Yaşam Becerileri Bağımlılıklardan Koruyor

Bağımlılıklarla mücadelede ulusal ve uluslararası düzeyde öncü rol oynayan Yeşilay, bağımlı kişilerin rehabilitasyonu için farklı çalışmalar, destek programları yürütmekle birlikte, bağımlılık oluşmasına karşı önleyici nitelikteki eğitim programlarıyla da gençleri bağımlıklardan korumaya çalışıyor.  Bu kapsamda yürütülen faaliyetlerden biri de  “Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim Programı (YYBE)”.  Programın içeriğini ve detaylarını birlikte inceleyelim.

Yeşilay tarafından oluşturulan Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim Programı (YYBE) , öğrencilerin bağımlılık riskinden uzak bir yaşam sürmesini, olumlu davranış değişiklikleri ve alışkanlıklar kazanmasını ve kendini riskli ortam ve durumlardan korumasını sağlayacak etkinliklerden oluşan okul temelli, koruyucu, güçlendirici bir eğitim programı hizmeti sunuyor. Birincil önleme yaklaşımı ile geliştirilen YYBE, Türkiye’de bu ölçekte hazırlanan ilk program olma özelliği taşıyor.

YAŞAM BECERİLERİ KAZANDIRMAYI HEDEFLİYOR
YYBE programı ile öğrencilere stresle başa çıkma, olumsuz duyguları önleme, kendini yönetme, etkili iletişim, eleştirel düşünme, karar verme, reddetme becerileri gibi toplam üç temel alana hizmet eden birçok beceri kazandırılmaya çalışılıyor.  Programın geliştirmeyi hedeflediği yaşam becerilerinden ilki öz kontrol becerileri. Bu başlık altında öğrencilere stres ve öfkeyle başa çıkma, zorlayıcı, beklenmeyen yaşam olayları ile baş etme, problem çözme, olumlu düşünebilme becerileri, olumsuz duygularla baş etme becerileri kazandırılmaya çalışılıyor. Öğrencilere kazandırılması amaçlanan ikinci beceri öz farkındalık ve beden imajıyla ilgili konular. Bu konuların içinde de başkalarının gözünden vücudum ve ben, değişen-gelişen bedenimi destekleme, sağlıklı yaşam seçimleri için karar vermek, hobi, spor ve sanat aktiviteleri giriyor. Eleştirel düşünme, güvenli olan ve olmayan ortam ve arkadaşlıkları ayırt etme, manipüle edilmeyi önleyici beceriler, güvenli girişkenlik, ilişki başlatma ve sürdürme becerileri, hayır diyebilme, reddetme becerileri ile akran ilişkilerine yönelik becerileri kazandırmayı amaçlıyor.

YAŞAYARAK ÖĞRENME VE PROBLEM ÇÖZME ODAKLI
Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim Programı’nın (YYBE)  eğitim öğretim yaklaşımı, yaparak ve yaşayarak öğrenmeye ve problem çözmeye dayanıyor. Eğitsel oyunlar ve drama etkinlikleri ile desteklenen programda hedef yaş grubunun gerçek hayatta karşılaşabileceği problem alanları kurgulanıyor.  Öğrencilerin bir araya gelerek birbirlerinin bakış açılarından ve yaşantılarından öğrenebilecekleri zengin bir ortam oluşturuluyor. Temel amacını bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımını önlemek, risk faktörlerini azaltmak, koruyucu faktörleri artırmak olarak belirten YYBE,  ergenlik döneminde bulunan bireylerin bağımlılığa karşı dirençli olmalarını sağlamak için uzmanlar, aileler ve gençlerin görüşlerine dayalı olarak uzman bir ekip tarafından belirlenen yaşam becerilerini kazandırmayı da amaçlıyor.

HEDEF KİTLE 7.SINIF ÖĞRENCİLERİ
Hedef kitlesi 7. sınıf öğrencileri olan fakat bu öğrenciler 8.sınıfa geçtiklerinde de uygulanmak üzere beş haftalık takviye etkinliklerle desteklenen program; sağlıklı yaşam, sağlıklı birey, sağlıklı toplum perspektifiyle öğrencinin çok yönlü gelişimini sağlamaya çalışıyor. Oldukça geniş becerileri barındıran ve riskli durumlar karşısında bireylere koruma sağlayan yaşam becerileri, fiziksel ve ruhsal sağlığını tehdit eden durumlar karşısında ergenlere koruyucu bir kalkan yaratıyor. Özellikle akran baskısı ve düşük öz saygıdan dolayı kendi kararlarını uygulama konusunda sorunlar yaşan ergenler, yaşam becerileri programıyla birlikte kendilerini koruma gücünü elde ediyorlar.

5 BİN ÖĞRENCİ PROGRAMI TAMAMLADI
Program 2021  uygulanmaya ve Türkiye genelinde yaygınlaşmaya başladı. Bu doğrultuda, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı ve Yeşilay arasında imzalanan protokol kapsamında programın 81 ilde yaygınlaştırılması kararlaştırılıyor. 25 – 28 Ekim 2021 tarihinde İzmir’de gerçekleştirilen uygulamalı bir eğitim ile 81 ilden 151 rehber öğretmen/psikolojik danışman YYBE formatörü olarak yetiştiriliyor. Eğitimin ardından, formatörler kendi kurumlarında programı uygulamaya başlıyor ve 2021 – 2022 eğitim öğretim yılında 7.sınıfta okuyan yaklaşık beş bin öğrencinin programı tamamladığı belirtiliyor. Programın ülke genelinde uygulamasının yanı sıra, Türkiye İBBS-1 (İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması-1)’e göre belirlenmiş 12 ilde YYBE eğitim programının etkililik analizi çalışması gerçekleştirildiği verilen bilgiler arasında. Gerçekleştirilen araştırma kapsamında programın, temelde öğrencilerin yaşam becerilerini olmak üzere; sigara, alkol ve uyuşturucu maddeleri reddetme becerilerini ve madde bağımlılığından korunmada öz yeterliklerini geliştirmede anlamlı ve kalıcı bir etkisi olduğu görülüyor.