerde
solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, astım ve ani
bebek ölümü sendromu görülebilir.
8
Tütünsüz Nargile Ürünlerinin Sağlık Etkileri
Farklı aromalar kullanılan ve tütünsüz nargile olarak pazar-
lanan bazı ürünler, sağlığa zararsız denilerek pazarlansa da,
çalışmalar bu ürünlerin de karbonmomoksit ve diğer toksik
ajanları yüksek oranda içerdiğini ve kanser, kalp hastalıkları
ve akciğer hastalıkları riskini artırdığı göstermiştir. Buna ek
olarak bitkisel nargile kullanımındaki kömür dumanına ma-
ruziyet tütünsüz nargileler için de söz konusudur. Tütünsüz
nargileye eklenen, tat ve koku verici katkı maddeleri ise
dumandaki aldehit oranını artırmakta bu da ayrıca sağlık
riskleri oluşturmaktadır.
7,8
Bölgesel ve Global Nargile Kullanım Trendleri
Nargile kullanımı genellikle iki veya daha fazla kişinin katılımı
ve paylaşımı ile sosyal bir aktivite olarak gerçekleşir. Orta
Doğu ve Kuzey Afrika’da ailesi ile birlikte nargile kullanan
çocuklara rastlamak mümkündür. Küresel olarak nargile
kullanımının en yaygın olduğu bölge Ortadoğu ülkeleri olma-
sına rağmen, doksanlı yıllarla birlikte nargilenin batı ülkele-
rinde de özellikle kolej öğrencileri ve genç kitleler arasında
yaygınlaştığı görülmüştür.
İngiltere’de 2012/13 yıllarında yapılan araştırma sonuçları-
na göre yetişkinler arasında nargile kullananların oranı %12
olarak ölçülmüştür.
9
Beş Arap ülkesi üzerinde yapılan 2001 yılı GYTS anketi so-
nuçlarına göre 13-15 yaş aralığındaki gençlerin%10 a yakını,
sigara dışında tütün ürünü (çoğunlukla nargile) kullandıklarını
belirtmişlerdir. Yakın zamanda Arap gençleri arasında yapılan
bir başka araştırma sonuçlarına göre nargile kullanımyay-
gınlığı %26,6 olarak bulunması nargile epidemisinin Araplar
arasında da hızla artmaya devamettiğini göstermektedir.
10
Amerika’da 2011 yılında yayınlanan ve 3770 kişinin katılı-
mıyla yapılan nargile araştırmasına göre son bir ayda nargile
kullanma oranı %17,4 olarak belirtilirken ortalama nargileye
başlama yaşı 18 olarak bulunmuştur.
11
Nargile konusunda farklı ülke ve toplumlarda yapılmış 56
çalışmanın sistematik olarak gözden geçirildiği çalışmada,
kişilerin nargileye yönelik algı, bilgi ve tutum ve inançları
incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, nargileye başla-
mada temel motivasyon sosyalleşme, rahatlama, eğlence
ve keyif alma olarak belirlenmiştir. Akran baskısı, modaya
uyma gibi nedenler özellikle öğrenciler için motive edici
faktör olarak rapor edilirken, orta doğulu kullanıcılarda
nargileyi kültürel kimlik olarak görme motive edici faktör
olarak tanımlanmıştır. Özellikle orta doğu toplumlarında
nargile kullanımının kadınlar için sosyal kabul edilebilirliği
sigara kullanımına göre daha yüksektir. Çalışmaların büyük
çoğunluğuna göre, kullanıcıların nargilenin sigaraya oranla
daha az zararlı olduğu ve daha az bağımlılık yaptığını dü-
şündükleri rapor edilmiştir.
5
DOSYA
yesilay.org.tr
38
YESiLAY
•
MAYIS
2014
