Web sitemizde en iyi deneyimi yaşamanızı sağlamak için çerezleri kullanıyoruz.
Detaylı Bilgi
1046
Teknoloji Bağımlılığı

Dijital Çağın Hastalığı: Yeni Nesil Bağımlılıklar

Yusuf DURAN

İnternetin hayatımızdaki yeri arttıkça bağımlılıklar da şekil değiştirdi. Kumar için mekan zorunluluğu, sanal casinolar ve bahis siteleri ile ortadan kalktı. Bilgisayar oyunları çok oyunculu ve interaktif hale geldi. Yeni nesil bağımlılık kavramını Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Osman Tolga Arıcak ile konuştuk.

Yeni nesil diye ifade ettiğimiz teknoloji bağımlılığı ve türleri nasıl ortaya çıktı?
Günümüzde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından, teknolojiyle ilişkili olarak iki tür davranışsal bağımlılık olduğu kabul ediliyor. Bunlar; kumar bağımlılığı ve dijital oyun bağımlılığı. Bizim bir şeye bağımlılık diyebilmemiz için DSÖ’nün koyduğu çok önemli dört kriter var.

Nedir bu kriterler?
Birincisi bağımlı olunan eylemin yani davranışın hayatımızın en önemli önceliği haline gelmesi. Yani işimizden, eşimizden, çocuğumuzdan ve eğitimimizden ön plana koymamız. Zihnimizin sadece bununla meşgul olması, bütün uğraşımızın bu eylem haline gelmesi gerekiyor. Örnek olarak kişi “Ben günde 8 saat oyun oynuyorum; ama bu arada işimi de yapıyorum, ailemi de ihmal etmiyorum. Bu eylem sonucu uykusuz kalıyorum ama her işimi yolunda götürüyorum.” diyorsa buna bağımlılık diyemeyiz.

İkinci olarak bağımlı olunan eylemi kontrol edemez hale gelmemiz gerekiyor. Kontrol mekanizmasının bozulması da gerekiyor. Tüm gün oyun oynayan birisinin “Bırakacağım artık. Bundan sonra günde iki saat oyun oynayacağım.” demesini ve ertesi gün tekrar eylemini gerçekleştirmesini örnek verebiliriz. Üçüncüsü de eylemin olumsuz sonuçlarına rağmen devam etmesi gerekiyor. Uykusuz kalıyorsam, işimden uyarıyorlarsa, derslerim bozulup notlarım düşmeye başlıyorsa, yakınlarımla aram bozuluyorsa ya da sağlık problemleri yaşıyorsam, ekonomik olarak sıkıntıya giriyorsam veya para kaybediyorsam, ekonomik, sosyal, zihinsel ve bedensel olarak tüm olumsuz sonuçlara rağmen oynamaya devam ediyorsam bu kriteri karşılıyorum demektir. Dördüncüsü ise işlev kaybı. Yani artık ben biyolojik ve psikososyal olarak sağlıklı bir şekilde işlevlerimi yerine getiremiyorum demektir. Bu dört koşul bir arada olursa biz buna bağımlılık diyebiliyoruz. Dört koşul bir arada değilse bağımlılık tanımı yapamıyoruz.

Öte yandan hakkında henüz yeterli veri olmadığı için online alışveriş, pornografi, sosyal medya ve akıllı telefonların aşırı kullanılması gibi davranışların bağımlılık olarak ifade edilmemesi gerekiyor. Bunun yerine riskli kullanım, problemli kullanım ifadeleriyle bu davranışların da bağımlılık adayı olduğunun belirtilmesi gerekiyor.

Telefonu elinden bırakamayan veya sürekli oyun oynayan herkes bağımlı mıdır, bağımlılık nasıl tanımlanıyor, kriterleri nelerdir?
Telefonu elinden hiç düşürmeyen kişiler ya da pandemide günde 8-10 saat oyun oynayanlar için sadece süreye bakarak bağımlı demememiz gerekiyor. Veya sosyal medyadan hiç çıkmayan bir kişinin sadece bu davranışına da bakarak bağımlı demememiz gerekiyor. Bağımlılık diyebilmemiz için DSÖ’nün ortaya koyduğu bu dört koşulu görmemiz gerekiyor. Bunların hepsini göremiyorsak eyleme “bağımlılık” dememiz doğru değil. Kişi telefonu yanında olmadığında bir şeylerden (yeni haberlerden, gelişmelerden, arandığında bulunamamaktan) mahrum kalacağını düşünerek bu tür eylemleri yapabiliyor. Bu davranışlara bağımlılık demek doğru değil. Zira akıllı telefon artık pek çok kişinin işinin bir parçası. Bunlar FOMO (Fear of Missing Out) denilen yani sürekli bir şeyleri kaçırma korkusu olarak isimlendirilen bir durumu tanımlıyor.

Peki davranışsal bağımlılıklar yani yeni nesil bağımlılıklar ne zaman ortaya çıktı? 
Kumarın tarihsel olarak çok eski bir geçmişi var. Ama online olarak baktığımızda internetin yaygınlaşması sonucu bahis sitelerinin, sanal casinoların oluşması ile birlikte 20 yıllık bir geçmişi var. Video oyunları ise 40 yıllık bir tarihe sahip. Video oyunlarının başlangıcı 1980'lerin başına dayanıyor. Amerika'da 1983 yılında yayınlanmış bir makalede çok uzun süre video oyunu oynayan bir çocuğun yaşamış olduğu sorunlar konu ediliyor örneğin. Son 10 yılda ise çok oyunculu internet oyunlarının yaygınlaşmasıyla bu durum daha da artmış durumda. Ben dijital oyunu ve kumarı yeni nesil bağımlılık olarak tanımlamak istemiyorum açıkçası. Belki günümüzde ilgi odağı olduğu için yeni nesil bağımlılık tanımlamasını tercih ediyoruz. Ama aslında kumar da dijital oyunlar da eskidi artık. Tarihleri eski fakat şekil değiştirdi, çok oyunculu hale geldi. Ayrıca oyunların türleri de değişti. Örneğin e-spor gündeme geldi. Federasyonu kuruldu. Olimpiyatlar başladı. Ve bunlar daha çok bizim ilgimizi çekmeye başladı.

“ÇOCUKLARA HAYAL SATILIYOR”

E-spor için bağımlılık tanımını kullanabilir miyiz peki?
Henüz e-spora bağımlılık demek için çok erken. Profesyonel bir uğraş e-spor. Şu an için e-spora da bağımlılık denmesine taraftar değilim. Çünkü e-spor oynayan herkes bağımlı değil. Bazı gençler için bağımlılığa giden yolu kolaylaştıran bir eylem.

Ama bu riskli bir durum. Bütün futbol oynayan çocukların gönlünde büyük kulüplerde profesyonel sporcu olarak oynama hayali vardır. Ama on bin çocuktan bir tanesi profesyonel olarak futbol oynayabilir. E-spor’da da durum bu şekilde. Örneğin şimdi 20 milyon çocuk ve genç oyun oynuyor. Bunun taş çatlasın 100 tanesi bilemediniz, 200 tanesi ligde oynayan e-sporcu olabilir. Diğerleri için hayal satılıyor ve bu çocuklar risk altında. 20 milyon çocuğa yazık oluyor. Kimisi oyunlara bağımlı oluyor ve bu çocukların hayatları mahvoluyor. Bu yüzden e-sporun kendisine karşı olmaktan çok e-sporun bu kadar popüler hale getirilmesinden, bu kadar yaygınlaştırılmasından, herkesin yapabileceği bir şey gibi düşünülmesinden ve çocukların, gençlerin hayatlarının mahvedilmesinden rahatsızım.

BEYNİN ÖDÜL MEKANİZMASI BOZULUYOR

Yeni nesil olarak tabir edilen bağımlılıklar ile diğer bağımlılıklar arasında ne tür benzerlikler ve farklılıklar mevcut?
Yeni nesil bağımlılıklarla eski bağımlılıklar arasındaki benzerlikleri şöyle açıklayabiliriz… Bağımlılığın türü; ister davranışsal bağımlılık olsun, isterse kimyasal bağımlılık olsun, hepsi beynin ödül mekanizmasıyla ilgilidir. Beynimizde ödül yolakları (dopamin yolakları) dediğimiz bir mekanizma var. Uyuşturucu ya da alkol alındığında, sigara içildiğinde veya kumar oynandığında beynin ödülle ilgili bu merkezleri aktive oluyor. Normal insan beyni, günlük yaşamda ortalama bir ödül doygunluğuna sahiptir. Bu doygunluk insanın kendini iyi hissettiği, mutlu olduğu durumu ifade ediyor. Fakat dışarıdan bir madde alındığında, oyun oynandığında, kumar oynayıp kazandıkça ya da dijital oyunda derece atladıkça beyindeki dopamin düzeyi artış gösteriyor. Yani kişinin kendini iyi hissetme, mutlu hissetme, coşkulu hissetme hali (haz durumu) artış gösteriyor.

Hangi bağımlılık türü daha hızlı meydana geliyor?
O maddeyi kullanmadığımızda, oyun veya kumar oynamadığımızda bu seviye tekrar eski haline geliyor. Ama artık yeni yüksek seviyeyi gördüğü için beyin burayı istiyor. Eski hali kişiye artık tat vermemeye başlıyor. Kişi kendisini sıkıntılı hissetmeye başlayıp, kaygı yaşıyor. İşte bağımlılık dediğimiz şey aslında beynin ödül mekanizmasının bozulması anlamına geliyor. Davranışsal bağımlılık olduğunda bunu biz eylemlerimizle tekrarlıyoruz. Bu eylemler de beynimizde birtakım kimyasal değişiklikler meydana getiriyor. Ama kimyasal maddeler bunu daha hızlı yapıyor.

Bağımlılık yaratan kimyasal maddeler beynimize daha hızlı yerleşiyor. Çünkü beyne doğrudan etki ediyor. Öte yandan davranışlarımızın beyinde bir değişiklik meydana getirmesi için zaman geçmesi gerekiyor. Ve yine beynin doğrudan hücreleri ölmeye başlıyor.  Veya madde aldığında beynin sinir hücreleri ölmeye başlıyor. Davranışsal bağımlılıklarda böyle bir şey söz konusu değil. Bu nedenle ikisinin biyolojik olarak yarattığı tahribat aynı değil. Ama ödül mekanizmasını bozma sistemi aynı. Böyle bir benzerlik söz konusu. Farklılık olarak da tabii ki kimyasal bağımlılıkların tahribat düzeyi daha yüksek ve kişiyi yavaş yavaş ölüme götürüyor. Fakat davranışsal bağımlılıklar kişiyi ölüme götürmüyor. Dolaylı olarak; kilo alma ya da verme, uykusuzluk, duruş bozuklukları gibi sonuçlarla bedene zarar veriyor.

YENİ NESİL BAĞIMLILIKLARDA TEDAVİ DAHA ZOR

Yeni nesil bağımlılıkların tedavileri nasıl yapılıyor?
Madde bağımlısı kişilerin tedavisi için kullanılan bazı ilaçlar ve tedavi seçenekleri mevcut. Bu yöntemlerle bağımlının vücudu zararlı maddelerden, alkolden ve uyuşturucudan temizlenebiliyor. Bağımlı zararlı maddelerden uzak kaldığı sürece hayatını daha etkili bir şekilde devam ettirebiliyor. Fakat bağımlılığın tekrar etmesi konusunda risk devam edebiliyor. Ama yeni nesil bağımlılıklarda durum farklı. Oyun veya kumar bağımlısının elinden telefonu, bilgisayarı, tableti alamazsınız. Herkeste telefon var. “Telefondaki kumarla ilgili sitelere girme.” deseniz bile telefon kişinin elinde. Telefon ya da tabletin ulaşılabilir olması yeni nesil bağımlılık tedavileri için riski devam ettiriyor. Uyuşturucu bağımlısının maddeye erişimini zorlaştırabilirsiniz, engelleyebilirsiniz; ama telefon, bilgisayar, tablet her yerde.

Öte yandan davranışsal bağımlılıklar için kesin ve net bir tedavi yöntemi yok. Diğer psikiyatrik bozukluklara yönelik ilaç tedavileri yapılıyor. Artı psikoterapi yapılıyor ve kişinin hayatına çeki düzen vermesi için başka meşguliyetler işin içine sokulmaya çalışılıyor: spor, sanat veya değişik hobiler gibi… Burada sosyal destek de çok önemli tabii. Ama dediğim gibi kişinin hayatından teknolojiyi söküp alamadığımız için risk büyük oranda devam ediyor.

DSÖ KAYGI DUYUYOR

Dünyanın yeni nesil bağımlılıklara bakışı nasıl? Dünya Sağlık Örgütü ne tür çalışmalar yapıyor, devletler tedbir politikası yürütüyor mu?  Bu konuda dünya genelinde uzmanlar ikiye ayrılmış durumda. Bir grup; dijital bağımlılık olayının, özellikle oyun bağımlılığının çok abartıldığını düşünüyor.

DSÖ kriterlerine göre yapılan araştırmalarda değişik ülkelere göre yeni nesil bağımlılıklarda yüzde 1 ila 5 arasında oranlar var elimizde. Amerikan Psikiyatri Birliği’nin (DSM) kriterlerine göre daha önceleri yapılan çalışmalarda yeni nesil bağımlılık oranları yüzde 10-15’leri gösteriyordu. DSÖ’nün bahsettiğimiz dört başlığına göre yapılan yeni çalışmaları oranların daha düşük olduğunu gösteriyor. Oranlar yüksek değil ama yine de sorun var.
DSÖ ile çalışan diğer bir grup uzman da Yeşilay Genel Başkan Vekili Mehmet Dinç᾿in ve benim de katıldığımız etkinliklerde, “Yeni nesil bağımlılıklar önemli ve artan bir sorun. Önlem alınmazsa daha da artacak.” diyor. DSÖ veriye dayalı karar verdiği için oyun bağımlılığının bir hastalık olduğunu kabul etti ve el kitabına koydu. Bu artık tanımlanmış bir hastalık olarak literatüre girdi.

DSÖ’nün üstesinden gelemediği sorun şu: Yeni nesil bağımlılıklara dair tedavi protokolü henüz belli değil. Her ülke kendince bir şeyler yapmaya çalışıyor. Son yıllarda katılım gösterdiğimiz toplantılarda en çok tartışılan konulardan birisi de “Bunun tedavisi nasıl olacak?” sorusuydu.

UZAK DOĞU’DAKİ ALTERNATİF TEDAVİLER

Dünyada uygulanan farklı tedavi yöntemleri neler?
Batı ülkelerinde, Avrupa'da ve Amerika'da bu konuda çok ciddi bir çalışma görmüyoruz. Genel olarak şu anda dünyada yaygın tedavi yöntemi söylediğim gibi, psikiyatrik eş tanılara yönelik ilaç tedavisi ve destekleyici psikoterapi. Japonya'da, Güney Kore'de, Çin’de; bunlar daha geleneksel muhafazakar topluluklar olması hasebiyle; farklı uygulamalar da olduğunu öğrendik. Örneğin Güney Kore'de şu tür uygulamalar yapılıyor:

  • 00.00  ile 06.00 saatleri arasında 16 yaşından küçük çocukların oyunlara girememesi.

  • Çocuk belli bir saat oyun oynadıktan sonra oyunun, internetin yavaşlamaya başlaması. İnternet yavaşladığında çocuk oyunda puan kazanamıyor ya da kaybediyor özellikle çok oyunculu oyunlarda.  Oyun çekilmez hale geliyor ve oyunu bırakıyor.

  • “Bir saattir oynuyorsun. Kalk biraz dolaş. Daha sonra oynamaya devam et.” gibi uyarılar ekranda beliriyor.

Çin'de oyun bağımlısı çocukların askeri kamp benzeri yerlerde toplanıp birkaç ay tamamen teknolojiden uzak kalmalarına ilişkin uygulamalar yapılırken, Japonya'da oyun bağımlısı çocukların doğa kamplarına götürüldüğünü, teknolojiden arındırılmış ortamlarda zaman geçirdiklerini öğrendik. Fakat Japon araştırmacılar yöntemlerinin tedavi noktasında yeterli olmadığını ifade ettiler. Japon uzmanlar, çocukların teknolojiyle yeniden buluştuğunda süresi azalarak da olsa dijital oyun oynamaya devam ettiklerini belirtiyorlar.

“TOPLUMSAL FARKINDALIK MAALESEF YOK”

Toplumun yeni nesil bağımlılıklar konusunda bilgi ve farkındalık düzeyi nedir? Bilinçlendirmek için yapılan ve yapılması gereken çalışmalar nelerdir?
Toplum olarak insanlar henüz bu işin ciddiyetinin farkında değil. Bir şey için çok fazla bağımlılık denilmeye başlanınca iş “eğlence” haline geldi. Mesela ben birisine “Yeşilay'da çalışıyorum. Oyun bağımlılığı, kumar bağımlılığı ile ilgili olarak araştırmalar yapıyorum.” dediğimde karşımdaki kişi “Benim eşim de veya oğlum da bağımlı.” diyebiliyor. Bu durum medyada çok fazla yer buldukça insanlar yeni nesil bağımlılıkları önemsizleştirmeye başlıyorlar. 
Biz Yeşilay olarak sadece bağımlılıklarla mücadele etmiyoruz. Aynı zamanda bağımlılık olmasa da bağımlılık yapması muhtemel zararlı alışkanlıklarla da mücadele ediyoruz. Bağımlılık düzeyine gelmemiş olan kumar oynama davranışının bireylere verdiği bedensel, psikolojik, sosyal ve ekonomik zararlar da Yeşilay’ın mücadele alanına giriyor. Bence Yeşilay olarak da yeni nesil bağımlılık konusunu çok fazla abartmadan ele almamız gerekiyor. Oyun bağımlılığı, kumar bağımlılığı gibi ifadeler yerine problemli internet kullanımı demek, aşırı oyun oynamak demek bence daha uygun bir ifade etme biçimi olur. Çünkü burada dikkate almamız gereken bir diğer sorun bağımlı grubun dışında kalanların problemli kullanımı. Bağımlı değil ama hayatı mahvoluyor.

“PANDEMİNİN ETKİSİNİ NET OLARAK BİLMİYORUZ”

COVID-19 pandemisi bu bağımlılık türlerini nasıl etkiledi? 
Pandemi sürecinin özellikle internetle bağlantılı problemler üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılan araştırmaların ilk bulguları, özellikle karantina sürecinde eve kapanmak zorunda kalan kişilerin hem kaygıyla baş etmek hem de sıkıntıdan kurtulmak amacıyla dijital teknolojileri normal zamandakine kıyasla daha fazla kullanmaya başladıklarını göstermektedir. Aynı zamanda video oyunlarında geçirilen zaman artmış, online kumar, online alışveriş, pornografi izleme davranışı ve süresi de normal zamana göre artış göstermiştir.

Doğal olarak burada akla gelen soru, pandemi sürecinin online davranışsal bağımlılıkları artırıp artırmadığıdır. Bu konuda çalışma yapan araştırmacıların bazıları, pandemi sürecinin online davranışsal bağımlılıklar üzerinde önemli bir etkisi olacağını vurgulamakla birlikte; önemli sayılabilecek bir grup araştırmacı, pandemi sürecinin ekran kullanım süresi ve problemli internet kullanımı için riskler barındırdığını; fakat bunun erken dönemde bağımlılığa neden olabileceği gibi bir sonuca varılmaması gerektiğini vurgulamaktadır.

Sonuç olarak, içinden geçtiğimiz bu pandemi sürecinin online davranışsal bağımlılıklar üzerindeki etkisinin daha net olarak anlaşılabilmesi için daha fazla ampirik araştırmaya gereksinim bulunmaktadır.

Toplumu yeni nesil bağımlılıklar konusunda bilinçlendirmek için yapılan ve yapılması gereken çalışmalar nelerdir?
Bağımlılık düzeyine gelmese de aşırı/problemli oyun oynama davranışının da dikkatle takip edilmesi gerekiyor. Özellikle ailelerin ve eğitimcilerin bu konuda önleyici çalışmalar yapması gerektiğini düşünüyorum. Problemli kullanım konusundaki durum maalesef aileleri aşmış durumda. Çok şey söylemek yerine az şey söyleyip, bir şeyi uygulamak daha değerli diye düşünüyorum.  Dizilerin ve filmlerin aileler ve gençlerin hayatındaki etkisi çok yüksek. Birkaç farklı nesle, özellikle Z kuşağına hitap edecek, senaryolarıyla iyi kurgulanmış dizilerde ve filmlerde bu tür mesajların yedirilerek kullanılmasının daha değerli olduğunu düşünüyorum. Çünkü anne ve babalar çocuklarına belli bir yere kadar etki edebiliyorlar. Ama diziler özellikle gençlere daha etkili mesajlar veriyor.

PROF. DR. OSMAN TOLGA ARICAK KİMDİR?

Prof. Dr. Arıcak, 1993 yılında İstanbul Üniversitesinden mezun oldu. Yüksek lisans ve doktorasını Marmara Üniversitesinde tamamladı. 1994 yılında Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesinde çalışmaya başlayan Prof. Dr. Arıcak, 1999 yılında yardımcı doçent oldu. Prof. Dr. Arıcak, 2006-2007 yılları arasında Indiana Üniversitesi Eğitim Psikolojisi bölümünde konuk araştırmacı, 2007-2008 yılları arasında ise Tulane Üniversitesi Psikoloji bölümünde öğretim üyesi olarak çalıştı. 2010 yılında Eğitim Psikolojisi alanında doçent oldu. 2013-2014 akademik yılında Harvard Üniversitesi Berkman Center for Internet and Society Gençlik ve Medya Laboratuvarında araştırmacı olarak çalışan Prof. Dr. Arıcak, halen Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Prof. Dr. Arıcak, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği, Amerikan Psikologlar Derneği, Uluslararası Okul Psikologları Derneği (ISPA) Üyesi ve aynı zamanda Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi’dir.

Sağlıklı Yaşam

Pedallar Sağlıklı Yaşam İçin Çevrildi

1061Haziran2022
Bağımlılık

Yeşilay’dan “Bağımsız Gençlik” Manifestosu

1061Haziran2022
Bağımlılık

YEDAM Sempozyumu'ndan Bağımlılıklara Bilimsel Bakış

1061Haziran2022
Bağımlılık

Sağlıksız Aile Tutumları Bağımlılık İçin Risk Faktörü

1060Mayıs2022
Bağımlılık

Bağımlı Profilleri Nasıl Şekilleniyor?

1060Mayıs2022
Bağımlılık

Bağımlı Ebeveyn Çocuğun Tüm Yaşamını Etkiliyor

1060Mayıs2022
Bağımlılık

“Hayır” Diyebilen Bir Çocuk Yetiştirmek

1060Mayıs2022
Teknoloji Bağımlılığı

Ailenin Dijitalleşme ile İmtihanı

1060Mayıs2022
Bağımlılık

Bağımlılık Aileden Etkilenen ve Aileyi Etkileyen Bir Hastalıktır

1060Mayıs2022
Tütün Bağımlılığı

Elektronik sigara nikotin pandemisini gelecek nesillere taşıyor

1059Nisan2022
Tütün Bağımlılığı

Tütünle Mücadelenin Bir Ayağı da E-Sigara ile Mücadele Olmalı

1059Nisan2022
Tütün Bağımlılığı

Dünya Elektronik Sigara ile Nasıl Mücadele Ediyor?

1059Nisan2022
Tütün Bağımlılığı

Elektronik Sigara En Az Sigara Kadar Zararlı

1059Nisan2022
Tütün Bağımlılığı

Vazgeçilen her sigara sağlıklı bir hayatın kapısını aralar”

1057Şubat2022
Tütün Bağımlılığı

Çocuklarımızı sigaradan nasıl koruruz?

1057Şubat2022
Tütün Bağımlılığı

Sigara stresi azaltmaz, sigarasızlık stres oluşturur

1057Şubat2022
Tütün Bağımlılığı

Şimdi tam zamanı!

1057Şubat2022
Tütün Bağımlılığı

“Bırakabilirsin” mobil uygulamasıyla sigaradan kurtulun!

1057Şubat2022
Teknoloji Bağımlılığı

Fizikselden Sanala Yeni Bir Şiddet Türü: Siber Zorbalık

1056Ocak2022
Teknoloji Bağımlılığı

Ergenler Sosyal Medya Bağımlılığında Risk Grubunda

1056Ocak2022
Teknoloji Bağımlılığı

Geleneksel Değerler Çocukları Koruyor

1056Ocak2022
Teknoloji Bağımlılığı

Sosyal Medyada Dayatılan Güzellik Büyük Bir Yanılgı

1056Ocak2022
Kumar Bağımlılığı

Çocuklarınız İçin Ulaşılabilir Ebeveynler Olun

1055Aralık2021
Kumar Bağımlılığı

Pandemi Sonrasında Toplumları Bekleyen Tehlike: Çevrim İçi Kumar Bağımlılığı

1055Aralık2021
Kumar Bağımlılığı

Aileler Tedavi Sürecine Aktif Olarak Dahil Olmalı

1055Aralık2021
Kumar Bağımlılığı

“Gençliğin En Büyük Sorunu Büyüyememek”

1053Ekim2021
Yaşam

İyi Arkadaş Çevresi Bağımlılıklardan Uzak Tutar

1053Ekim2021
Yaşam

Davranışsal Bağımlılıklar En Çok Genç ve Ergenleri Etkiliyor

1053Ekim2021
Madde Bağımlılığı

Çocuğum Madde Kullanıyor mu?

1053Ekim2021
Yaşam

Gençlerin Gözünden Bağımlılıklar

1053Ekim2021
Yaşam

Sağlıklı Nesil Sağlıklı Gelecek Yetenek Yarışması, Edebiyat ve Sanatla Farkındalık Oluşturuyor

1053Ekim2021
Sağlıklı Yaşam

Antikten Moderne 28 Asırlık Yolculuk

1052Eylül2021
Sağlıklı Yaşam

Türkiye’nin En Başarılı Olimpiyat Tecrübesi TOKYO 2020’nin Ardından

1052Eylül2021
Sağlıklı Yaşam

Yaşam Becerileri Bireyi ve Toplumu Korur

1051Ağustos2021
Sağlıklı Yaşam

Stresle Mücadelede Yaşam Becerileri Faktörü

1051Ağustos2021
Sağlıklı Yaşam

Aileyle Sağlıklı İletişim Sağlıklı Kararları Doğurur

1051Ağustos2021
Sağlıklı Yaşam

“Hobiler Bizi Ruhsal Olarak Geliştirir”

1051Ağustos2021
Sağlıklı Yaşam

Hangi Yaşta Hangi Sporu Yapmalı?

1051Ağustos2021
Yaşam

“Sanat ve Kitap Bağımlısıyım”

1051Ağustos2021
Teknoloji Bağımlılığı

YEDAM'dan İnternet Bağımlılığına Özgün Çözümler

1050Temmuz2021
Teknoloji Bağımlılığı

Pandemi Sarmalında Oyun Oynama Bozukluğu

1050Temmuz2021
Teknoloji Bağımlılığı

“Ebeveynler Doğru Rol Model Olmalı”

1050Temmuz2021
Teknoloji Bağımlılığı

Oyun Oynama Bozukluğunun Tedavisinde Yasaklar Çözüm Değil

1050Temmuz2021
Teknoloji Bağımlılığı

“Ulusal Kampanyalar Farkındalık Oluşturuyor”

1050Temmuz2021
Teknoloji Bağımlılığı

Teknoloji Sizi Değil, Siz Onu Kontrol Edin!

1050Temmuz2021
Teknoloji Bağımlılığı

Teknoloji Bağımlılığı Hasta Ediyor

1050Temmuz2021
Sağlıklı Yaşam

Artan Obezite, TBMM’nin de Gündeminde

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

Türkiye’nin Obeziteyle Mücadelesi

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

Obezite, 21’inci Yüzyılın En Önemli Sağlık Sorunudur

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

Evde Kalmak Virüsten Korudu, Obeziteyi Artırdı

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

“Pandemi Döneminde Yeme Bozuklukları Arttı”

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

“Besin Örüntüsü Dengeli Olmalı”

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

Evde Hareketsiz Kalmayın!

1049Haziran2021
Sağlıklı Yaşam

Ağır Yaşamların Yükü Hafifliyor Mu?

1049Haziran2021
Yaşam

Gidene Üzülmek Yerine Var Olanı Güçlendirmeliyiz

1049Haziran2021
Yaşam

“Babalar Dua Gibidir; Artık Görünmez Olsa Da Dokunur Evladına...”

1049Haziran2021
Bağımlılık

“Sanat ve Spor, Bağımlılıkla Mücadelenin Panzehirleridir”

1048Mayıs2021
Bağımlılık

Gençlerde Davranışsal Bağımlılıklar Artıyor

1048Mayıs2021
Bağımlılık

“Aile Bağları Ne Kadar Sağlamsa, Bağımlılık Riski O Kadar Azalır”

1048Mayıs2021
Bağımlılık

"Özgürlük ve Sorumluluk Birbirini Tamamlar"

1048Mayıs2021
Bağımlılık

Anne-Babalar Dikkat! Uzun Süreli Ekran Maruziyeti Nelere Yol Açıyor?

1048Mayıs2021
Bağımlılık

Yeşilay Gençlerin, Gençler Yeşilay’ın Yanında!

1048Mayıs2021
Bağımlılık

Geleceğin Olimpiyat Şampiyonları TOHM’da Yetişiyor

1048Mayıs2021
Teknoloji Bağımlılığı

“Bağımlı Kişi, İnterneti Bir Kaçış Yöntemi Olarak Kullanıyor”

1047Nisan2021
Bağımlılık

Anne Babaya Güvenli Bağlanma Bağımlılıktan Korur

1047Nisan2021
Bağımlılık

“Öz Saygısı Düşük Bireylerde Bağımlılık Riski Daha Fazladır”

1047Nisan2021
Bağımlılık

Pandemi Sürecinde Kaygı Bozukluğu Arttı

1047Nisan2021
Bağımlılık

Sosyal Kaygı İnternet Bağımlılığını Tetikliyor

1047Nisan2021
Yaşam

Buz Hokeyi Sayesinde “Tek Yürek” Oldular: Bağımlılıktan Kurtuldular

1047Nisan2021
Teknoloji Bağımlılığı

Dijital Çağın Hastalığı: Yeni Nesil Bağımlılıklar

1046Mart2021
Teknoloji Bağımlılığı

Yasa Dışı Kumar ve Bahisle Hukuksal Mücadele

1046Mart2021
Teknoloji Bağımlılığı

Sevgi ve İlgi Bağımlılıklardan Korur

1046Mart2021
Teknoloji Bağımlılığı

“Bağımlılık Tüm Aileyi Etkileyen Bir Hastalıktır”

1046Mart2021
Teknoloji Bağımlılığı

“Dijitalleşme Aile İçi İlişkilerin Kalitesini Düşürüyor”

1046Mart2021
Yaşam

“Pandemiden Ders Çıkararak Geleceğimizi Kurtarabiliriz”

1046Mart2021
Tütün Bağımlılığı

“Kampanyalar Sigara Endüstrisinin Gerçek Yüzünü Gösteriyor”

1045Şubat2021
Tütün Bağımlılığı

"Tütün Fiyatları ve Vergiler Düşürülmemelidir"

1045Şubat2021
Tütün Bağımlılığı

“Elektronik Sigara Kullanmak, Marka Değiştirerek Sigara Kullanımına Devam Etmek Gibidir”

1045Mart2021
Tütün Bağımlılığı

“Sigarayı Bırakmak Kanser Riskini Azaltır”

1045Şubat2021
Tütün Bağımlılığı

Pandemide Sigara İçme Oranları Düştü

1045Şubat2021
Tütün Bağımlılığı

"Çocuğunuzun ‘Hayır’ Deme Becerisini Geliştirin"

1045Şubat2021
Tütün Bağımlılığı

Tütün Bağımlılığına Karşı YEDAM Desteği

1045Şubat2021
Madde Bağımlılığı

Madde Bağımlılığı COVID-19'u Tetikliyor

1044Ocak2021
Madde Bağımlılığı

"Bağımlılık Tedavisi Ertelenmemeli, Güçlendirilmeli"

1044Ocak2021
Madde Bağımlılığı

“Madde Bağımlılığının Gerçek Tedavisi Rehabilitasyondur”

1044Ocak2021
Madde Bağımlılığı

Zehir Tacirlerinin Pandemi Fırsatçılığı

1044Ocak2021
Madde Bağımlılığı

Her İki Madde Bağımlısından Biri Depresyonda

1044Ocak2021
Madde Bağımlılığı

"Online Terapi, Kişileri Madde Kullanımından Uzak Tuttu"

1044Ocak2021
Sağlıklı Yaşam

“Gençlik İnsan Hayatının En Zor Dönemidir”

1043Aralık2020
Sağlıklı Yaşam

Doğru Rol Model Olmak Önemli

1043Aralık2020
Sağlıklı Yaşam

“Spor ve Sanat Tedavi Edicidir”

1043Aralık2020
Sağlıklı Yaşam

Mutluluk Ailede Başlar

1043Mutluluk Ailede Başlar2020
Sağlıklı Yaşam

“Depresyon, Gündelik Bir Keyifsizlik Hali Değildir”

1043Aralık2020
Sağlıklı Yaşam

Beslenme Anlayışı Ailede Şekilleniyor

1042Kasım2020
Sağlıklı Yaşam

“Organik Beslenmeye Mucizevi Bir Anlam Yüklenilmemeli”

1042Kasım2020
Sağlıklı Yaşam

Bir Tür Yeme Bozukluğu: Ortoreksiya Nervoza

1042Kasım2020
Sağlıklı Yaşam

Tarladan Sofraya Uzanan Bir Zincir: Gıda Güvenliği

1042Kasım2020
Sağlıklı Yaşam

“Tarımsal Üretimi Tüketici Davranışları Belirleyecek”

1042Kasım2020
Sağlıklı Yaşam

Ekolojik Yaşam Arayışları

1042Kasım2020

“Çocuklarımızı Korumakla Yükümlüyüz”

Ekim
Teknoloji Bağımlılığı

Oyun Bağımlılığı Nelere Yol Açıyor?

1041Ekim2020
Teknoloji Bağımlılığı

Oyun Bağımlılığı Yetişkinleri de Buluyor

1041Ekim2020
Teknoloji Bağımlılığı

"Ticari Kaygılar Çocukları Korumanın Önüne Geçiyor"

1041Ekim2020
Teknoloji Bağımlılığı

"Yasak Koyarak Çocuğunuzu Bağımlılıktan Koruyamazsınız"

1041Ekim2020
Teknoloji Bağımlılığı

Oyun Bağımlılığının Karanlık Yüzü

1041Ekim2020
Teknoloji Bağımlılığı

Davranışsal Bağımlılıklara YEDAM Desteği

1041Ekim2020
Teknoloji Bağımlılığı

Bütün Aile Toplanalım, Ekranları Unutalım

1041Ekim2020
Eğitim

"Eğitimin Sürekliliği Sağlanmalı"

1040Eylül2020
Yaşam

“Çocuklarınıza Onları Önemsediğinizi Hissettirin”

1040Eylül2020
Eğitim

Bu Sefer Ziller Ebeveynler İçin Mi Çalıyor?

1040Eylül2020
Eğitim

Okul Fobisi Sizi Korkutmasın!

1040Eylül2020
Eğitim

Okula Yeni Başlayanların Pandemiyle İmtihanı

1040Eylül2020
Eğitim

Okullar Sağlık Tedbirleri İle Açılıyor

1040Eylül2020
Eğitim

Yeşilay Eğitim Faaliyetleri Hız Kesmiyor

1040Eylül2020
Alkol Bağımlılığı

Gençlerde Alkol Bağımlılığında Önemli Bir Basamak: Sosyal İçicilik

1039Ağustos2020
Alkol Bağımlılığı

Alkol Bağımlılığı Nedir, Nasıl Başlar, Nasıl Tedavi Edilir?

1039Ağustos2020
Alkol Bağımlılığı

Nöroloji Alkolün Güvenli Sınırı Yok Diyor!

1039Ağustos2020
Bağımlılık

Pandemi Bağımlılıkları Tetikledi

1039Ağustos2020
Alkol Bağımlılığı

Alkol Vücuda Neler Yapıyor?

1039Ağustos2020
Yaşam

“İyiliğin Kanatlarına Tutunmaya Her Zamankinden Çok İhtiyacımız Var”

1038Temmuz2020
Yaşam

Pandemi Günlerinde Dayanışmanın Çarpan Etkisi: Vefa Sosyal Destek Grubu

1038Temmuz2020
Yaşam

Türkiye’de Afet Yönetimi ve Gönüllülük

1038Temmuz2020
Yaşam

"İnsan"ın En Zor Anında 152 Yıldır Hep O Var: Türk Kızılay

1038Temmuz2020
Yaşam

Bağımlılığa Karşı "Gönüllü" Mücadelenin Adı; Yeşilay

1038Temmuz2020
Yaşam

Bir Ömür Boyu Yeşilaylı Olanlar…

1038Temmuz2020
Yaşam

Gönüllü Olmak Hem Sizi Hem De Dünyayı Değiştirir

1038Temmuz2020
Yaşam

Vakıf ve Gönüllülük Üzerine

1038Temmuz2020
Teknoloji Bağımlılığı

"Teknoloji Kullanımı Stresi Artırıyor"

1037Haziran2020
Teknoloji Bağımlılığı

Pandemi Günlerinde "Teknoloji" Dost Mu, Düşman Mı?

1037Haziran2020
Teknoloji Bağımlılığı

Koronavirüs Dijital Bağımlığı Tetikledi

1037Haziran2020
Yaşam

"Evden Çalışma Modeli B Planı Olarak Elimizde"

1037Haziran2020
Yaşam

10 Soruda Koronavirüs Sonrası Küresel Sistem

1037Haziran2020
Alkol Bağımlılığı

"Şişenini Dibi"nden Görünenler

1032Ocak2020
Alkol Bağımlılığı

İpler Senin Elinde Alkole Hayır De!

1032Ocak2020
Tütün Bağımlılığı

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: "Sigarayı Bugün Bıraksanız Yarın Covid-19 Riskiniz Azalır"

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Diyetisyen Derya Zünbülcan: "Esas Risk, Yanlış Beslenme"

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

"Koronafobi" Virüsten Daha Hızlı Yayılıyor

1036Mayıs2020
Eğitim

Hayat da Eğitim de Eve Sığar

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Korona Günlerinde Ev Hayatı

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Sağlıklı Yaşam İçin Sporla “Evde Kal”

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Doğal Dezenfeksiyon Aracı: Güneş

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

El Hijyeni Virüsten Korur

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Evde Düzen İçin İpuçları

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Bahane Yok! Oyun Vakti

1036Mayıs2020
Sağlıklı Yaşam

Asıl Soru Şu; Bağışıklık Sistemimizi Nasıl Koruruz?

1035Nisan2020
Sağlıklı Yaşam

"Dengeli Beslenme Sizi Mutlu Eder"

1035Nisan2020
Sağlıklı Yaşam

Daha İyi Bir Yaşam İçin Sadeleşin

1035Nisan2020
Sağlıklı Yaşam

Doğal Yaşamda Sürdürülebilirlik Önemli

1035Nisan2020
Sağlıklı Yaşam

Aşılama Yalnızca Kişiyi Değil Toplumu da Koruyor

1035Nisan2020
Sağlıklı Yaşam

Bitkilerin İyileştirme Gücü Hakkında Her Şey

1035Nisan2020
Teknoloji Bağımlılığı

Gençlikve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu: "E-sporun en büyük riski, dijital bağımlılıktır"

1031Aralık2019
Teknoloji Bağımlılığı

DSÖ’nün Gündeminde E-spor ve Oyun Bağımlılığı Var

1031Aralık2019
Teknoloji Bağımlılığı

E-Spor Obeziteye Neden Oluyor

1031Aralık2019
Teknoloji Bağımlılığı

Dijital Oyun Nasıl E-spor Oldu?

1031Aralık2019
Teknoloji Bağımlılığı

Prof. Dr. Tolga Arıcak: E-Spor Bağımlılık Riskini Artıracak

1031Aralık2019
Teknoloji Bağımlılığı

Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk: Dijital oyunların e-spor olarak anılmasına itirazımız var

1031Aralık2019
Tütün Bağımlılığı

Elektronik Sigara ile Yasal Mücadele

1030Kasım2019
Tütün Bağımlılığı

Elektronik Sigara Can Almaya Devam Ediyor Can Almaya Devam Ediyor

1030Kasım2019
Tütün Bağımlılığı

Elektronik Sigara da Sigara Kadar Zararlı

1030Kasım2019
Tütün Bağımlılığı

Doç. Dr. Toker Ergüder: Elektronik Sigara, En Az Sigara Kadar Bağımlılık Yapıyor

1030Kasım2019
Tütün Bağımlılığı

Amaçları Daha Fazla İnsanı Bağımlı Yapmak

1030Kasım2019