Yeşilay Tezini Destekliyor

Yeşilay, üniversitelerde, enstitülerde ve araştırma alkol, tütün-sigara, uyuşturucu madde, kumar ve teknoloji bağımlılığı ile ilgili tez çalışması yapacak ve Yeşilay’ın bağımlılık çalışma alanlarına katkıda bulunacak yüksek lisans, doktora ve tıpta uzmanlık öğrencilerine burs desteği sağlıyor.

Yeşilay, bağımlılıklarla mücadelede ulusal ve uluslararası düzeyde yürütülecek çalışmalara kaynak teşkil edebilecek, bağımlılık alanyazınını geliştirebilecek, politika ve eylem planlarının oluşturulmasına katkıda bulunabilecek bilimsel araştırmaların artmasına ve genç araştırmacıların yetişmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. Buradan hareketle yola çıkan Yeşilay, bağımlılıkla mücadelede ulusal ve uluslararası düzeyde kaynak oluşturabilecek, sağlık bilimlerinden sosyal bilimlere kadar birçok alanda hazırlanacak nitel ve nicel araştırmaların desteklenmesi için 2014 yılından bu yana Lisansüstü Tez Araştırma Bursu Destek Programı ile bağımlılıklar alanında yapılacak tez çalışmalarına destek veriyor. Yüksek Lisans öğrencilerine 12 ay süreyle 4.000 TL, Doktora ve Tıpta Uzmanlık öğrencilerine 18 ay süreyle 6.000 TL burs desteği verilecek burs programı için son başvuru tarihi 31 Mart 2025.

Yeşilay Lisansüstü Burs Programı kapsamında aşağıda yer alan çalışma alanlarına yönelik tez çalışmaları değerlendirmeye alınacaktır.

• Tütün kullanımı ve bağımlılığı
• Uyuşturucu madde kullanımı ve bağımlılığı
• Alkol kullanımı ve bağımlılığı
• Teknoloji kullanımı ve bağımlılığı
• Kumar ve diğer davranışsal bağımlılık türleri

2025/1 Dönemi Lisansüstü Tez Araştırma Bursu Destek Programı kapsamında, stratejik planı ve hedefleri doğrultusunda Yeşilay, aşağıda yer alan araştırma konuları çerçevesinde burs desteğinde bulunacaktır:

Alkol Bağımlılığı

1. Gençlerde alkol tüketimini önleme çalışmalarının etkililik değerlendirmeleri
2. Alkol tüketimi ile ilgili ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler ve uygulama sonuçları
3. Alkol endüstrisi faaliyetlerinin alkol bağımlılığına etkileri
4. Şiddet ve trafik kazaları bağlamında alkolün kamu sağlığına etkileri
5. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler bağlamlarında OECD ülkelerinde alkol kullanımının etkileri
6. Trafikte alkol kullanımının yol açtığı sorunlar
7. Sosyal medya platformlarında alkol endüstrisi faaliyetleri
8. Alkol tüketiminin tütün kullanımı ve diğer sağlık risk faktörleri ile birlikteliği
9. Alkol bağımlılığını önleme çalışmalarının etkililik değerlendirmeleri
10. Sosyal medya materyallerinin alkol tüketimine etkilerinin değerlendirilmesi
11. Alkol kullanımının yol açtığı sosyal sorunlar
12. Alkol tüketimi ile ilgili ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler ve politikaların alkol tüketimine etkilerinin değerlendirmesi

Tütün Bağımlılığı

1. Elektronik sigara/ısıtılmış tütün ürünleri kullanım sıklığı ile ilgili çalışmalar
2. Elektronik sigara/ısıtılmış tütün ürünlerine ilişkin etiyolojik çalışmalar
3. Elektronik sigara/ısıtılmış tütün ürünleri kullanımı ile ilgili bilgi, tutum ve davranış değerlendirmeleri
4. Elektronik sigara/ısıtılmış tütün ürünlerinin insan sağlığı üzerindeki etkileri
5. Nargile kullanımı ile ilgili bilgi, tutum ve davranış değerlendirmeleri
6. Tütün kullanımını önleme çalışmalarının etkililik değerlendirmeleri
7. Düz paket uygulamasının etkilerine yönelik çalışmalar
8. Ulusal ve uluslararası bazdaki sigara bıraktırma hizmetlerinin etkililik değerlendirmeleri
9. Tütün ürünleri tüketimi ile ilgili ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler ve uygulama sonuçları
10. Tütün endüstrisinin bölgesel faaliyetlerinin ve bu faaliyetlerin tüketim davranışına etkileri
11. Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi’nin iç hukuk sistemlerine aktarılmasını inceleyen karşılaştırmalı çalışmalar
12. Sigara kullananların ve sağlık sektörü çalışanlarının sigara bırakma uygulamalarında elektronik sigaraya yer verilmesine yönelik görüşlerini inceleyen çalışmalar
13. Ulusal ve uluslararası bazdaki sigaraya başlamanın önlenmesine yönelik hizmetlerinin etkililik değerlendirmeleri
14. Pasif içicilik ile ilgili çalışmalar
15. Türkiye ve dünyada tütün kontrol politikası araçları ile ilgili çalışmalar (Örneğin fiyat ve vergilendirme, satış usulleri, yaş kısıtlamaları vb.)
16. Pasif duman maruziyeti etkileri ve yapılması gerekenler
17. Bulaşıcı hastalıklar ve tütün ürünleri arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar
18. Tütün endüstrisinin sağlık sektöründe ilaç firması ve benzer yeni statüler ile pozisyon almasının yaratacağı etik sorunlar
19. Dumansız hava sahası uygulamalarındaki güncel durum, aksayan yönler ve ihtiyaçlar
20. Kadın ve genç kadınlarda son yıllarda görülen tütün kullanım sıklığındaki artışın nedenlerini inceleyen araştırmalar

Uyuşturucu Madde Bağımlılığı

1. Farklı uyuşturucu maddelerin kullanımını etkileyen faktörlerin araştırılması
2. Uyuşturucu madde bağımlılığının nedenlerine ilişkin etiyolojik çalışmalar
3. Üniversite gençliğinde esrar/madde kullanım sıklığı ile ilgili çalışmalar
4. Gençlerde uyuşturucu madde kullanımını önleme girişimlerinin etkililik değerlendirmeleri
5. Uyuşturucu madde kullanımı/çoklu uyuşturucu madde kullanımının kamu sağlığına etkileri (Örneğin işsizlik, aile hayatında huzursuzluk, eğitimi bırakma vb.)
6. Uyuşturucu madde geçmişi/bağımlısı olan bireylerin iş hayatında yer almasını sağlayacak reentegrasyon modellerini geliştirmeye yönelik çalışmalar
7. Reçetelendirilmiş ilaçların kötüye kullanımı ve kullanım trendlerinin incelenmesi
8. Yeni psikoaktif/uyuşturucu maddelerin tespitine yönelik analitik metot geliştirme çalışmaları
9. Uyuşturucu maddelerin yasallaştırılması yönündeki bölgesel akımları incelenme çalışmaları
10. Türkiye’nin uyuşturucu madde politikalarını bölgesel ve küresel örgütlerin politikaları ile karşılaştırma çalışmaları
11. Uyuşturucu madde bağımlılığı ile mücadelede sivil toplum örgütlerinin rolünü uluslararası örnekler bağlamında inceleyen çalışmalar
12. Trafikte uyuşturucu madde kullanımının yol açtığı sorunlar
13. Sağlık sektöründe bağımlılık yapıcı ilaç etken madde istismarının incelenmesine yönelik çalışmalar
14. Prodrug kullanımı ve önleyici çalışmalar
15. Kadınlarda/gebelerde uyuşturucu madde kullanımı ve bunun bebekler, neonatal ölüm üzerine etkileri
16. Ebeveynlerde uyuşturucu madde kullanımının çocuklara ve aile yapısına etkisinin araştırılması
17. Ebeveynsiz büyütülen çocuk ve gençlerin uyuşturucu madde kullanım sıklığı ve kullanım nedenlerinin araştırılması
18. Dezavantajlı bireylerde uyuşturucu madde kullanımı ve önleyici iyi uygulama örnekleri

Davranışsal Bağımlılıklar

(Dijital oyun oynama, kumar oynama, sosyal medyanın aşırı kullanımı, akıllı telefonun aşırı kullanımı ve çevrim içi pornografi ile ilgili çalışmalar başta olmak üzere)

1. Davranışsal bağımlılıkların nedenlerine ilişkin etiyolojik çalışmalar (Örneğin genetik faktörler, psikopatoloji, çevresel faktörler, arkadaş ilişkileri, ruhsal dayanıklılık vb.)
2. Davranışsal bağımlılıkların geniş ölçekte yaygınlığına ilişkin çalışmalar
3. Davranışsal bağımlılıklarla ilgili ulusal/uluslararası politikalar ve yasal düzenlemeler
4. Davranışsal bağımlılıkların tedavisine (psikoterapi ve tıbbi/farmokolojik) ilişkin çalışmalar
5. Dijital oyun bağımlılığı ve kumar bağımlılığı ilişkisini inceleyen çalışmalar
6. Okul çağındaki çocuklarda kumar bağımlılığını yaygınlığı
7. Davranışsal bağımlılıkların nedenlerine ilişkin sosyolojik çalışmalar
8. Okul çağındaki çocuklarda teknolojinin bilinçli kullanımını destekleyen çalışmalar
9. Okul çağındaki çocuklarda teknolojinin bilinçli kullanımını destekleyen program geliştirme ve uygulamaya dönük çalışmalar
10. Davranışsal bağımlılıkları önlemeye yönelik çalışmalar
11. Teknoloji okuryazarlığı bağlamında sosyal medya bağımlılığı üzerine araştırmalar

Genel

1. Bağımlılıklarla ilgili tedavi uygulamalarında psikoterapi yaklaşımlarının etkililiğini incelemeye yönelik çalışmalar
2. Bağımlılıkların ahlaki ve felsefi boyutlarını incelemeye yönelik çalışmalar
3. Aile içi ilişkiler ve bağımlılık süreçleri arasındaki ilişkileri incelemeye yönelik çalışmalar (Örneğin aile içi şiddet vb.)
4. Bağımlılıkların önlenmesi ve tedavisinde maneviyat temelli yaklaşımlar
5. Bağımlılıklarla ilgili sosyal hizmet müdahaleleri
6. Bağımlılıkla ilgili ülkeler arası sosyal politika karşılaştırmaları
7. İş yerinde madde kullanımı ve bağımlılıklar (alkol, yasa dışı madde, dijital oyun ve kumar bağımlılığı)
8. Bağımlılıklar ile ilgili önleme çalışmalarının etkililik değerlendirmeleri
9. Sağlık çalışanlarının bağımlılıklarla ilgili bilgi ve tutum düzeyini incelemeye yönelik çalışmalar
10. Enerji içeceklerinin gençler üzerindeki olası etkileri
11. Bağımlılık ve suç davranışı arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar
12. Tüketim ve bağımlılık arasındaki ilişkiler
13. Bağımlılık ve mekân arasındaki ilişkiler
14. Bağımlılıklarla ilgili uygulamaların, politikaların sosyal ve ekonomik etkileri
15. Tedavi ve müdahale sürecindeki bireylerin (ergenler, gençler) sosyal ve duygusal davranışlarındaki değişimin incelenmesi: Boylamsal çalışma
16. Bağımlılığın sosyolojisi
17. Bağımlılıklarla ilgili önleme ve tedavi uygulamalarında etik sorunlar
18. Bağımlılıklarla ilgili önleme ve tedavi uygulamalarında hukuki çerçeve
19. Bağımlılıklarla ilgili önleme savunuculuğunda yöntembilim
20. Bağımlılıklarla ilgili önleme ve tedavinin tarihsel süreçte incelenmesi
21. Bağımlılıklarla ilgili önleme ve tedavi kurumları

Detaylı bilgi almak için burs@yesilay.org.tr mail adresine sorularınızı iletebilirsiniz.