Bahane Yok! Oyun Vakti

Günlük koşuşturma içinde çoğu zaman çocuklarımızla oyun oynamaya vakit bulamıyorken, bugünlerde Covid-19 salgını sebebiyle yaşadığımız sosyal izolasyon sürecinde çocuklarımıza daha fazla vakit ayırma şansına sahibiz.  Anne babaları çocukluğuna götürecek, çocuklarıyla iletişimlerini daha da güçlendirebilecek, birlikte güzel zaman geçirecekleri çok sayıda oyun seçeneği var. Bizler de bu oyunları sizler için derledik. Evde kalırken biraz eğlenmeye ne dersiniz?
 
SESSİZ SİNEMA
Oyun turumuza, ilk akla gelen ve herhangi bir malzeme gerektirmediği için en kolay oynanabilen oyunların başında gelen sessiz sinema ile başlayalım. İki veya daha fazla kişiyle oynanabilen bir oyundur. Ses ve söz kullanmaksızın bir film veya kitap adı anlatılmaya çalışılır. Sessiz sinema, kişi sayısına göre takımlar halinde veya bireysel yarışma olarak veya belli bir düzene tabi kalmaksızın isteyenin çıkıp anlatması şeklinde de oynanabiliyor. Anlatım süresinin belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan sistem, ilk kelime için 1 dakika, diğer her kelime için de 30 saniye hak tanınmasıdır. Bu oyun çocuklara zamanı doğru kullanmayı öğretirken hayal güçlerinin artmasına ve her koşulda düşüncelerini doğru ifade edebilmelerine de yardımcı oluyor.
 
SICAK-SOĞUK
Evde rahatlıkla oynayabileceğiniz diğer bir oyun seçeneği de sıcak-soğuk. Sıcak soğuk oyunu, özellikle küçük çocukların sevdiği bir oyun. Ebe seçiminden sonra belirlenen bir nesne saklanır. Ebe nesneye yaklaşırsa, çocuklar hep bir ağızdan “sıcak”, uzaklaşırsa da “soğuk” derler. Bu oyun, nesnenin yerini belirtmek için el çırparak da oynanır. Ebe saklanan nesneye yaklaştıkça el çırpma kuvvetlenir, uzaklaştıkça yavaşlar. Bu oyun, çocukları eğlendirirken aynı zamanda da mesafe algısı, dikkat ve yönergeleri değerlendirip anlamlandırma ve sonuca ulaşma yetisi kazanmalarına yardımcı oluyor.
 
SESLİ HARF DEĞİŞTİRMECE
Gündelik yaşantımız içerisinde kullanılan sözcüklerdeki sesli harfler, seçilen başka bir sesli harfle okunmaya çalışılıyor. Örneğin, çocuğumuza haftanın günlerini sadece “e” sesli harfini kullanarak sayması gerektiği söylenebilir ve telaffuzu kontrol edilir.  Bu oyun sayesinde de,  çocuğun hızlı ve çeşitli düşünme becerileri gelişiyor.
 
DEVE-CÜCE
Çocuğun kaba motor becerilerini geliştirmeye yardımcı olan deve-cüce oyunu da,  ebeveyn ve çocukların birlikte oynarken bol bol gülebileceği aktivitelerden biri.  Oyunda komut veren kişi “deve” dediğinde diğerlerinin ayakta durması, cüce dediğinde ise çömelmesi gerekiyor. Tersini yapan yanıyor. Komutları algılamak ve bunlara göre hareket etmek üzerine kurulu bu oyun, çocuğun reflekslerini hızlandırıp çabukluk kazanmasını sağlıyor.
 
BOM  
Bu oyun için oyuncular sırasıyla birden başlayarak saymaya başlıyor. Sırası her gelen oyuncu hangi sayıdalarsa onu yüksek sesle söylüyor. Beş veya beşin katlarında denk gelen oyuncu 5 ve 10 veya 15 yerine bom demeli. Eğer ki şaşıran olursa oyuncu yanıyor. Yanan oyuncu oyundan çıktıktan sonra, kalan oyuncularla oyun kaldığı yerden devam ediyor. Burada dikkatli olmak önemli. Sürekli sayıları takip halinde olmak gerekiyor. Bu oyun çocuklara ardışık sayıları kavrama becerisi kazandırırken, dikkat becerilerinin gelişmesine de katkı sağlıyor.
 
SAKLAMBAÇ
Çocuk oyunlarının vazgeçilmezi ve belki de oynamaktan en zevk aldıkları oyundur saklambaç. Ebe seçilen kişinin diğer kişileri bulmaya çalıştığı bu oyunda kişi sınırlaması yok. Sizinle birlikte oynamak isteyen herkesi oyuna dahil edebilirsiniz.  Evde veya açık alanda oynayabileceğiniz bu oyunda öncelikle bir ebe seçiyorsunuz sonra ebe bir duvara başını yaslayarak sayı sayıp "Önüm arkam sağım solum ebe saklanmayan sobe" diyerek saymayı bitirdiğinde ebenin onları göremeyeceği yerlere saklanan diğer oyuncular sobeleme noktasına gelip elleriyle sobe yapmaya çalışıyorlar. Çocuğa hareket kazandıran bu oyun, aynı zamanda doğru zamanlama, hızlı düşünme, yön kavramı gibi yetileri de geliştirmeye yardımcı oluyor.
 
ELİM SENDE
Çocuklar bir tekerleme söyleyerek aralarında bir ebe seçtikten sonra ebeden kaçıyorlar. Ebe ise onlara eli ile dokunmaya çalışıyor. Ebe kime dokunursa, o çocuk ebe oluyor. "Elim Sende Elim Sende Sabaha Kel Kalk Sen de.” diyerek oyuna devam ediliyor. Bu oyun da çocukların hareket kabiliyetlerini arttırıcı oyunların başında geliyor.
 
İSİM-ŞEHİR
Kağıt ve kalemle oynanabilen bir oyundur. Kâğıtlara İsim-Bitki-Şehir-Hayvan-Ünlü-Ülke vs. başlıkları yazılıyor. Oyunculardan biri içinden alfabeyi saymaya başlıyor. Diğerleri dur deyince hangi harfi söylerse, o harfle başlayanları kâğıda yazıyorlar. İlk tamamlayan 10'a kadar saymaya başlıyor. 10’a gelince herkes kalemlerini bırakıyor. Her başlık 10 puan değerindedir.  En çok puan toplayan oyunu kazanıyor. Çocukların farklı düşünmesini sağlayan bu oyun aynı zamanda, herkesin keyif aldığı eğlenceli de bir oyundur.
 
HEYKEL OL
Evde kolaylıkla oynayabileceğiniz ve oynarken de çok eğlenebileceğiniz bir başka oyun da heykel olma oyunu. Müzik eşliğinde dans ediyorken birden müziği durdurup “Heykel ol!” deniliyor. Herkes en son hangi hareketi yapıyorsa, o haliyle donuyor ve hiç kıpırdamıyor.  Müzik başlayınca tekrar canlanıp oyunu istediğiniz kadar tekrarlayabiliyorsunuz. Enerji boşaltmak, ritim duygusu, konsantrasyon ve çabuk karar verme yetisi gibi becerileri geliştiren bu oyunun benzer bir versiyonu da sandalye kapmaca. Bu oyunda da müzik eşliğinde dans ederken, müzik durunca sandalyeye oturabilen kazanıyor.
 
BALONU DÜŞÜREN YANAR!
Özellikle 2-4 yaş grubundaki çocukların çok severek oynayacağı bir oyun olan balon düşürme oyununda ihtiyacınız olan bir balon. Bir çocuğu bir balonla sınırsız eğlendirebilmenin yolunu sunan bu oyunda balonu düşüren yanıyor. Bol koşturmalı, atlamalı, zıplamalı bu oyun çocuğun enerjisini atmasını sağlamasını yanında el-göz-ayak koordinasyonunu da geliştirmesine yardımcı oluyor.
 
KELİME OYUNU
Bu oyun çocukların kelime dağarcığını geliştiriyor. Oyunculardan biri ortaya bir kelime atıyor ve sıradaki oyuncu o kelimenin son harfiyle başlayan bir kelime söylemek zorunda. Bu oyunun insan adıyla oynanan sürümü de var. Kelime bulamayan oyuncu önce bir uyarı alıyor, daha sonrada oyun dışı kalıyor.
 
KUTU KUTU PENSE
Oyuncular el ele tutuşarak daire oluyor ve melodisiyle “Kutu kutu pense, elmamı yerse, arkadaşım -bir isim-  arkasını dönse” tekerlemesini söylüyorlar. Adı söylenen oyuncu arkasını dönüyor. Sırayla herkes arkasını döndükten sonra aynı tekerlemeyle önlerine dönüyor. Bu oyun da çocukların ekip olma, uyum gibi özelliklerini geliştirmeleri için çok uygun bir oyun.
 
ALIŞVERİŞ ZAMANI
Evde oynayabileceğiniz çok keyifli ve öğretici bir oyun daha.  Bu oyunu mutfağınızdaki tüm açılmamış paket gıdalarla oynayabilirsiniz.  Makarna, hazır çorba, küçük mutfak eşyalarının yanı sıra kitap, kalem, toka  gibi ürünler bir masaya diziliyor. Çocuklara bir alışveriş sepeti veya bir poşet veriliyor. Kağıtlar para gibi kesilerek alışveriş için kullanılıyor. “Bu kaç lira?” diye sorarak alışveriş yapılıyor. Çocuklar bu oyunu uzun dakikalar boyunca sıkılmadan oynayabiliyor ve bu oyun sayesinde sosyal becerileri, sayı sayma yetisi, alışveriş kavramı, benlik duygusu ve karar verme yeteneği gelişiyor.
 
AYNAYLA KEŞİF
İki kişi oynanan bu oyun çocukların bedenlerini tanımasına ve bir odak noktasına dikkatini yoğunlaştırmasına yardımcı oluyor. Bu oyundaki iki kişi karşılıklı durarak arada bir metre mesafe bırakılıyor. Biri hareket edici, diğeri ise ayna oluyor. Ayna olan karşısındakinin hareketlerini aynasıymış gibi taklit ediyor. Amaç karşılıklı olarak aynı hareketleri yapabilmek; bunun için hareket edici çok hızlı hareket etmemeli, ayna da olabildiğince dikkatli izlemeli. Amaç ise olabildiğince uzun süre aradaki uyumun sürdürülmesi. Yardımlaşmayı, iki kişi birlikte bir iş başarabilmekten keyif almayı, empati kurmayı ve dikkatli izlemeyi geliştiren bu oyun hem çok eğlenceli hem de eğitici. Bu oyun uzmanlarca özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu olan çocuklar için tavsiye ediliyor.
 
YAĞ SATARIM BAL SATARIM
Bir ebe vardır ve diğerleri çember oluşturup yere çöküyorlar. Ebe elinde bir mendille, “Yağ satarım, bal satarım, ustam ölmüş ben satarım. Ustamın kürkü sarıdır satsam 15 liradır zambak zumbak dön arkanı sıkı sıkı bak.” diyerek etraflarında dolaşıyor. Sonunda mendili birinin arkasına koyuyor ve koşmaya başlıyor, mendili bıraktığı kişi kalkıp ebeyi kovalıyor. Eğer ebe yakalanmadan onun yerine geçebilirse, diğer oyuncu ebe oluyor. Eğer yakalanırsa tekrar ebe oluyor. Anne-babalar, çocukluklarının klasiği olan bu oyunu kendi çocuklarıyla oynarken hem eğlenecek hem de eski günlere gidecek.

MESLEK OYUNLARI
Çeşitli mesleklerin canlandırıldığı oyunlar da çocukların en sevdikleri arasında yer alıyor. Bunların başında ise doktorculuk, kuaförlük, itfaiyecilik, öğretmenlik gibi meslek oyunları geliyor. Bunlar çocuğa sorumluluk duygusu kazandırmanın yanında çocukları çeşitli rollere büründürdüğünden bir çeşit hayatın provasını yaşatıyor. Bu oyunlarla çocuk çevresinde gördüğü rol modellerle özdeşim kuruyor. Örneğin bir kreş çocuğu öğretmencilik oynarken kreşte öğretmeninin davranışlarını kopyalıyor. Önce taklit edip sonra özdeşim kurarken bunun gibi oyunlar çocukta kimlik gelişimini destekliyor.
 
EVET-HAYIR
Evet-hayır oyununu hepimiz hatırlarız. Soruları anlama ve cevaplama yetisi kazandırmaya, bunun yanında dikkat ve konsantrasyon sağlamaya yardımcı olan bir oyun olan evet-hayır, sorulara cevap verirken “evet” veya “hayır” kelimelerini söylememek üzerine kurulu. Çocuğun dil becerisini geliştirdiğinden, dil öğretiminde de kullanılan bu oyunu oynarken bol kahkahalı dakikalar geçirebilirsiniz.
 
SOS
2 kişilik bir oyundur. Kareli defter üzerinde sınırları belirlenmiş alanda oynanır. Her oyuncunun birer hamle hakkı vardır. Oyuncu, istediği kareye “S” ya da “O” harfi koyar. Oyun sırası kendisine geldiği anda S-O-S kelimesini tamamlayan oyuncu puan ve yeni hamle hakkı kazanır. En çok SOS yapan oyunu kazanır. Bu oyun da dikkat gerektiren, zihinsel yetileri güçlendirici bir oyundur.