Yeşilay, COP11’de Türkiye’yi Temsil Etti

Türkiye Yeşilay Cemiyeti, alkol, madde, tütün, kumar ve internet bağımlılığı alanlarında farkındalık oluşturmak amacıyla yürüttüğü ulusal çalışmaların yanı sıra, uluslararası etkinliklere de katılarak bilgi ve deneyimlerini paylaşıyor. Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) nezdinde özel danışmanlık statüsüne sahip olan Yeşilay, katıldığı etkinliklerde tütün ürünlerinin bireysel sağlık, toplumsal refah ve çevresel sürdürülebilirlik üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Kuruluş, tütünsüz bir gelecek için bilim temelli politika ve uygulamalara katkı sunarak uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesine destek vermeyi sürdürüyor.

Bu kapsamda Yeşilay, 17–22 Kasım 2025 tarihlerinde Cenevre’de düzenlenen 11. Taraflar Konferansı (COP11)’a katıldı.

Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (WHO FCTC) kapsamında, sözleşmenin yürürlüğe girmesinin 20. yılı vesilesiyle gerçekleştirilen COP11, tütün kullanımının küresel halk sağlığı üzerindeki etkilerinin azaltılması, yeni nesil nikotin ürünlerine yönelik politikaları güçlendirilmesi ve halk sağlığı temelli tütün kontrol stratejilerinin değerlendirilmesi amacıyla düzenlendi. İsviçre'de gerçekleştirilen konferansta yeni nesil nikotin ürünleri, tütün endüstrisinin müdahaleleri, yasa dışı tütün ticareti, halk sağlığı finansmanı ve tütün kontrol politikalarının küresel uyumu gibi konu başlıkları ele alındı.

Toplantıda tütün atıklarının çevresel etkisi ve tütün endüstrisinin sorumluluğu öne çıkan gündem oldu. Bilimsel veriler, sigara filtrelerinin hiçbir koruyucu etkisi olmadığını, aksine halk sağlığını, ekosistemleri ve ekonomiyi tehdit eden ciddi bir mikroplastik ve kimyasal kirlilik kaynağı olduğunu ortaya koydu. COP11, tütün endüstrisinin çevresel çözümün parçası değil, sorunun kaynağı olduğu mesajını güçlendirdi. Filtre yasağı, bağımsız Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (EPR) modelleri ve kirleten-öder ilkesine dayalı tazminat mekanizmalarının küresel tütün kontrolünde öncelikli politika alanları haline geldiği vurgulandı.

Hükümet temsilcileri, uluslararası kuruluşlar, gözlemci statüsündeki sivil toplum kuruluşları ve araştırma kurumlarının katılımıyla gerçekleşen konferansta ayrıca taraf ülkeler, Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi'nin uygulanmasındaki değerlendirmelerini ve deneyimlerini paylaşırken, geleceğe dönük eylem planlarını da belirledi.