Kapak
DR. CEMIL ERTEM
Birçok ebeveyn kendi çocukları için ilk
rol model kendilerinin olduklarını kabul
ederken, çocuk büyüdükçe aile etkisinin
azaldığına inanırlar; ancak bu doğru değildir. El-
bette ki çocuk büyüdükçe çevresinde ailesi dışın-
da farklı kişilerin olduğunu ve sosyal çevresinin
geniş olduğunu fark eder. Bu nedenle de aile içinde
gördüğü ilginin benzerini okulda öğretmeninden,
sosyal çevresinde de arkadaşlarından görmek is-
ter. Aynı şekilde popüler medyadaki ünlülerden et-
kilenir ve onlar gibi olmada çeşitli davranışları da
taklit etmeye çalışır. Bu süreçte aileler her ne ka-
dar çocuğunun ilgisinin dışarıda olduğunu düşün-
se de çocuklarının geleceğe dönük alacağı birçok
kararda hala kendilerinin önemli bir rol oynadığı-
nı unutmamalıdır.
Çocukların madde kullanımından uzak dur-
malarında da ailenin etkisi çok fazladır. Çünkü ço-
cuk gelişim döneminde ilk gözlemlediği ve örnek
aldığı kişiler ebeveynleridir. Çocuk gelişim süre-
cinde ilk planda ailenin davranışlarını taklit et-
mektedir. Bu nedenle insanlar örnek rol model al-
dıkları kişilerin davranışlarını taklit ederek dav-
ranışları öğrenirler. Aile eğer çocuğun gelişim dö-
neminde yeterli örnek rol model oluşturacak dav-
ranışları çocuğa sunamazsa, çocuk arkadaşlarını,
ünlüleri, sporcuları ve kendi yaşamları için ilginç
gördükleri kişileri taklit etmeye çalışır. Eğer bu ki-
şilerden biri madde kullanıyorsa, bu durum çocuk
üzerinde büyük bir etki oluşturabilir. Çocuğu bu
tür davranışlardan koruma ve olumlu davranışlar
kazandırma konusunda ailenin etkisi büyüktür.
Çocuğunuza iyi bir rol model olmada nelere
dikkat etmelisiniz? Bunlar:
• Kimsenin mükemmel bir aile olamayacağını
unutmayın.
Ancak iyi bir aile olmak için sürekli kendini-
zi geliştirin ve çocuğunuzla aranızdaki iletişimi ve
bağı sürekli iyi tutmaya çalışın.
• Çocuğunuza karşı iyi bir rol model olun.
Çocuğunuzu sigara, alkol ve diğer bağımlılık
yapıcı maddelerden uzak tutmada önemli bir adım
da aile bireylerinden kimsenin bu tür maddeleri
kullanmamasıdır. Ancak diyelim ki sigara kullanı-
yorsunuz ve tamamen bırakamadınız. Bu aşamada
bunu kullandığınızdan dolayı pişman olduğunuzu
ve elinizden geldiğince bırakmaya çalıştığınızı ço-
cuğunuza hissettirin. Mümkün olduğunca da evde
ve çocuğunuzun yanında kullanmamaya çalışın.
• Çocuğunuzla aile değerlerinizi paylaşın.
Çocuğunuzun dürüst olma, güvenilir olma ve
sorumluluk sahibi olma gibi özellikleri kendin-
de barındırmasının neden önemli olduğunu an-
lamasıyla ilgili olarak onunla zaman zaman ko-
nuşun. Bu anlamda çocuğunuza başarabileceği
küçük sorumluluklar vererek onu kutlayın ve bu
tür davranışları kazanmasına yardımcı olun. Ba-
ğımlılık yapıcı maddelerle ilgili çocuğunuzla ko-
nuşurken bu değerleri de ön plana çıkarın. Bu tür
değerlerle madde kullanımının bir arada olma-
yacaklarını çocuğunuza anlatın. Bağımlılık yapı-
cı maddelerin girdiği ortamlarda zamanla bu tür
değerlerin ortadan kalkacağı noktasında çocu-
ğunuzu bilgilendirin.
Çocuğunuza nasıl rol
model olabilirsiniz?
ÇOCUĞUNUZUN MADDE KULLANIMINI DOĞRU ŞEKILDE ANLAMA-
SINDA BAĞIMLILIKLA BIRLIKTE ORTAYA ÇIKAN CIDDI PROBLEMLERI
SOSYAL ÇEVRENIZDE BILDIĞINIZ ÖRNEKLERLE ANLATABILIRSINIZ
.
