“Dijitalleşme Aile İçi İlişkilerin Kalitesini Düşürüyor”

Dijital ortamda fazla zaman geçirmenin eşler arasında çatışmalar ortaya çıkardığını söyleyen Klinik Psikolog Bengi Bekar ile yeni nesil bağımlılıkların aile ve özellikle de eş ilişkilerini nasıl etkilediğini konuştuk.

Koronavirüs salgınının hayatımıza girmesiyle birlikte alınan önlemler kapsamında okullar, iş yerleri, restoran-kafeler ve eğlence merkezleri kapatıldı. Bu durum, salgın sürecinin belirsizliğine ilişkin kaygıyı, geleceğe dair umutsuzluk hissini ve finansal sorunları da beraberinde getiriyor. Klinik Psikolog Bengi Bekar da konu ile ilgili bilgisine başvurduğumuz diğer uzman isimler gibi sosyal izolasyon ve evde geçirilen sürenin artmasıyla birlikte dijital teknolojilere olan ilginin arttığını söylüyor. Dijital oyun ve online kumarın ailede yarattığı olumsuzlukları anlatan Klinik Psikolog Bekar, “Kişinin kendini diğer aile üyelerinden izole etmesi ve vaktinin çoğunu dijital ortamda geçirmesi ilişkilerin kalitesini düşürüyor.” diyor. Klinik Psikolog Bengi Bekar ile yeni nesil bağımlılıkların aile, evlilik ve sosyal ilişkiler üzerindeki etkilerini konuştuk...

“AİLELER DİNLEMEYE AÇIK OLMALI”

Pandemi ile birlikte aile üyeleri arasında yapılan paylaşımların, ortak geçirilen vaktin azaldığını, bazı ailelerde çatışmaların yoğunlaştığını dile getiren Klinik Psikolog Bengi Bekar, aynı zamanda oyun ve bahislere yatırılan paraların, ekonomik açıdan da pek çok aileyi zor duruma düşürebildiğini belirtiyor. Çocuklarını bu yeni nesil bağımlılıklardan koruyabilmek için ailelere birçok görev düştüğüne vurgu yapan Bekar sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu tür durumlarda öncelikle ailelerin, çocuğu dinlemeye açık ve güven duygusunu hissettiren bir ortam yaratabilmesi çok önemli. Didaktik olmayan bir yaklaşımla, ilgi ve merakla çocuğun/gencin girdiği siteler, oynadığı oyunlar, oyunlardaki karakterler, sevdiği özellikler hakkında sohbet edebilmeleri gerekli. Günümüzde teknoloji kullanımının kaçınılmaz ve özellikle pandemi döneminde eğitimin devamlılığı açısından şart olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, dijital ortamlardan tamamen uzaklaşmanın mümkün olmadığını biliyoruz. Bunun yerine önce ailelerin sağlıklı teknoloji kullanımı hakkında bilgilenmesi ve daha sonra çocuklarını bu doğrultuda yönlendirmesi çok önemli.”

“İHTİYACA GÖRE DESTEK ALINMALI”

“Ailenin çocuk için birincil rol model olduğu unutulmamalı.” diyen Klinik Psikolog Bekar, ebeveynlerin kendi teknoloji kullanımı alışkanlıklarının da aynı doğrultuda olması gerektiğinin altını çiziyor. Çocuğun bir sorun yaşadığında problem çözme ve rahatlama amacıyla dijital uygulamaları kullanmak yerine farklı ne tür yollar bulabileceğini keşfetmesi için destek sağlanması gerektiğini dile getiren Bekar sözlerini şöyle sürdürüyor: “Tüm çabalara rağmen bu tür alışkanlıkları edinmiş çocukların bundan kurtulabilmesi için ailelerin yapması gereken pek çok şey var. Bu tür alışkanlıklardan kurtulmak hızlı ve kolay bir şekilde mümkün olmayabilir. Özellikle çocuğun problemli kullanımına sebep olabilecek faktörler detaylıca değerlendirilmeli. Çocuğun ihtiyacına göre bir yol çizilmeli ve gerekirse bir psikiyatrist veya psikologdan destek alınmalı. Bunun yanı sıra, kişinin problemli kullanımı uyku hijyeni ve beslenme alışkanlıkları açısından sorun yaşamasına sebep olduysa bunlar mutlaka ele alınmalı ve gerekli düzenlemeler yapılmalı.”

EVLİLİKLER OLUMSUZ ETKİLENİYOR

Pandemi döneminde birçok çiftin eskiye göre evde daha çok birlikte zaman geçirdiğini kaydeden Klinik Psikolog Bengi Bekar, “Bu durum bazı çiftler açısından olumlu sonuçlar verirken, bazılarını olumsuz etkiliyor. Bu süreç, sistemin dinamiğine göre değişkenlik gösteriyor. Eşlerden biri, çok sık oyun/kumar oynadığı veya ekonomik kayba sebep olduğu için çatışmalar artabilir. Kişinin kendisini partnerinden uzaklaştırması, eğlence ve haz kaynaklarının online oyun ve kumar üzerine yoğunlaşması, ilişkinin kalitesinde kayba sebep olabilir. Aynı zamanda evden çalışmaya devam eden çiftlerde bazı sosyal rol karışıklıkları olduğunu görüyoruz. Ev içinde eskiden üstlenilmeyen bazı sorumlulukları yerine getirme zorunluluğu da çatışmaları artırabilir. Bu, çiftlerin birbirinden bıkması ve boşanma kararı almasına kadar gidebilir. Bazı çiftlerde, bir kişi bağımlı olduğunda eğer partneri de bağımlılık açısından riskliyse oyuna/kumara kapılma olasılığının yüksek olduğunu söylemek mümkün.” diyor.

“OYUNLAR GENÇLERİN GÜNDEMİNİ BELİRLİYOR”

Dijital oyun/kumar uygulamalarının, birçok kişi için yeni bir sosyal etkileşim alanı haline geldiğine vurgu yapan Bekar şunları söylüyor: “Dijital oyunlar özellikle çocuk ve gençlerin gündemini belirliyor. Oyunlar üzerinden arkadaş edindikleri ve iletişimlerini sürdürdükleri görülüyor. Aynı oyunu oynayan kişiler arasındaki ilişkileri güçlendirmede etkili olduğunu söylemek mümkün oluyor. Ancak evde bir kişinin kendisini diğerlerinden izole etmesi, dijital ortamdan ayrılmak istememesi, zihninin yoğun olarak oyun/kumarla meşgul olması ilişkilere yapılan yatırımı azaltabilir ve sonuç olarak ilişkilerin bozulmasına neden olabilir.” Bir çocuk/genç için akranlarının fikir ve görüşlerinin oldukça önemli olduğunun altını çizen Bekar sözlerini şöyle tamamlıyor: “Ergenler akranları tarafından kabul görmek, beğenilmek ve onaylanmak isterler. Problemli oyun/kumarın hayatında yol açtığı olumsuzlukları ve bundan kurtulmanın mümkün olduğunu dile getirmek, birlikte zaman geçirmek için fırsatlar yaratmak, ihtiyaç duyduğu zaman dinleyebileceklerini, yanında olduklarını hissettirmek ve bir sorun yaşadığında destek olabileceğini belirtmek bile bir genç için oldukça yardımcı olabilir.”

KLİNİK PSİKOLOG BENGİ BEKAR KİMDİR?

Klinik Psikolog Bengi Bekar; Arel Üniversitesi Psikoloji bölümünden 2015 yılında mezun oldu. Hasan Kalyoncu Gazikent Üniversitesi Klinik Psikoloji yüksek lisansı programını, “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Bilgisayar Oyun Bağımlılığı” tezi ile 2018 yılında tamamladı. 2019 yılında “Çocuk ve Ergenlerde Bilişsel Davranışçı Terapi” teorik eğitimi ve süpervizyonunu tamamladı. Çocuklarla ilgili birçok psikometrik test eğitimini almış ve aktif olarak uygulamaktadır. Yeşilayın kumar bağımlılığı üzerine yürüttüğü birçok çalışmada gönüllü olarak yer almıştır. 2018 yılından bu yana, Güneş Çocuk’ta çocuk ve gençlerle çalışmalarını sürdürüyor.