Elektronik Sigara Can Almaya Devam Ediyor Can Almaya Devam Ediyor

Haberlerde elektronik sigarayla ilgili “gizemli” ölümler üzerine yüzlerce bilgi dolaşıyor. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen bu haberler, sigaranın ölümcül sonuçlarını tekrar gündeme getirdi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden yapılan açıklamaya göre açıklanamayan akciğer hastalığına yakalananların sayısı 80 bini geçerken, 15 eyalette 18 kişi hayatını kaybetti.

ABD elektronik sigara kullanım oranının çok yüksek olduğu ülkelerden biri. 2011 yılında yüzde 1,5 olan kullanım oranı 2017 yılında yüzde 12’ye 2018’de ise yüzde 21’e yükseldi. Bu oranlardaki en çarpıcı gerçek ise en çok gençlerin kullanması, öyle ki ülkede sigara kullanan yetişkinlerin oranından daha fazla bir orana ulaşmış durumda. Cihazların, nikotin içeren ürünlerin yanısıra esrarın (mariuhana) etkili maddeleri olan tetrahidrokannabinol (THC) ve kannabidiolün (CBD) ile bunları konsantre olarak içeren kenevir yağının (butanehashoil) kullanılmasıyla zararı ve bağımlılığı artırıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar bu maddelerin kısa süreli kullanımında dahi damar duvarlarına ve solunum yollarına ciddi zararlar verdiğini ortaya koyuyor. Ülkede son zamanlarda öldürücü bir akciğer hastalığı teşhisiyle hastaneye başvuranlarda artış görüldü. İlk kez geçtiğimiz ağustos ayında topluma duyurulan vakada hastalığın bulaşıcı olmadığı tespit edildi. Yapılan araştırmalar sonrasında hastaların hepsinin tek bir ortak yönü vardı, o da elektronik sigara kullanmaları. Öksürük, şiddetli nefes darlığı, göğüs ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi şikâyetlerle hastaneye başvuranların çoğu ne yazık ki onlu ve yirmili yaşlardaki gençler. Vaka sayısının her geçen gün artması ülkede büyük tedirginlik yaratmaya başladı. 20 Ağustos’ta 15 eyalette 149 olan sayı 30 Ağustos’ta 49 eyalette 215 hastaya ulaştı. Şu an 33 ölüme ve 1479 hastaya ulaşmış durumda ve sayı her geçen gün artmaya devam ediyor. Wisconsin ve Illinois’teki hasta vakalarını inceleyen bilim insanları ilk vakanın geldiği günü 21 Nisan 2019 olarak saptadı. Tüm bu semptomların son doksan gün içinde elektronik sigara kullananlarda görüldüğü ve hastaların yüzde 37’sinin esrarın etkin maddesi THC’yi, 17’si ise nikotin içeren cihazlar kullandıkları belirlendi. Beş kişinin ise pnomoni denen zatürreye yakalandığı ortaya çıktı. Tüm bunlardaki ortak madde E vitamini asetat ve uzmanlar bu noktaya odaklanıyor. Pil patlamaları, içindeki sıvının içilmesi veya nikotin dozunun artırılması kaynaklı oluşan hastalıklar, yaralanmalar ve en kötüsü ölüm vakalarındaki artış ülkede tedirginlik yaratmaya devam ediyor.

3 YIL BOYUNCAELEKTRONİK SİGARA İÇEN 18 YAŞINDAKİ GENÇ KIZ KOMAYA GİRDİ Utah’ta yaşayan Maddie Nelson, hastaneye başvurduğunda üç yıldır elektronik sigara kullanıyordu. Şiddetli böbrek ve sırt ağrıları nedeniyle kısa süre içinde komaya giren kızın akciğerlerinde çok ciddi hasar olduğu tespit edildi. Bilincini tamamen kaybettikten sonra doktorların yoğun çabaları sayesinde hayata geri döndürülen genç kızın akciğerlerinde gliserin parçalarına denk gelindi. Doktorları nadir bir akciğer hastalığı olan akut eozinofilik pnömoni geçirdiğini ve röntgenlerde Nelson'ın ciğerlerinde çok ciddi hasarlar olduğunu söylediler. Nelson'ın ciğerlerinde elektronik sigara likitlerinde bulunan gliserinin neden olduğu yağ parçacıklarının tespit edildiğini ve bugüne dek gördükleri en kötü akciğer olduğunu açıkladılar.

18 yaşındaki sporcu Hergenreder sigaranın sağlığa zararlarının farkında olarak elektronik sigara kullanmaya başladı. Sigara kadar zararlı olmadığını düşünen genç, göğüs darlığı ve öksürük şikayetleriyle hastaneye başvurduktan sonra doktorların söyledikleri karşısında şaşkına döndü. Doktorların açıklamalarına göre Hergenreder’in ciğerleri 18 yaşındaki bir bireyin ciğerlerine değil 70 yaşındaki yaşlı bir kişinin ciğerlerine benziyordu. Bu yaşta bir kişinin ciğerlerinin bu kadar kötü olmasının nedenini elektronik sigaraya bağlayan doktorlar Hergenreder’i tedavi altına aldı.

24 Ağustos’ta Illinois eyaletinde bir kişi ağır solunum şikâyeti nedeniyle hastaneye başvurdu. Doktorlarının tanımlanamayan bir akciğer hastalığı açıklaması yaptıkları hasta tedavi altına alındı. Yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamayan hastanın ölüm nedeninin elektronik sigara olduğu açıklandı. Ayrıca Oregon’da bir elektronik sigara mağazasında elektronik sigara deneyen bir kişinin fenalaşarak hastaneye kaldırıldığı raporlandı.

Ne yazık ki elektronik sigarayla ilgili ölüm haberleri sadece içmekle ilgili değil. Cihazın patlaması nedeniyle hayatını kaybeden onlarca kişi var. 38 yaşındaki Tallmadge D’Elia 2018 yılında cihazın patlaması sonucu fırlayan parçanın kafasına isabet etmesi sonrası hayatını kaybetti. Yine araç sürdüğü sırada elektronik sigarası alev alan 24 yaşındaki Will Hawksworth kıyafetlerinin alev alması sonucu göğüs ve karın bölgesinde üçüncü dereceden yanıklar oluştu. Texas’ta yaşayan 25 yaşındaki bir kişi kurşun etkisi yapan cihaz parçası nedeniyle şahdamarının kesilmesi sonucu hayatını kaybetti.

Artan ölümlerle ilgili ülkede âdeta olağanüstü hal ilan edildi ve satış, tanıtım, dağıtım ve tüketim alanlarında bir dizi kararlar alındı. Dünyaca bilinen elektronik sigara markası Juul’un CEO’su Kevin Burns ölüm vakaları sonrasında ani bir kararla istifa etti. New York, Michigan ve Massachussets gibi eyaletlerde ise elektronik sigara kullanımından kaynaklanan akciğer hastalığı vakaları sonrasında valilik kararıyla elektronik sigara satışı geçici süreliğine durduruldu. Massachussets’te halk sağlığını korumak amacıyla 4 ay yasaklanan elektronik sigara yüzünden eyalette 61 kişi akciğer problemleri nedeniyle hastaneye başvurmuştu. Massachussets Valisi Charlie Baker düzenlediği basın toplantısında, "Elektronik sigara ve elektronik sigara ürünlerinin kullanımıyla bağlantılı ciddi akciğer rahatsızlıkları nedeniyle eyalette resmi olarak bir halk sağlığı acil durumu ilan ediyorum," dedi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, 19 Eylül'de yaptığı açıklamada 38 eyalet ve bir idari bölgede elektronik sigara kullanımından kaynaklandığı tahmin edilen hastalığa yakalananların sayısının 530'u bulduğunu duyurmuştu. New York eyalet yönetimi de 16 Eylül'de bazı elektronik sigara ürünlerinin satışını süresiz yasaklama kararı almıştı. Ayrıca, New Jersey Eyalet Senatosu Başkanı StephenM. Sweeney, eyalette elektronik sigara satışlarının tamamen yasaklanmasını öngören bir yasa tasarısını meclise sunmuştu. Tasarı yasalaşırsa New Jersey, ABD'de elektronik sigara satışlarını tamamen yasaklayan ilk eyalet olacak. Eyalet yönetimi tarafından alınan önlemlerin firmalar üzerinde de çok etkili sonuç verdiği görülüyor. Bölgenin en büyük eczane zinciri Walgereens de endişe verici ölüm haberleri ardından Kroger ile birlikte elektronik sigara satışını durduracağını açıkladı. Yine Amerikalı reklam ajansı WanreMedya elektronik sigara reklamlarını sonlandırdıklarını açıkladı. Reklam yelpazesini güncellediğini aktaran ajans bundan sonra kategorisinde elektronik sigaranın yer almayacağını belirtti.