Alışveriş bağımlıları dışarı çıkarlar ve sadece alırlar ve geçici bir süre için
modları yükselir alma işlemi gerçekleşene kadar acele eder, panik olurlar.
Satın alırken de tıpkı bir uyuşturucu ya da alkol bağımlısı gibi kafayı bulurlar,
çünkü beyin her bağımlılıkta aynı maddeyi salgılar.
Görüntü konusunda takıntılı bir topluma uyum sağlamak
için mi alışveriş yapıyorsunuz?
Alışveriş tutkunuz yaşadığınız stres, kayıp veya travmaya
tepki olabilir mi?
Alışveriş etrafınızdakileri kontrol edebilmenizi ve daha çok
kontrolde hissetmenizi mi sağlıyor?
Eğer bunlardan birkaçına evet dediyseniz siz bir alışveriş
bağımlısı olabilirsiniz…
Ya ben bir alışveriş bağımlısıysam?
Literatüre “Oniomania” olarak geçen alışveriş bağımlılığı en
az diğer bağımlılıklar kadar riskli ve acı vericidir. Finansal
çöküşe, enkaz haline gelmiş ailelere, yürümeyen ilişkilere, iş
ve itibar kaybına sebep olabilir.
Evreler
Alışveriş bağımlılığın erken evrelerinde kişi bu tarz bir
problemi olduğunu fark etmez ve alışveriş davranışına
mümkün olduğunca zemin hazırlar. Orta evrelerde alışveriş
yapmak için bahaneler bulmanın yanı sıra kişi kendini bu
durumu kontrol edebileceğine inandırır. En son aşamada da
davranışı tamamen kötüye kullanarak, “bu, yaşamla başa
çıkabilmek için tek yolum”, “bunu hak ediyorum” gibi kendini
kandırma yöntemleriyle durumun ciddiyetini inkar eder.
Erken yetişkinlik dönemlerinde başlayan alışveriş bağımlı-
lığı genelde duygu durum bozuklukları, kaygı bozuklukları,
yeme bozuklukları, dürtü kontrol bozuklukları veya kişilik
bozukluklarıyla beraber görülür.
Moraliniz bozuk olduğunda alışveriş mi yapıyorsunuz?
İhtiyacınız olmayan ya da ödemeyeceğiniz şeyler mi
alıyorsunuz?
Dolabınızda bir çorap koyacak kadar yer kalmadığı halde
her zaman giyecek bir şeyiniz olmadığından mı şikâyet
ediyorsunuz?
Eviniz dekordan yürünemeyecek halde mi?
Satınaldığınız şeyleri fiyatları üzerindeöyleceunutuyormu-
sunuzyadayatağınaltınaveyabagajamı saklıyorsunuz?
Satın alma ritüelleriniz, sonrasında sizi endişeli ve suçlu
hissettiriyor mu?
Alışveriş yapma alışkanlığınız ilişkilerinizi zedeliyor mu?
Alışveriş yapmayı durdurmayı deneyip durduramadığınız
oldu mu?
Kendiniz, daha iyi ve güvenli hissetmek için mi alışveriş
yapıyorsunuz?
Alışveriş yapmak size önemli sorunlardan ya da durum-
lardan geçici bir süre için kaçınma fırsatı mı veriyor?
Alışverişi öfkenizi ifade etmek, içinizdeki yalnızlık ve inti-
kam duygusu için mi kullanıyorsunuz?
Alışveriş yapmak terkedilme korkunuzu azaltıp ve çare-
sizce sevilme ihtiyacınızı mı karşılıyor?
Kendinizi sakinleştirmek ve ruh halinizi tamir etmek için
mi alışveriş yapıyorsunuz?
Güçlü ve varlıklı birisiymiş imaji çizmek için para harcama-
ya mı ihtiyaç duyuyorsunuz?
Tuğçe Peker Dercan
Ps i kot e r ap i st
yesilay.org.tr
33
YEŞiLAY
•
EKİM 2014
