Serkan Yimsel: “Anabolik Steroidleri Teşvik Ve Tedarik Edenler Cezalandırılmalı”

Fitness dünyasında yapılan çelişkili açıklamalar ve hatalı yönlendirmeler de anabolik steroid kullanımını teşvik ediyor, özellikle gençleri yanlışa sürüklüyor. Anabolik steroid kullanımının etkilerini ve konunun detaylarını Fitness Eğitmeni ve yazar Serkan Yimsel’e sorduk.
  
Kazanma baskısı bazı sporcuları kendilerine sözde avantaj sağlayabilecek ilaçlar kullanmaya yönlendiriyor. Bunlar performans artırıcı ilaçlar olarak adlandırılıyor ve bu ilaçların kullanımı çok büyük riskler taşıyor. Performans artırıcı ilaçlardan olan anabolik steroidler, sporcuların güçlerini artırmak ve kas eklemek için aldıkları ilaçlar arasında ilk sıralarda yer alıyor. Çok ciddi yan etkileri olan bu tip ilaçların kullanımının özellikle son yıllarda çok fazla yaygınlaştığı ve maalesef çok küçük yaşlara kadar düştüğü biliniyor. Anabolik steroid kullanımının riskleri ve önlenmesi konusunda yapılabilecekleri Fitness Eğitmeni ve yazar Serkan Yimsel ile konuştuk.
 
Uzun yıllardır sağlıklı beslenme ve spor alanında insanları doğru bilgiye yönlendiren birisiniz. Anabolik steroidler nedir ve hangi amaçlarla kullanılıyor? Sizce sporcular neden bu desteklere yöneliyor?
Anabolik steroidler, tam adıyla anabolik andrejonik steroidler (AAS) genellikle ağırlık kaldırma ve vücut geliştirme, powerlifting, crossfit, strongman, halter, güreş, atletizm gibi kuvvet performansı sporlarında kullanılan hormon sınıfı ilaçlardır. Temel kullanım nedeni gerek kas kuvveti gerekse kas gelişimi adına, sporcuların rakiplerine karşı adil olmayan ve kayda değer derecelerde avantaj sağlamasıdır. Bu nedenle, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) 2016 yönetmeliklerine göre yasaklı listededirler, ancak gerek etik nedenlerle gerekse uzman gerektirmeden kendi kendine enjekte edilerek kullanılabildiklerinden bilinen rakamların çok daha üstünde kullanımları olduğu düşünülmektedir.
 
“AAS'LER YÜKSEK SAĞLIK RİSKLERİ İÇERİYOR”
Anabolik steroidlerin sağlık açısından tehlikelerini gözlemlediğinizi anlatıyorsunuz. Bu riskleri bizimle paylaşır mısınız?
AAS'lerin sağlık risklerini üç sınıfta inceleyebiliriz. Birincisi, kardiyovasküler sistem ile ilgili kalbin sol karıncığının aşırı büyümesine bağlı kalp yetmezliği riski. İkincisi, hipoganadizme bağlı üreme hormon faaliyetlerinde olumsuzluklar ve jinekomasti riski. Üçüncü olarak da, psikolojik olumsuzluklara bağlı saldırganlık, paranoya, suçluluk, depresyon ve intihar riskleri.
 
Steroidlerin zararlarını gösteren çok sayıda bilimsel araştırma olduğu biliniyor. Siz de sosyal medya hesaplarınızdan danışanlarınıza sık sık bu araştırmalardan söz ediyorsunuz. Bu araştırmalardan neler öğreniyoruz?
Araştırmaların da gösterdiği gibi, AAS'ler yüksek sağlık riskleri içeren ilaçlardır. İleriye dönük etkileri de düşünülecek olursa kalp damar sağlığı, hormon dengesi ya da psikolojik sağlığını düşünenlerin bu ilaçlardan uzak durması gerekir.

“TAKİP VE YAPTIRIMLAR ARTMALI”
"Profesyonel Egzersiz Eğitmenliği Sertifika Programı", "Postür Analizi ve Fonksiyonel Anatomi" ve "Doğru Beslenme ve Yaşam Koçluğu" gibi başlıklar altında eğitimler veren bir egzersiz eğitmenisiniz. Çocukların erken yaşta ağırlık kaldırmasının ve sosyal medya/salonlarda anabolik steroid gibi desteklerin teşvik edilmesinin tehlikeleri hakkında ne düşünüyorsunuz?
Literatür kanıt ağırlığını takip eden bir egzersiz eğitmeni ve eğitmen eğiticisi olarak, çocukların erken yaşta ağırlık kaldırmalarını sakıncalı görmüyorum. Nitekim konu hakkında yapılan çalışmalar, 6 yaşına kadar küçük çocukların bile doğru seçilen dirençlerle ve bir gözetmen eşliğinde, ağırlık çalışabileceklerini belirtmektedir. Ancak çocuklara ve gençlere hormon ilaçları ve AAS'leri öneren, teşvik ve tedarik eden antrenör, koç ya da fenomenlerin olası en ağır cezalar ile cezalandırılması ve konuyla ilgili çok daha katı takip ve yaptırımlar uygulanması gerektiğini düşünüyorum.
 
“Ebeveynler Çocuklarını Yakından Takip Etmeliler”
Ebeveynler, sosyal medyada steroidlerin zararsız olduğunu iddia eden kişilere inanan çocuklarını nasıl koruyabilirler?
Bu biraz çatallı bir konu, yanıtı da üzgünüm ama basit olmayacak. Eğer ebeveynler sporla ve sağlıklı beslenme ile ilgili değillerse, çocuklarını anlamaları ve izlemeleri de çok zor olacaktır. O nedenle, ilk önerim ebeveynlerin de iyi beslenme ve egzersiz yapma alışkanlıklarını, bu konudaki bilinç düzeylerini geliştirmeleri olacaktır. Çoğu zaman kanıta dayalı ve protein tozları gibi güvenli bazı sporcu takviyeleri bu noktada günah keçisi olarak gösterilebiliyor. Eğer çocuğunuz bir sağlık kontrolünde, bazı sağlık parametreleri örneğin karaciğer enzimleri kötü çıktığında doktoruna sadece protein tozundan bahsediyorsa bu, şüpheli bir açıklamadır. Protein tozları hormon ilaçları değildirler, sadece peynir altı suyunun bazı işlemlerden geçirilmesiyle elde edilen zararsız gıda takviyeleridirler. O nedenle, ebeveynler çocuklarını daha iyi takip etmeli, onlarla makul ve anlayışlı bir tonla konuşarak açık olmalarını sağlamalıdırlar. Bizler gibi, AAS'lerin zararlarını anlatan uzmanların içeriklerini çocuklarına izleterek düşüncelerini almaya çalışabilirler. Unutmayın ki, eğer çocuğunuz ergenlik sürecinin getirdiği normal büyüme hızının çok üzerinde ve çok bariz derecede kas kütlesi kazanmışsa burada bir anormallik vardır. Sivilce, erkekte meme yani jinekomasti, ensede ödem ve şişkinlik, paranoya ve hiperaktivite olası bazı diğer işaretler arasında sayılabilir.
 
Çok sevilen Fitness Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar kitabınızda fitness dünyasındaki yanlış uygulamaları da ele aldınız. İlk aklınıza gelen yanlışları bizimle paylaşır mısınız?
Yazdığım ikinci kitap olan Fitness Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar, toplamda 100 fitness yanlışını doğrularıyla düzelten bir kitap. Bu 100 yanlıştan eminim, herkesin ilk 10'u farklı olacaktır ancak benim ilk 10'um şöyle:
1. Yağ oranı ölçen cihazlar güvenilirdir!
2. Şişmanların metabolizması yavaştır!
3. Yağlar kasa dönüştürülebilir
4. Sporu bırakınca kaslar sarkar!
5. Çok tekrar yağ yakar, az tekrar kas şişirir!
6. Kardiyo sağlık için, ağırlık çalışması gösteriş içindir.
7. Yağ ancak belli bir nabız aralığında yakılabilir!
8. Egzersizle bölgesel yağ kaybı mümkündür!
9. Isınma ve soğuma olmazsa olmazdır!
10. Göğüs egzersizleri kadınlar için gereksizdir. Ya da, özel meme dikleştirici egzersizler yapılmalıdır.
 
“KÖTÜYE KULLANIMIN ANLATIMI UZUN VE EMEK İSTEYEN BİR SÜREÇ”
Instagram profilinizdeki “Fitness hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar yazarı ve influencerların korkulu rüyası” ifadesi dikkatimizi çekti. Siz bu konuda yazdıklarınızla ve paylaşımlarınızla önemli bir mücadele veriyorsunuz. Bu tarz desteklerin kullanımı etik değil peki, yasal engeller var mı? Varsa bu yasal engeller sadece spor lig ve müsabakalarında yarışan sporcuları mı kapsıyor? Bu yasak kapsamının genişletilmesi için ne yapılmalı?
Kullanılan her beş steroidin dördünü sporcu olmayan, rekreasyonel vücut geliştirme yapan gym sakinleri kullanmakta.  Bunlar literatüre geçmiş rakamlar. Etik dışı ve yasal olmadığı için gizlenen verileri de düşünecek olursanız, gerçekte belki çok daha fazla kişi tarafından kullanılmakta. Bu nedenle sportif performans atletlerine yönelik test ve takipler sorunun çok küçük bir boyutunu önleyebilmektedir. Her ne kadar rutin hekim tetkikleri ile bu sorun yakalanıp önlenebilecek olsa da ülkemiz pratisyenleri maalesef bu konuda çok eğitimsiz ve yetersiz. Önceden de belirttiğim gibi, hâlâ protein tozları ile AAS'leri aynı kulvara koyan uzmanlar var. Bu nedenle, steroidlerin gereksiz ve kötüye kullanımının anlatımı uzun ve emek isteyen bir süreç olacağa benziyor. Umuyorum sizler gibi bu konuya önem veren basılı yayınlar ve televizyon programları artar. Böylelikle bilimin ışığında daha fazla ebeveyni ve uzmanımızı bilinçlendirmiş oluruz. Bana ulaştığınız ve bu fırsatı sağladığınız için teşekkür ediyorum.