Yeşilay Kadınları Güçlenerek Büyüyor

Yeşilay, kurulduğu tarihten itibaren kadın etkinliği ve gücünün her zaman dikkat çektiği bir mücadele sürdürmüştür. Emeği ve birikimiyle kendilerini vakfın ülküsüne adayan değerli isimler, Yeşilay’ın hafızasının en önemli hatıralarını oluşturmuş, oluşturmaya da devam etmektedir.

İlk Türk Hemşiresi Safiye Hüseyin Elbi ve Pakize Ahmed’in başı çektiği Yeşilay ülküsüne emek veren kadınlar arasında, kurucu başkan Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman Usman’ın ve ikinci dönem başkanı Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay’ın sevgili eşleri Saadet Usman ile Emine Nilüfer Gökay da yer almışlardır. Günümüzde Yeşilay’da çalışanların yüzde 70’inden fazlasını kadınlar oluşturuyor, gönüllüler arasındaysa yine kadınların çok önemli bir çoğunluk oluşturduğunu söylemek mümkün. Yeşilay mücadelesine gönül veren kadınlar özellikle çocukların ve gençlerin sağlıklı yaşam sürmeleri için durmadan çalışıyor, farkındalık projeleri yürütüyor ve büyük bir endüstriye karşı mücadele veriyorlar. Yeşilay Kadın Komisyonu, ülke genelinde il ve ilçelerde bu misyonla çalışmalarını sürdürüyor. Yeşilay kadınları bugün, tarihin güçlü isimlerinden aldıkları cesaretle, bağımlılıkla mücadelenin öncü temsilcileri olmaya devam ediyor.

İLKLERİN KADINI SAFİYE HÜSEYİN ELBİ
Safiye Hüseyin Elbi, Yeşilay’da iz bırakan en değerli isimlerden biri. Ülkemize modern hemşireliği getirmesiyle tanınmış ve 1955-1956 yıllarında Yeşilay’ın başkanlığını üstlenmiştir. Elbi, İngiltere’de deniz ataşesi olan Ahmet Paşa ile İngiliz soylusu Josephine Wilward’ın kızlarıdır. Eğitimini Avrupa’da tamamlayıp Kızılay hemşiresi olarak Balkan, Çanakkale ve Birinci Dünya savaşlarında gönüllü hemşirelik yapmıştır. Savaş sırasında özellikle cesareti, bilgisi ve vatanseverliği ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Hümanist duygularla tüm yaralılara aynı samimiyetle yaklaşarak üstlendiği kutsal görevin kendisi için bir madalya olacağını ifade etmiştir. Öyle ki Çanakkale Savaşı’ndaki özverili hizmetleri sonucunda kırmızı şeritli harp madalyası almıştır.
Safiye Hüseyin Elbi, 1924 yılında Yeşilay’ın yönetim kuruluna girmiş ve kendini Yeşilay’ın ülküsüne adamıştır. Çok kültürlülüğü ve etkili hitabeti sayesinde vakfı yurt dışındaki kongrelerde temsil etmiş, alkol ve uyuşturucu maddelerle mücadelede öncü rol üstlenmiştir. Yönetim kurulunda yer almasının yanında uzun bir süre başkan yardımcılığı yapmış ve akabinde vakfın genel başkanlığı görevine getirilmiştir. İlklerin kadını Elbi, Yeşilay’ın ilk kadın genel başkanıdır. Yeşilay Kadın Kolları’nı hayata geçirmiş ve Türk Kadınlar Derneği'nin kurucularından biri olmuştur.
Safiye Hüseyin Elbi, Birinci Dünya Savaşı sonrasında İstanbul'a dönerek Türkiye'de hemşirelik mesleğinin tanınması ve yayılması için büyük bir çaba harcamıştır. Birçok ülke ziyaret etmiş, hemşirelikle ilgili yabancı kaynakları Türkçeye kazandırmıştır. Avrupa’daki Türk esirlerin ve öğrencilerin yurda dönebilmeleri için İsviçre ve Almanya’da incelemelerde bulunmuş, birçok esirin vatanlarına dönmesini sağlamıştır. Türkiye'de hemşirelik okullarının kurulmasına katkıda bulunmuş ve Kızılay Hemşirelik Okulunun kurucularından biri olmuştur. Florence Nightingale sevgisi, ona her sene verilen Florence Nightingale Madalyası'nı kazanan ilk ve tek Türk kadını unvanını getirmiştir. Safiye Hüseyin Elbi, son nefesine kadar vatanına ve Yeşilay’a faydalı işler yapmaya devam etmiştir.
 
BAĞIMLILIKLA MÜCADELENİN ÖNCÜSÜ PAKİZE AHMED
Yeşilay’ın tarihinde iz bırakan önemli kadınlardan birisi de Pakize Ahmed’dir. Hayatına ve vakfa katkılarına dair çok fazla kaynağa ulaşılamasa da kadınların alkolle mücadelede daha etkin rol oynaması gerektiğini savunmuştur. Çalışmalarıyla idealist kişiliğini ortaya çıkarmaktan hiçbir zaman çekinmemiş, bu durum onun vakıf adına önemli sorumluluklar üstlenmesini sağlamıştır. Ahmed, 1926 yılındaki kongrede yaptığı konuşmayla dikkatleri üzerine çekmiş, Amerika ve Avrupa’da içki karşıtı mücadelede öncü kadınları örnek göstermiş ve Türk kadınının da sorumluluk üstlenmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bununla birlikte, çocukları alkolden uzak tutmanın önemini anlatarak içki karşıtı teşkilatların geleceği korumak için çocuklara odaklanılması gerektiğini vurgulamıştır. Cihan Kadınları İçki Mücadele Birliği’nin faaliyetlerini aktarmış ve kadınların içki karşıtı propagandadaki rolünün ne denli büyük olduğuna dikkat çekmiştir.

YEŞİLAY’A EMEK VEREN DEĞERLİ İSİMLER
1953 yılında Safiye Hüseyin Elbi önderliğinde Yeşilay’a gönül veren kadınlar, seminerler, etkinlikler, resitaller, tanışma toplantıları ile bir araya gelmişlerdir. Birçok değerli kadın isim bu toplulukta yer almış ve Yeşilay ülküsüne hizmet etmişlerdir. Bu isimlerden Prof. Dr. İnci Ayan Erol, Yeşilay dergisinde sanat eseri kapaklar yapmıştır. Prof. Dr. Amiran Kurtkan ise dergiye değerli düşüncelerini aktardığı yazılar yazarak katkıda bulunmuştur. Araştırmacı ve yazar Hicran Göze de yine yazılarıyla Yeşilay’a katkıda bulunmuştur. Gülbün Mesera, Binnaz Tuğ, Reyhan Songar ve daha ismine ulaşılamayan onlarca kadın değerli katkılarıyla Yeşilay’daki kadın gücünün bugüne taşınmasına vesile olmuşlardır.
 
KADIN KOMİSYONLARI BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR
Vakfın bağımlılıkla mücadeledeki en büyük sacayaklarından biri olan kadın komisyonları bugün 107 aktif kadın üyesiyle çalışmalarını sürdürüyor. Yeşilay tarafından geliştirilen eğitim programlarının ulaştırılabilmesi, saha ve stant çalışmalarıyla birçok kadının bilinçlendirilmesi sağlanıyor.  Başkanlığını Ülkenur Büke’nin üstlendiği Genel Merkez Kadın Komisyonu teşkilat komisyonuna paralel 18 bölgenin temsilcisinden oluşuyor. Şube kadın komisyonlarıyla birebir temas halinde çalışan genel merkez, faaliyet ve yol haritalarını şube ziyaretleriyle yaygınlaştırıyor. Bugün bağımlılıkla mücadele başta olmak üzere kadın komisyonlarının yürüttüğü projeler şöyle: Muhtarlar, Yeşilay Anneleri, Bağımlılık Anne Karnında Başlamasın (Gebe Okulları), Teknolojisiz 60 Dakika projeleri.