Büyük Yeşilay ailesine gönül veren sevgili dostlar,
Hayat hikâyelerle örülü. Hepimizin bir hikâyesi, ..
1065
Teknoloji Bağımlılığı
Rakamlarla Dijital Dünya
Dijital platformlara yönelik Datareportal tarafından yıl içinde paylaşılan raporların verileri dijital dünyanın günümüzde ne kadar etkili olduğunu ve gelecekte de etkisini ne denli artıracağını gözler önüne seriyor. DataReportal’ın We Are Social ve Hootsuite ile ortaklaşa yayınlanan yeni Dijital 2022 Temmuz küresel istatistik raporu, dünya çapında dijital faaliyetlerde göze çarpan bir büyümenin olduğunu gösteriyor. Rapora göre son 12 ayda yüz milyonlarca yeni insan internet ve sosyal medyayı ilk kez kullandı. İnternet kullanıcıları geçen yıldan bu yana yüzde 3,7 artarak Temmuz 2022’de 5,03 milyara ulaşırken, sosyal medya kullanıcıları ise 227 milyon artarak Temmuz 2022’nin başında 4,70 milyar kullanıcıya ulaştı ve geçen yıldan bu yana yüzde 5 arttı. Bu, dünyadaki toplam nüfusun yüze 59’una denk geliyor.
Rapora göre gelecek sene bu zamanlar dünya nüfusunun üçte ikisi çevrim içi olurken yüzde 60’ı da sosyal medya kullanıcısı haline gelecek. Pandemi döneminde yaşanan artışla kıyasladığımızda bir yavaşlama var gibi görünse de dünya hızla dijitalleşmekte. Rapor da bu sebepten artık sosyal medyanın kullanıp kullanılmadığına değil, kullanıcıların sosyal medyayı ne için kullandıkları ve teknolojinin getirilerinden faydalanıp faydalanmadıklarına odaklanıyor. Rapor ayrıca, dünyanın hızlı bir şekilde mobil cihazlara yöneldiğini de açıkça ortaya koyuyor.
REUTERS DİJİTAL HABER RAPORU
Reuters Gazetecilik Araştırmaları Enstitüsünün (RISJ) yayınladığı Dijital Haber Raporu 2022 baskısı habere ulaşma alışkanlıklarımızın da değiştiğini gösteriyor. Raporun dikkat çeken bulgularından biri, televizyonda haber izleyen her beş kişiden üçüne kıyasla, beş yetişkinden dördünden fazlasının haberleri dijital kanallardan alması. Bu dijital kanallara ulaşırken de en fazla cep telefonunun tercih edildiğini görüyoruz. Rapora göre 10 katılımcıdan 7’sinden fazlası habere ulaşmak için akıllı telefonları tercih ettiklerini belirtmiş. Ayrıca raporda görüyoruz ki genç yetişkinler ebeveynlerine kıyasla haber almak için sosyal medyayı daha fazla tercih ediyorlar. 18 ila 24 yaşları arasındaki katılımcıların neredeyse üçte ikisi, sosyal medyayı haber kaynağı olarak kullandıklarını söylerken, 55 yaş ve üzeri katılımcılarında bu oran yarısından az. Rapora göre habere ulaşmak için kullanılan sosyal medya platformlarında Facebook hâlâ ilk sırada yer alıyor.
HAYATIMIZIN NE KADARINI ÇEVRİM İÇİ GEÇİRİYORUZ?
Raporda yer alan çalışmaların sonuçları, sosyal medya uygulamalarında geçirdiğimiz vaktin hayatımızın ne kadar büyük bir zaman dilimini kapladığını da gösteriyor. Bu sebepten raporun belki de en can alıcı kısmını, sürekli tartışılan “Dijital dünyada ne kadar vakit geçiriyoruz*” sorusunun cevaplandığı bölüm oluşturuyor. Raporda sosyal medya uygulamaları kullanılırken harcanan süre için iki ayrı grafik yer alıyor. Bunlardan biri aylık ortalama süreyi göstermek için data.ai’den alınan veriler, diğeri ise günlük ortalama süreyi gösteren Sensor Tower’dan gelen veriler. Bu veriler Çin hariç dünyada çapındaki kullanıcıların ortalamalarını temsil ediyor.
Data.ai’nin analizine göre Çin dışında dünya çapında android uygulamasını kullanarak TikTok platformunda geçirilen zaman 23,6 saat yani neredeyse bir tam gün. Bu oranla da TikTok uygulaması sıralamanın en üstüne çıkıyor. Rapor diyor ki; bir kişinin günde 7-8 saat uyuduğunu düşünürsek TikTok kullanıcıları uyanık kaldıkları süre zarfının yüzde 5’ini TikTok videosu izleyerek geçiriyor. Youtube video izleme uygulaması da sıralamada TikTok’u izliyor. Platformun android kullanıcıları rapora göre Ocak ve Mart 2022 arasında ayda ortalama 23,2 saat Youtube’ta harcanıyor. Youtube dizüstü, masaüstü bilgisayarlarda ve televizyona bağlanarak seyredilebiliyor. Rapora göre son aylarda, TikTok uygulamasında geçirilen zaman artarken, Youtube’ta geçirilen sürede biraz azalma görülüyor. 2021 yılının raporuna baktığımızda android uygulamalarda TikTok kullanım süresi ayda ortalama 19,6 saat iken, Youtube kullanıcıları ayda ortalama 23,7 saat vakit geçiriyordu. TikTok ve Youtube’u takip eden uygulama ise Facebook. Kullanıcılar burada ayda ortalama 19,4 saat vakit geçiriyor. Data.ai’nin verilerine göre ortalama bir Instagram kullanıcısı ortalama TikTok kullanıcısının TikTok kullanarak harcadığı zamanın tam olarak yarısını Instagram kullanarak geçiriyor.
Mobil uygulama analizi yapan Sensor Tower'ın platformu tarafından yapılan araştırmanın sonuçları da oldukça ilgi çekici. Araştırmanın sonuçlarına göre, Android telefona TikTok uygulamasını yüklemiş olan kullanıcılar, Nisan ve Haziran 2022 arasında uygulamada günde ortalama yarım saatten fazla zaman geçirmişler. Instagram, Sensor Tower'ın günlük harcanan zamana ilişkin en son analizinde üçüncü sırada yer alıyor ve platformun Android uygulaması kullanıcıları ve analize göre 2022'nin ikinci çeyreğinde uygulamayı kullanarak ortalama günde ortalama 51 dakika harcanıyor. Ayrıca çalışmanın bir diğer ilginç sonucu da şu ki; tipik TikTok kullanıcısı TikTok'un Android uygulamasını kullanarak harcadığı zamanın kabaca yarısını Facebook'un Android uygulamasını kullanarak geçiriyor.
DİJİTAL 2022: KÜRESEL İSTATİSTİK RAPORU
DataReportal’ın Ocak 2022’de GWI, Statista, GSMA, Intelligence, App Annie Semrush, SimilarWeb, Locowise Ska gibi kuruluşların verilerinden de destek alarak yayınladıkları raporun sonuçları dijital dünyanın hayatımız üzerinde etkisi anlamak için önemli. Dünya nüfusu Ocak 2022 itibariyle 7,91 milyara ulaştı ve 2023'ün ortalarına doğru bu rakamın sekiz milyara ulaşacağı tahmin ediliyor. Nüfus her geçen gün artarken gelişen teknolojinin nüfus üzerindeki etkisi de artıyor. Dijital dünyanın hayatımız ve toplumlar üzerindeki etkisini anlamak için bu tarz araştırmalar her geçen daha çok önem kazanıyor.
Bu rapora göre dünya nüfusunun üçte ikisinden fazlası yani yüzde 67,1 cep telefonu kullanıyor. 2022'nin başına geldiğimizde bu sayının 5,31 milyar olduğunu görüyoruz. Yine aynı şekilde dünya çapında internet kullanıcıları 2022'nin başında 4,95 milyara yükseldi. Raporda yer alan veriler gösteriyor ki internet kullanıcılarının sayısı geçen yıl 192 milyon arttı.
Sosyal medya ise hayatımızdaki yerini her geçen yıl daha da sağlamlaştırıyor. Rapora göre, Ocak 2022'de dünya çapında 4,62 milyar sosyal medya kullanıcısı var. Bu rakam dünya nüfusunun yüzde 58,4'üne eşit, tabii ki her sosyal medya kullanıcısının tek bir kişiyi temsil etmediğini unutmamak gerekiyor. 2021 yılında 424 milyon olan sosyal medya kullanıcıları, yeni kullanıcının sosyal medya kullanmaya başlamasıyla temmuz ayında yayınlanan rapora göre son 12 ayda yüzde 10'dan fazla büyüdü. Bu rakamlar dünya nüfusunun ne kadarının çevrim içi bir hayatın içinde olduğunu gösteriyor. Elbette rakamlar tek başına yeterli sonuçları vermiyor; kullanıcıların sosyal medyayı hangi amaçla kullandıkları da önemli bir konu.
Çevrim içi araştırmalar yapan Kepios’un analizine göre, internet kullanıcıları son 10 yılda iki kattan daha fazla arttı ve 2012 başında 2,18 milyar iken 2022’nin başında 4,95 milyara ulaştı.
Raporda yer alan en önemli sonuçlardan biri sosyal medya kullanıcılarının son 10 yılda internet kullanıcılarına göre daha hızlı büyümeleri. Bugün toplam 4,62 milyar sosyal medya kullanıcısı var. Bu sayı 2012’de 1,48 milyar olan kullanıcı sayısından 3,1 kat daha fazla. Rapora göre geçen yıl 424 milyon kullanıcı sosyal medya kullanmaya başladı ki bu da günde ortalama 1 milyondan fazla yeni kullanıcı anlamına geliyor.
TÜRKİYE’DEKİ DURUM
DataReportal’un Şubat 2022’de yayınlanan Türkiye raporundaki rakamlarına baktığımızda Ocak 2022’de 69,95 milyon internet kullanıcısı olduğunu görüyoruz. 2022’nin başında Türkiye’de 15,35 milyon insanın internet kullanmadığını yani nüfusun yüzde 18,0’ın çevrim dışı olduğunu söyleyebiliriz. Ancak sosyal medya kullanıcı sayısına baktığımız zaman sayıların yüksek olduğunu belirtmemiz gerekir. Bazı uygulamaların kullanımının yaş sınırı olduğu için nüfusun toplamına oranları da değişmekte.
Türkiye’de Ocak 2022 itibariyle 68,90 milyon sosyal medya kullanıcısı bulunuyor. Türkiye’de sosyal medya kullanıcıları 2021-2022 arasında 8,9 milyon kişi artış gösterdi. Bu yüzde 14,8 artış anlamına geliyor.
Rapora göre 2022’nin başında Facebook'un 34,40 milyon kullanıcısı var, platformunun kullanımı 13 yaş ve üstü kişilerle sınırlandırıldığı için Türkiye'deki uygulamayı kullanabilen kitlenin yüzde 50,5'i Facebook kullanıyor.
Meta'nın reklam araçlarında yayınlanan rakamlara baktığımız zaman, Instagram'ın 2022 başında Türkiye'de 52,15 milyon kullanıcısı olduğunu görüyoruz. Instagram, platformunun kullanımını 13 yaş ve üstü kişilerle sınırlandırıyor; bu nedenle Türkiye'deki uygulamayı kullanabilen kitlenin yüzde 76,5'inin 2022'de Instagram kullandığını söyleyebiliriz.
Yine Meta'nın reklam kaynaklarında yayınlanan veriler gösteriyor ki, Facebook Messenger 2022'nin başında Türkiye'de 16,80 milyon kullanıcıya ulaştı. Facebook Messenger’da aynı şekilde platformunun kullanımını 13 yaş ve üstü kişilerle sınırlandırıyor; bu nedenle reklamların 2022'de Facebook Messenger'ın Türkiye’de kullanabilen kitlenin yüzde 24,7'sine ulaşacağını görüyoruz.
Snapchat'in 2022 başlarında Türkiye'de 12,90 milyon kullanıcısı olduğunu görüyoruz. Bu rakam, Snapchat'in Türkiye'deki reklam erişiminin, yılın başında toplam nüfusun yüzde 15,1'ine eş değer olduğu anlamına geliyor. Ancak Snapchat, platformunun kullanımını 13 yaş ve üstü kişilerle sınırlandırıyor; bu nedenle Türkiye’de kullanabilen kitlenin yüzde 18,9'unun 2022'de Snapchat kullandığını söyleyebiliriz.
2022'de Türkiye'deki Twitter kullanıcıları Twitter'ın reklam kaynaklarında yayınlanan rakamlar, Twitter'ın 2022 başında Türkiye'de 16,10 milyon kullanıcısı olduğunu gösteriyor. Bu rakam, Twitter'ın Türkiye'deki reklam erişiminin o sırada toplam nüfusun yüzde 18,9'una eşit olduğu anlamına geliyor. Ancak Twitter, platformunun kullanımını 13 yaş ve üstü kişilerle sınırlandırıyor, bu nedenle Türkiye'deki bu kriteri sağlayan kitlenin yüzde 23,6'sının 2022'de Twitter kullandığını söyleyebiliriz.
YouTube'un 2022'nin başlarında Türkiye'de 57,40 milyon kullanıcısı olduğunu görülüyor. Bu rakam, YouTube'un 2022 reklam erişiminin, yılın başında Türkiye'nin toplam nüfusunun yüzde 67,3'üne eş değer olduğu anlamına geliyor. Bu rakamları perspektife koymak gerekirse, YouTube reklamları Ocak 2022'de Türkiye'nin toplam internet kullanıcı tabanının (yaştan bağımsız olarak) yüzde 82,1'ine ulaştı.
ByteDance'in reklam kaynaklarında yayınlanan rakamlar, TikTok'un 2022 başlarında Türkiye'de 18 yaş ve üzeri 26,56 milyon kullanıcısı olduğunu gösteriyor. ByteDance'in, pazarlamacıların reklam araçları aracılığıyla TikTok reklamlarını 13 yaş ve üstü kullanıcılara hedeflemesine izin verdiğini, ancak bu araçların yalnızca 18 yaş ve üstü kullanıcılar için kitle verilerini gösterdiğini unutmamak gerekiyor. ByteDance'in rakamları, TikTok reklamlarının 2022'nin başında Türkiye'de 18 yaş ve üstü tüm yetişkinlerin yüzde 43,2'sine ulaştığını gösteriyor.
GSMA Intelligence raporu Türkiye’de 2022 başında 79 milyon hücresel mobil bağlantı olduğunu ortaya koyuyor. Fakat unutmamak gerekir ki dünya genelinde birçok insan birden fazla mobil hatta sahip.
Her geçen yıl artan rakamlar bizlere gösteriyor ki dijital dünyanın ve sosyal medya uygulamalarının yeri hayatımızda daha önemli hale geliyor. Gündelik yaşamımız, sosyalleşme ve iletişim yöntemlerimiz de bu artışla birlikte değişiyor ve evriliyor. Dijital dünya yeni fırsatlar sunduğu gibi aynı zamanda yeni problemler de ortaya çıkıyor. Tüm bu veriler, dijital dünyanın bir parçası olarak ondan kopmadan ancak onu doğru şekilde kullanmanın önemini ortaya koyuyor.