Spor Salonlarındaki Tehlike: Anabolik Steroidler

Anabolik steroidler vücutta doğal olarak üretilen testosteron hormonunu taklit eden sentetik bileşiklerdir. Kas kütlesini artırma, atletik performansı iyileştirme ve vücut görünümünü geliştirme amaçlarıyla yaygın olarak kullanılırlar.
 
ANABOLİK STEROİDLERİN TARİHÇESİ
Anabolik steroidlerin tarihi 1930’larda testosteronun sentezlenmesiyle başlar. Testosteron, erkeklik hormonu olarak bilinir ve kas, kemik gelişimi ve kırmızı kan hücresi üretimi gibi birçok fizyolojik süreçte önemli rol oynayan bir hormondur. 1950’lerde anabolik steroidlerin tıbbi kullanımı yaygınlaşır. Özellikle kas hastalıkları, kemik kırıkları ve anemi gibi durumların tedavisinde kullanılırlar. 1960’larda anabolik steroidlerin sporcular tarafından performans artırıcı olarak kullanımı yaygınlaşmaya başlar.
 
ANABOLİK STEROİDLERİN ETKİ MEKANİZMASI
Anabolik steroidler, vücudun doğal testosteronuna benzer şekilde çalışır. Kas hücrelerine bağlanırlar ve protein sentezini uyarırlar. Bu, kas büyümesini ve gücünü artırır. Anabolik steroidlerin diğer etkileri arasında kemik yoğunluğu ve yağ metabolizmasının artması bulunur. Ancak bu etkiler kişinin genetik yapısına, sağlık durumuna ve steroid kullanım süresine bağlı olarak değişebilir. Anabolik steroidler ayrıca androjen reseptörlerinin sayısını artırır ve yükseltir, böylece artan antrenman yoğunluğuna olanak tanır ve dolaylı olarak artan kas büyüklüğüne ve gücüne katkıda bulunur. Ayrıca çeşitli merkezi sinir sistemi nörotransmiterleri, glukokortikoidlerin antagonizması ve büyüme hormonu-insülin benzeri büyüme faktörü-1 ekseninin uyarılması üzerindeki çeşitli etkileri yoluyla beyin üzerinde uyarıcı bir etkiye sahiptir.

ANABOLİK STEROİDLER BEYİNDE NASIL ÇALIŞIR?
Anabolik steroidler, hücresel işleyişi ve gen ifadesini etkilemek için androjen reseptörlerinde etki eder. Erkek özelliklerinin gelişiminde rol oynayan yolları düzenlemenin yanı sıra, androjen reseptörlerinin aktivasyonu ayrıca kas iskelet kası, kalp ve beyin hücrelerinde kalsiyum seviyelerinde hızlı artışlar üretir. Kalsiyum nöronal sinyallemede önemli rol oynar. İnsan hücreleri üzerinde yapılan araştırmalarda ve anabolik steroidlerin kullanıcılarının gözlenen sonuçlarında kaygı artışına sebep olan GABA reseptörü tipleriyle etkileşime girdiği gösterilmektedir.

Ek olarak hayvan çalışmaları, anabolik steroidlerin ruh hâlini etkileyen beyin bölgelerinde serotonin seviyelerini ve ödülle ilişkili beyin bölgelerinde dopamin seviyelerini artırdığını göstermektedir. Anabolik steroidlerin kronik kullanımının hayvanlarda bu ödül yollarının işlev bozukluğuna neden olduğu da gösterilmiştir. Özellikle dört hafta boyunca günde iki kez nandrolon enjeksiyonu verilen farelerde ödülle ilişkili beyin bölgesi olan nucleus accumbens’te  dopamin serotonin ve noradrenalin azalmasıyla birlikte tatlı tercih kaybı ( ödül işlev bozukluğunun bir işareti) görülmüştür.

ANABOLİK STEROİDLER NEDEN YANLIŞ KULLANILIYOR?
Anabolik steroidler ağırlık antrenmanlarıyla birlikte kullanıldığında yağsız kas kütlesini artırır. Atlet olmayan halterciler için amaç genellikle görünümü iyileştirmektir. Steroid kullanımı genellikle kas dismorfisi adı verilen erkek vücut bozukluğu türüyle ilişkilendirilir.

Bazı kullanıcılar öz güvenlerini artırmak ve ağırlık antrenmanlarıyla daha büyük kaslara sahip olamayacaklarını hissettikleri için anabolik steroid aldıklarını  ve ideal vücutlarına ulaşmanın daha çabuk olduğunu ayrıca yoğun zorlanma ve kas yaralanmalarında iyileşme hızının yüksek düzeyde  görüldüğünü belirtmişlerdir.

Yapılan araştırmalarda anabolik steroid kullanıcılarının; ek olarak protein tozları ve kreatin, östrojen blokerleri, kafein veya efedrin gibi ergo / termojenikler, erektil disfonksiyon ilaçları, insülin, troid ve büyüme hormonları gibi takviyeleri de kullanma olasılıkları steroid kullanmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur.

KULLANIM ALANLARI
Anabolik steroidler, tıbbi amaçlar için kullanıldığında bazı hastalıkların tedavisinde etkili olabilirler. Örneğin, kas kaybına neden olan hastalıklar, kemik kırıkları, anemi ve hormonal sorunlar gibi durumların tedavisinde kullanılırlar.
Bununla birlikte, anabolik steroidlerin tıbbi kullanımına ilişkin bazı tartışmalar vardır. Bazı uzmanlar yan etkileri nedeniyle anabolik steroidlerin riskleri ve faydaları arasında dikkatli bir değerlendirmenin gerekli olduğuna inanmaktadır. Anabolik steroidlerin tıbbi kullanımının sadece doktor tarafından reçete edilmesi ve düzenli tıbbi gözetim altında olması gerektiği unutulmamalıdır.

Tıbbı amaçlar dışında ise bazı anabolik steroidler oral yoldan alınır, bazıları kas içine enjekte edilir. Cilde uygulanan jeller ve kremler hâlinde kullanılan türleri de vardır. Birçok kullanıcı oral formla başlar ve daha sonra enjekte edilebilir forma geçer çünkü enjekte edilebilen form karaciğere daha az hasar vermektedir. Ancak oral steroidler vücuttan daha hızlı temizlenir ve bu genellikle kan testi yaptırmak (uyuşturucu) zorunda kalan kullanıcılar için tercih edilen yöntemdir. Bu maddeyi kötüye kullanan kişiler tarafından alınan dozlar tıbbi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan dozlardan 10 ila 100 kat daha yüksek olmaktadır.

DOKTORLARIN REÇETE EDEBİLECEĞİ ANABOLİK STEROİD TÜRLERİ

• Danazol (Danokrin)

• Fluoksimesteron (Androksi, halotestin)

• Mesterolon (Proviron)

• Metiltestosteron

• Nandrolone Dekanoat

• Oksandrolon

• Oksimetolon

• Testosteron Bukkal Sistemi

• Testosteron Enjeksiyonu

• Testosteron Burun Jeli

• Testosteron Cilt Solüsyonu

• Testosteron Deri Altı Peletleri

YAYGIN OLARAK YANLIŞ KULLANILAN ANABOLİK STEROİDLER

• Testosteron Türevleri

Testosteron Enanthate
Testosteron Cypionate
Testosteron Propionate

• Dianabol

Ağızdan alınabilen bir anabol, ilk steroiddir ve kas kütlesi ile gücü hızlı bir şekilde artırır.

• Trenbolone

Kas büyümesini ve dayanıklılığı artırmak için kullanılır. Çok güçlü bir steroiddir.

• Anadrol

Ağızdan alınır ve kırmızı kan hücrelerini artırarak güç ve dayanıklılığı geliştirir.

• Deca-Durabolin

Kas kütlesi kazanımı ve eklem sağlığını desteklemek için tercih edilir.

• Winstrol

Yağsız kas kütlesini artırmak ve vücut yağını azaltmak için kullanılır. Atletler tarafından sık tercih edilir.

• Anavar

Yağsız kas kütlesi kazanımı ve yağ kaybı için kullanılır. Genellikle daha hafif yan etkileri olduğu düşünülür.

• Primobolan

Kas kütlesi koruma ve yağ kaybı için kullanılan daha hafif bir anabolik steroiddir.

• Clenbuterol ( Teknik olarak bir anabolik steroid değil)

Yağ yakıcı özellikleri nedeniyle steroid döngülerinde sıklıkla kullanılır.
 
HATALI KULLANIMDA KARŞILAŞILAN YAN ETKİLER
Anabolik steroidlerin doktor kontrolü dışında kötüye kullanıldığında; hafiften başlayarak yaşamı tehdit edici durumlara kadar çeşitli yan etkiler ortaya çıkabilir. Kullanıcı ilacı almayı bırakırsa çoğu etki geri döndürülebilir fakat kullanıma devam edilirse kalıcı veya yarı kalıcı etkiler uzun dönem kullanıcıyı etkisi altına alır.

Yan etkiler aşağıdaki şekillerde görülebilmektedir:

KARDİYOVASKÜLER SİSTEM

• Yüksek tansiyon

• Kan pıhtıları

• Kalp krizi

• Felç

• Atardamar hasarı

KARACİĞER

• Hepatit pelozisi

• Tümörler

HORMONAL SİSTEM (Erkekler)

• Sperm üretiminin azalması

• Genişlemiş göğüsler

• Testis kanseri

• Erkek tipi kellik

  HORMONAL SİSTEM (Kadınlar)

• Ses kalınlaşması

• Göğüslerde küçülme

• Erkek tipi saç dökülmesi

• Aşırı vücut tüylenmesi

• Deri kalınlaşması

KAS/İSKELET SİSTEMİ

• Kısa boy (ergenler tarafından alınırsa)

• Tendon yaralanması

PSİKİYATRİK ETKİLER

• Saldırganlık

• Mani

• Sanrılar

• Depresyon

• Uykusuzluk

• Öfke patlamaları

DERİ VE ENFEKSİYON

• HIV

• Hepatit

• Şiddetli akne ve kistler

• Yağlı kafa derisi ve cilt

• Enjeksiyon yerinde apse

• Sarılık

UYARILAR VE ÖNERİLER

• Anabolik steroidler ciddi sağlık riskleri taşırlar. Bu nedenle anabolik steroid kullanımı konusunda karar vermeden önce riskleri ve faydaları dikkatlice değerlendirmek sağlık açısından oldukça önemlidir.

• Sağlıklı bir şekilde kas kazanmak ve güçlenmek için anabolik steroidlere başvurmak yerine düzenli egzersiz, dengeli beslenme ve yeterli dinlenme gibi doğal yöntemleri tercih etmek daha güvenli ve etkilidir.

• Anabolik steroidlerin kullanımı hakkında endişeleriniz varsa, uzman bir doktorla görüşmek ve danışmanlık almak sizler için elzemdir.

• Anabolik sterodiler eğer uzman doktor tarafından gerekli görülürse mutlaka uzman doktor reçetesiyle ve kontrollü bir şekilde kullanılmalıdır.