Davranışsal Bağımlılıklarla Mücadelede Küresel Yol Haritası: Dünyaca Ünlü Uzmanlar Yeşilay Öncülüğünde Bir Araya Geldi

Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Uluslararası Yeşilay Federasyonu, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Türkiye Ülke Ofisi iş birliğiyle bu yıl üçüncü kez düzenlediği Davranışsal Bağımlılıklar Toplantısı’nın açılışını 10 Aralık 2025 tarihinde Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Merkezinde gerçekleştirdi. 

Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Uluslararası Yeşilay Federasyonu, davranışsal bağımlılıklar alanında farkındalık oluşturmak, politika süreçlerine katkı sunmak ve etkili çözümler geliştirmek amacıyla faaliyetlerini ve iş birliklerini kararlılıkla sürdürüyor. Uluslararası Yeşilay Federasyonu (UYEF), Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Türkiye Ülke Ofisi iş birliğiyle düzenlenen 3. UYEF-DSÖ Davranışsal Bağımlılıklar Toplantısı, 25 ülkeden 52 katılımcıyı bir araya getirdi.

Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç’in ev sahipliği yaptığı etkinliğe; DSÖ Türkiye Temsilcisi Dr. Tasnim Atatrah, Yale Üniversitesi’nden Prof. Dr. Marc Potenza, Lübeck Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hans-Jürgen Rumpf, Avustralasya Bağımlılık Tıbbı Bölümü Başkanı John B. Saunders, dünyanın farklı bölgelerinden akademisyenler ve klinik uygulayıcılar, ülke Yeşilayları temsilcileri ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti Bilim Kurulu üyeleri katıldı.

DOÇ. DR. MEHMET DİNÇ: “DAVRANIŞSAL BAĞIMLILIKLARLA MÜCADELEDE DAHA HIZLI HAREKET ETMEMİZ GEREKİYOR”

Toplantının açılış konuşmasında sosyal medya platformları, çevrim içi kumar, oyunlar ve dijital ekosistemler tarafından beslenen davranışsal bağımlılıkların dünya genelinde milyonlarca insanı etkilediğine dikkat çeken Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Günümüzde dijital platformlar; dikkati sürekli üzerinde tutmak, davranışları yönlendirmek ve bağımlılık yaratmak amacıyla tasarlanıyor. Bunun bedelini ise çoğu zaman ruh sağlığı, finansal istikrar, aile refahı ve toplumsal bütünlük ödüyor. Dünya genelinde birçok hükümet bu tehlikelerin giderek daha fazla farkına varıyor. Reklam kısıtlamalarından yaş doğrulama sistemlerine, algoritmik şeffaflık gerekliliklerinden kumar ve oyun ortamlarında harcama limitlerine kadar umut verici düzenleyici adımlar atıldığını görüyoruz. Ancak hepimizin de bildiği gibi, düzenlemelerin hızı tehdidin boyutuna yetişemiyor. Bu nedenle davranışsal bağımlılıklarla mücadelede çok daha hızlı ve kararlı adımlar atmalıyız. Bu tür toplantılar, ortak akıl üretmek ve etkili çözümler geliştirmek açısından büyük önem taşıyor.”

Dinç, konuşmasında ayrıca uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi ile daha kapsamlı, bütüncül önleme ve tedavi sistemlerinin geliştirilmesinin gerekliliğini vurguladı.

Toplantıya video konferans yoluyla katılan Birleşik Krallık Parlamento Üyesi Dr. Beccy Cooper, İngiltere’de artış gösteren kumar bağımlılığına dikkat çekerek, kumarın yol açtığı zararların bir halk sağlığı sorunu olarak ele alınması gerektiğini vurguladı. Kumar reklamlarının giderek yaygınlaştığını belirten Cooper, başta kumar reklamlarının yasaklanması olmak üzere, sektörün pazarlama yöntemleriyle mücadele edecek kapsamlı düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

DAVRANIŞSAL BAĞIMLILIKLARDA HALK SAĞLIĞI VE TANI SÜREÇLERİ MASAYA YATIRILACAK

10–12 Aralık tarihleri arasında üç gün boyunca sürecek toplantıda, bağımlılık yapan davranışlara yönelik halk sağlığı yaklaşımının kapsamı, niteliği ve süreçleri tartışılırken, halk sağlığı eylemleri bütününde erken tanı ve tanı prosedürlerinin rolü ele alınacak. Toplantı kapsamında, bağımlılık yapan davranış bozukluklarının belirlenmesi ve tanısının kolaylaştırılması amacıyla mevcut tanı prosedürleri ve değerlendirme araçları gözden geçirilecek.

Bağımlılık yapan davranışların halk sağlığı boyutuna ilişkin çalışmaları ileri taşımayı ve tanı prosedürlerine odaklanmayı hedefleyen toplantının ardından, davranışsal bağımlılıklar alanında küresel ölçekte uzmanları ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getirecek güçlü bir iş birliği ağı oluşturulması amacıyla bir platform kurulması planlanıyor. Ayrıca, DSÖ tarafından geliştirilen Bağımlılık Yapan Davranışlara Bağlı Bozukluklar için Tanısal Görüşme Programı'nın (DISDAB) programının UYEF-DSÖ iş birliği ile standardizasyonu ve dünya genelinde yaygınlaşması hedefleniyor.