Çocuğun Okul Başarısını Artırmanın 15 Etkili Yolu

Yeni bir eğitim-öğretim döneminin arifesindeyiz. Öğrenciler, öğretmenler, anne-babalar yoğun bir okul hazırlığına başladılar bile… Akademik başarının sınavlardan yüksek not almak ve sınıf geçmek kıstaslarıyla değerlendirildiği günümüzde öğrencinin hayatı boyunca başarılı olabilmesi için zihnen, bedenen ve ruhen iyi olması gerekiyor. Çocuklarda akademik başarıyı artırmak için dikkat edilmesi gerekenleri bir araya getirdik.
 
Hayata hazırlanmak için büyük bir çaba içindeyiz… Yıllarımızı okula giderek, öğrenmeye çalışarak geçiriyoruz. Bu nedenle akademik başarı, hayatımızın akışını etkileyen en önemli faktörlerden biri… Anne-babalar çocuklarının okulda başarılı olduğunu, öğretmenler ise sınıfındaki çocukların her birinin başarılı olduğunu görmek istiyor. Peki, başarılı olmanın temel kuralları nelerdir? Çocukların okulda başarılı olması için neler yapılmalı? Öğrenme konusunda bazıları doğuştan mı şanslı? Uzmanlara göre başarı sadece yetenek ve IQ ile ilgili değil; uygulanacak basit temel disiplinlerle çocuğun okul başarısı artırılabilir.
 

1. OKUL ÖNCESİ DÖNEME DİKKAT
Başarı genellikle çocuk okula başlayınca somut bir kavram haline geliyor. Bu anlayışın aksine çocuk için başarı evde anne ve babasıyla geçirdiği zamanla başlıyor. Dünyaya gözlerini açar açmaz beslenme, uyku ve hareket düzeni ile başlayan disiplin çocuğun başarısını ilk etkileyen faktörler olarak ön plana çıkıyor. Bebeklik döneminde anne sütü çocukların hem fiziksel hem de ruhsal gelişimini tamamlaması açısından çok önemli. Yapılan araştırmalarda anne sütü alan çocukların hem daha sağlıklı ve dayanıklı hem de daha başarılı olduğu görülüyor.

2. SAĞLIKLI VE DÜZENLİ BESLENME
Anne sütünden sonra çocuklukta düzenli beslenme alışkanlığı kazanılması da çok önemli. Çocuk her gün mutlaka kahvaltısını yaparak güne başlamalı. Bunun dışında çocuğun vücudu için gereken vitaminleri sağlayacak besinleri almasına dikkat edilmeli. Kötü beslenen bir çocuğun zihinsel fonksiyonlarının verimli çalışması beklenemez. Okula gitmeden önce şeker ve karbonhidrat ağırlıklı besinler enerji veriyor gibi görünse de ilerleyen saatlerde çocuğun kan şekerini düşürerek konsantrasyonunu kaybettirecek ve uykusunu getirecektir. Kahvaltıda bunun yerine süt, peynir, yumurta ve sebze gibi besinler tercih edilmeli.

3. DÜZENLİ UYUMASINI SAĞLAYIN
Uyku düzeni çocuğun başarısını etkileyen temel faktörlerden birisi. Her çocuğun gün içinde belli bir saat uykuya ihtiyacı var. Çocuğun başarılı olması için odaklanabilmeye, odaklanabilmesi için de yeterli ve düzenli bir uykuya gereksinimi var. Uyku sayesinde bilişsel işlevler artıyor ve çocuklar bedensel ve psikolojik olarak daha sağlıklı hale geliyorlar.

4. EGZERSİZE YÖNLENDİRİN
Egzersiz ve fiziksel aktivite de çocuğun başarısı için gerekli faktörler arasında. Fiziksel aktivitelerin zihin açıcı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış bir olgu. Bu sebeple çocuğun belirli bir egzersiz programı olması öneriliyor.

5. EVDEKİ HUZUR ÖĞRENMEYİ KOLAYLAŞTIRIYOR
Akademik başarının yolu öncelikle etkili bir şekilde öğrenmekten geçiyor. Öğrenme ise en iyi olumlu duygularla birlikte gerçekleşiyor. Bu bakımdan çocukta olumlu duyguları sağlayabilmek için yaşam ve çalışma ortamının huzurlu ve güvenli olması gerekiyor. Çocuğun akademik başarısı evdeki huzur ortamı ile birebir ilişkili. Çocuklar, aile içinde olup biten tatsızlıkları anlıyor ve bunları bir takıntı haline getirebiliyor. Tartışma ortamı çocukta odaklanma problemleri yaşanmasına neden olabiliyor.

6. ÇALIŞMA PLANLARI YAPIN
Çocuğun akademik başarısı büyük ölçüde evde yapılan planlara ve bunlara uyulmasına bağlı. Ebeveynler okul ortamına giren çocuğa neden ders çalışması gerektiğini mantıklı bir şekilde açıklamalı, çocuk da bunu mantıksal olarak kabul etmeli. Akademik başarının sağlanması için çocuğun düzenli olarak belirlenen programa göre çalışması son derece önemli. Çocuğun ders çalışma, etkinlik ve dinlenme saatleri, gün ve saatleri belirli olacak şekilde haftalık programlar şeklinde belirlenmeli ve uyku saatlerine dikkat edilmeli. Bu program hazırlanırken çocuk göz ardı edilmemeli, çocuğun istekleri, ilgi alanları ve hobileri de dikkate alınmalı.

7. ÇOCUĞUN ÖĞRENME ŞEKLİNİ KEŞFEDİN
İnsanların kişilikleri gibi öğrenme özellikleri de birbirinden farklı. Görsel, işitsel, dokunsal hafıza öğrenme şeklimizde belirleyici oluyor. Öğrenme şekli çeşitli testlerle ortaya çıkarılabiliyor. Çocuğun öğrenme şekli keşfedilip buna uygun çalışmalar yapıldığında öğrenmek hem daha kolay hem daha kalıcı hale geliyor.  

8. EV ÖDEVLERİNİ TAKİP EDİN
Anne babalar çocuğun günlük okul ödevlerini yapmasına önem verdiğini ve onun da önem vermesini beklediğini vurgulamalı. Çocuğa derslerine çalışabilmesi için özel bir yer ayırmak ve bir süre belirlemek gerekiyor. Çocuğun çevresinde dikkatini dağıtacak objelerin olmamasını sağlamak da önemli.

9. ÇALIŞMA ORTAMINA ÖZEN GÖSTERİN
Yetişkin olarak bizler çalışma ve yaşam alanlarımıza ne kadar dikkat ediyorsak, çocuklarımızın çalışma alanlarına da o kadar özen göstermeliyiz. Oda sıcaklığı, ışığı, düzeni çocuğun başarısını etkileyen faktörler arasında yer alıyor. Rahat edilen çalışma ortamları kişiden kişiye değiştiğinden biraz esnek olmakta ve onun beklenti ve beğenilerini de dikkate almakta fayda var.

10. TEKNOLOJİYİ BİLİNÇLİ KULLANMASINI SAĞLAYIN
Araştırmalar çocukların video oyunlarına, internete ve televizyona ev ödevlerine ve okulla ilgili diğer aktivitelere ayırdıklarından daha çok zaman ayırdıklarını gösteriyor. Çocukların bu açıdan takip edilmesi, interneti ve sosyal medyayı güvenli ve olumlu bir şekilde kullanmasının sağlanması gerekli. Çocukların uyku saatine yakın saatlerde cep telefonu, bilgisayar ya da tabletlerle oynamaması gerekiyor; çünkü bu cihazlardan yayılan mavi ışık uyku getiren hormonların salınımını engelliyor. Özellikle hafta içi günde 30 dakikadan fazla ekran kullanımı, çocukların beyin gelişimleri için çok önemli olan, aile ile geçirilen zaman, sosyal zaman, kitap okuma zamanı, oyun, serbest zaman dilimi ve hareket etme fırsatını elinden alıyor.

11. ONUNLA KONUŞUN VE ONU DİNLEYİN
Konuşma ve dinleme alışkanlığı edinmek çocukların psikolojik iyiliğinin yanı sıra okul başarısı açısından da önemli.  Kendisiyle yeterince konuşulmayan ve konuşması için teşvik edilmeyen çocuklar okumayı öğrenmekte güçlük çekebiliyorlar ve bu da başka okul sorunlarına yol açabiliyor. Anne babalar bu konuda iyi bir rol model oluşturmaya dikkat etmeli. Çocuk anne babasının onun söyledikleriyle ilgilendiğini bilmeli. Anne baba iyi bir dinleyici olursa çocuklar da ebeveynlerini örnek alabilirler. Dikkatle dinlemeyi öğrenememiş çocuklar talimatları izlemekte ve ders sırasında dikkatlerini toplamakta zorlanabiliyorlar.

12. SORUMLULUK VERİN
Sorumluluk almak ve bağımsız çalışmak çocukların okul başarısı için önemli nitelikler. Bu açıdan çocuklara küçük yaşlardan itibaren taşıyabileceği kadar sorumluluk ve gündelik işler vermek gerekiyor. Makul kurallar koyarak çocuğun bu yönlerini geliştirmesine yardımcı olunması onun başarısına da katkı sağlıyor. Kendi sorumluluğunu taşıyan çocuk kendisi için çalışıyor, anne babanın yalnızca gözlemlemesi yetiyor. Giyinme, banyo, ödev, yatak toplama gibi kendi başına yapabileceği işlerin sorumluluğunu çocuğa vermek, sürekli onu korumak yerine arada sırada küçük hatalar yapmasına müsaade etmek, okul başarısı ve öz güven için kritik öneme sahip.

13. HER GÜN SERBEST ZAMANI OLSUN
Serbest zaman boşa geçen zaman değildir. Çocuğun her gün okul aktiviteleri, televizyon izleme ve bilgisayar oyunları ile geçirdiği zaman dışında yaratıcılığını kullanacağı, hiçbir yetişkinin yönlendirmesi olmadan kendi kendine kararlar verip, problem çözme fırsatının olacağı ortamların beyin gelişimini ciddi ölçüde desteklediği biliniyor.

14. ONU DÜŞÜNMEYE TEŞVİK EDİN
Beyin gelişimi ve öğrenme okul ders saatleri dışında da devam edebilir. Çocuğun evde bol bol kitap okuması ve ailesiyle sohbet etmesi onun düşünme ve dil gelişimini en çok etkileyen faktörler. Çocuk bir soru sorduğunda ona hemen doğru cevabı vermek yerine önce,“Sen ne düşünüyorsun bu konuda?” diye sormak beynini zorlamasına ve öğrenme potansiyelinin artmasına neden olacaktır.

15. ÖĞRETMENİ VE OKULU İLE TAKIM OLUN
Çocuğun öğretmeniyle diyalog halinde olmak ve çocuğun durumuyla ilgilenildiğini belirtmek önemli. Anne babalar çocuğun öğretmeninden herhangi bir sorun çıktığında onlarla iletişim kurmasını rica etmeli. Öğretmenle ortak çalışmak ebeveynlerin çocuğun kişiliği, olası sorunları, tutumları ve akademik başarısı hakkında daha çok şey bilmelerini sağlar.